Standardy wymagań egzaminacyjnych

Standardy wymagań egzaminacyjnych

• Podstawa programowa została zredagowana tak, by zawierała wymagania egzaminacyjne czyli to, co do tej pory stanowiło odrębny dokument: Standardy wymagań egzaminacyjnych.

• Te same informacje o wymaganiach i komentarze skierowane są do ucznia, nauczyciela, autorów podręczników i autorów zestawów egzaminacyjnych.

Obszary standardów egzaminacyjnych zostały zastąpione przez wymagania ogólne zapisane w podstawie programowej.

Wymagania ogólne

• Wymagania ogólne, jako syntetyczne ujęcie nadrzędnych celów kształcenia, informują, jak rozumieć podporządkowane im wymagania szczegółowe.

• Sposób spełniania wymagań szczegółowych jest wartościowy tylko wtedy, gdy przybliża osiągnięcie celów zawartych w wymaganiach ogólnych.

• Informator

Wymagania szczegółowe

• Wymagania szczegółowe nie są, jak to bywało w przeszłości, hasłami odnoszącymi się do całościowych obszarów wiedzy, lecz odwołują się do ściśle określonych wiadomości i konkretnych umiejętności.

• Informator

Na III i IV etapie do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia należą: 1) czytanie

• umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, prowadzące do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;

2) myślenie matematyczne

• umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki tam, gdzie wymagają tego potrzeby codziennego życia oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;

3) myślenie naukowe

• umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa;

4)

• umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi;

6)

• 6)

• umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;

7)

• umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;

• 8)

• umiejętność pracy zespołowej.

Egzamin gimnazjalny w części humanistycznej sprawdza

• w jakim stopniu gimnazjalista spełnia wymagania z zakresu języka polskiego, historii i wos-u określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla III etapu edukacyjnego;

• poszczególne zadania zestawu egzaminacyjnego mogą też – w myśl zasady kumulatywności przyjętej w podstawie – odnosić się do wymagań przypisanych do etapów wcześniejszych (I i II).

• Informator

Język polski – umiejętności ogólne Podstawa programowa

Zasada posługiwania się podstawą programową

• Podstawę programową należy czytać w całości, biorąc pod uwagę wszystkie etapy edukacyjne, ze świadomością osiągnięć ucznia z poprzednich etapów i wymagań, jakie będą stawiane na etapach wyższych.

• Informator

Język polski – umiejętności ogólne (przedmiotowe)

• I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji

• Uczeń samodzielnie dociera do informacji; rozumie komunikaty o coraz bardziej skomplikowanej organizacji - werbalne i niewerbalne; podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość komunikatów

Język polski – umiejętności ogólne (przedmiotowe)

• II. Analiza i interpretacja tekstów kultury.

• Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest doskonalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcia w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dla kultury polskiej i światowej.

Język polski – umiejętności ogólne (przedmiotowe)

• III. Tworzenie wypowiedzi.

• Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego wykorzystywania ich w różnych sytuacjach; pogłębia znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.

Tendencje zmian

• pogłębianie samodzielności w uzyskiwaniu informacji;

• wskazywanie możliwości funkcjonalnego podejścia do gramatyki;

• położenie nacisku na wzbogacanie słownictwa;

• rozwijanie znajomości etyki mowy i etykiety języka;

• doskonalenie analizy różnych tekstów kultury (z zakresu literatury, teatru, filmu, muzyki, sztuki plastycznej, sztuki audiowizualnej, z uwzględnieniem ich specyfiki);

Tendencje zmian

• brak motywu przewodniego – wiązki zadań do poszczególnych tekstów;

• wprowadzenie obok zadań wyboru wielokrotnego innych rodzajów zadań zamkniętych, np. zadań na przyporządkowanie, zadań typu prawda-fałsz;

• sprawdzanie nie tylko rozumienia podanego tekstu, ale również znajomości utworów literackich lub dorobku autorów, których nie wolno pominąć w procesie kształcenia, oznaczonych gwiazdką w podstawie programowej;

• wprowadzenie oceniania holistycznego w miejsce oceniania analitycznego.

Co zawiera Informator 2012

• Postawy prawne i krótki opis egzaminu

• Wstępne uwagi dla wszystkich części egzaminu

• Wyliczenie typów zadań, jakie mogą

• pojawić się w arkuszach egzaminacyjnych

• Przykłady zadań

Zadania z języka polskiego

• zadania z języka polskiego mogą mieć formę zamkniętą lub otwartą;

• zadania odnosić się mogą do tekstów literackich, popularnonaukowych lub publicystycznych;

• zadaniem otwartym będzie dłuższa wypowiedź pisemna w formie rozprawki, opowiadania, charakterystyki, opisu lub sprawozdania;

• sprawdzane mogą być też wskazane w podstawie programowej formy użytkowe.

Zadania z języka polskiego

• Trzecie zdanie autor rozpoczyna zwrotem „pokażcie mi”. Jaką funkcję pełni on w tekście?

• A. Jest tylko językowym ozdobnikiem.

• B. Ułatwia nawiązanie kontaktu z czytelnikiem.

• C. Sygnalizuje niechęć autora do osób

• niepotrafiacych liczyć.

• D. Służy przedstawieniu poglądów autora.

Zadania z języka polskiego

• Wymagania ogólne

• I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń [...] podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość komunikatów.

• Wymagania szczegółowe

• 1.7. Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi.

Zadania z języka polskiego

• W tabeli zapisano sześć zdań odnoszących się do tekstu TWIERDZA.

• Podkreśl TAK, jeśli zdanie jest zgodne z tekstem, lub NIE, jeśli jest

• niezgodne.

Zadania z języka polskiego

• Wymagania ogólne

• I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń samodzielnie dociera do informacji; rozumie komunikaty o coraz bardziej skomplikowanej organizacji [...]; podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość komunikatów.

• Wymagania szczegółowe

• 3.2. Uczeń rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście.

• 3.1. Uczeń rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny.

• 1.4. Uczeń odróżnia informacje o faktach od opinii.

• 1.7. Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi (dezaprobatę).

• 1.1. Uczeń odbiera komunikaty pisane.

• 1.10. Uczeń rozróżnia gatunki prasowe.

Zadania z języka polskiego

• Uzupełnij zdanie przymiotnikiem z ramki.

• Tat bardzo chciał zostać sławnym człowiekiem.

• Wynika z tego, że był…………………………….

Zadania z języka polskiego

• Wymagania ogólne

• III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi.

• Wymagania szczegółowe

• 2.11. Uczeń operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych.

Zadania z języka polskiego

• Której ze zjaw z Dziadów cz. II nie uda się odkupić ziemskich win?

• ……………………………………………………………..

• Wymagania ogólne

• II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń poznaje teksty kultury odpowiednie dla stopnia rozwoju emocjonalnego i intelektualnego; [...] uczy się je odbierać świadomie i refleksyjnie; [...] w kontakcie z dziełami kultury kształtuje hierarchię wartości, swoją wrażliwość.

• Wymagania szczegółowe

• 2.10. (szkoła podstawowa) Uczeń charakteryzuje i ocenia bohaterów.

Zadania z języka polskiego

• Zemsta Aleksandra Fredry kończy się deklaracją zgody. Rozważ, jak trwała będzie ta zgoda. Wykorzystaj podany fragment, znajomość całego utworu i własne doświadczenie.

• Uczeń musi poprawnie odczytać podany fragment „Zemsty”, wykazać się znajomością całego utworu oznaczonego gwiazdką w podstawie programowej oraz informatorze i napisać rozprawkę na podany temat.

Sposób oceniania rozprawki

• W ocenianiu holistycznym bierze się pod uwagę całą pracę ucznia i ocenia poziom wykonania (spełnienia wymagań) w obrębie następujących obszarów:

• treść
• segmentacja tekstu
• styl
• język
• ortografia
• interpunkcja

Ogólny schemat oceniania rozprawki

• Temat

• Poziom 4: rozumowanie pełne (teza, argumentacja, wniosek), argumentacja wyczerpuje wymagania tematu, wszystkie argumenty trafne

• Poziom 3: rozumowanie pełne (teza, argumentacja, wniosek), ale argumentacja nie wyczerpuje wymagań tematu lub argumentacja wyczerpuje wymagania tematu, ale niektóre argumenty są nietrafne

• Poziom 2: rozumowanie niepełne (nie jest jasne, za czym lub przeciw czemu zdający argumentuje), większość argumentów trafnych

• Poziom 1: próba rozumowania (nie da się stwierdzić, za czym lub przeciw czemu zdający argumentuje)

• Poziom 0: brak argumentacji lub praca nie na temat

Ogólny schemat oceniania rozprawki

• Segmentacja tekstu

• Poziom 1: segmentacja konsekwentna

• Poziom 0: segmentacja przypadkowa, brak segmentacji

• Styl

• Poziom 1: styl konsekwentny i dostosowany do przyjętej formy wypowiedzi

• Poziom 0: styl niekonsekwentny i niedostosowany do przyjętej formy wypowiedzi

Ogólny schemat oceniania rozprawki

• Język

• Poziom 1: najwyżej 3 błędy składniowe lub leksykalne, lub frazeologiczne, lub fleksyjne

• Poziom 2: najwyżej 4 błędy składniowe lub leksykalne, lub frazeologiczne, lub fleksyjne

• Poziom 0: ponad 4 błędy składniowe lub leksykalne, lub frazeologiczne, lub fleksyjne

Ogólny schemat oceniania rozprawki

• Ortografia

• Poziom 1: najwyżej 2 błędy

• Poziom 0: ponad 2 błędy

• Interpunkcja

• Poziom 1: najwyżej 3 błędy

• Poziom 0: ponad 3 błędy

Historia – umiejętności ogólne (przedmiotowe)

• I. Chronologia historyczna

• Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy

• historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala

• związki poprzedzania, równoczesności i następstwa;

• dostrzega zmiany w życiu społecznym oraz ciągłość w

• rozwoju kulturowym i rozwoju kulturowym

• i cywilizacyjnym.

Historia – umiejętności ogólne (przedmiotowe)

• II. Analiza i interpretacja historyczna

• Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane

• z różnych źródeł i formułuje wnioski; dostrzega w

• narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą

• i oceniającą; wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe

• analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów

• historycznych; wyjaśnia znaczenie poznawania

• przeszłości dla rozumienia świata współczesnego.

Historia – umiejętności ogólne (przedmiotowe)

• III. Tworzenie narracji historycznej

• Uczeń tworzy narrację historyczną, integrując informacje

• pozyskane z różnych źródeł; tworzy krótkie wypowiedzi:

• plan, notatkę, rozprawkę, prezentację; przedstawia

• argumenty uzasadniające własne stanowisko.

Tendencje zmian

• Kształcenie umiejętności swobodnego posługiwania się chronologią – samodzielne dostrzeganie zmian w życiu społecznym oraz ciągłości w rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym.

• Kształtowanie krytycznego podejścia do narracji historycznej.

Tendencje zmian

• Rozwijanie umiejętności dostrzegania powiązań między przeszłością a czasami nam współczesnymi.

• Samodzielne tworzenie narracji historycznej – umiejętność integrowania informacji pozyskanych z różnych źródeł i uzasadniania własnego stanowiska.

Zadania z historii i wiedzy o społeczeństwie

• Zadania z historii i wiedzy o społeczeństwie mają wyłącznie formę zamkniętą, są zróżnicowane pod względem sprawdzanych wiadomości i umiejętności, poziomu trudności, a także sposobu udzielania odpowiedzi. Mogą występować pojedynczo lub w wiązkach tematycznych.

Zadania z historii

• HOMER, ILIADA (fragment)

• Niepowstrzymana wesołość objęła błogosławionych

• bogów na widok Hefajsta, jak po domostwie się krzątał.

• Tak więc bogowie dzień cały, dopóki słońce nie zaszło,

• biesiadowali. Niczego nie brakowało dla duszy:

• ani formingi* uroczej, którą miał w rękach Apollon,

• ani pięknymi głosami pieśni przez Muzy śpiewanych.

• Kiedy pogrążył się wreszcie w morzu promienny blask słońca,

• wszyscy bogowie po uczcie spocząć do siebie odeszli,

• gdzie dla każdego z biegłością kunsztowną dom wybudowa

• mistrz znakomity, kulawy na obie nogi Hefajstos.

• Dzeus Olimpijczyk też poszedł do łoża, błyskawicowy,

• tam, gdzie i przedtem spoczywał, gdy sen ogarniał go słodki –

• poszedł, by spocząć przy Herze, o złotym tronie bogini.

• * forminga – instrument muzyczny

• Homer, Iliada, przekład Kazimiera Jeżewska, Warszawa 1999

Zadania z historii

• Zadanie 1.

• Miejscem przedstawionej przez Homera sceny jest:

• A. Olimpia.

• B. Hades.

• C. Akropol w Atenach.

• D. Olimp.

• Zadanie 2.

• Według wyobrażeń religijnych starożytnych Greków wymienieni w tekście Homera Dzeus (Zeus) i Apollon (Apollo) to:

• A. bracia.

• B. synowie Hery.

• C. synowie muz.

• D. ojciec i syn.

Zadania z historii

• Zadanie 3.

• Przeczytaj słownikowe wyjaśnienia haseł „zoomorfizm” i „antropomorfizm”, a następnie zaznacz ten zestaw dwu terminów, który najpełniej opisuje wyobrażenia religijne starożytnych Greków przedstawione w cytowanym fragmencie Iliady.

• zoomorfizm – przedstawienie człowieka lub bóstwa w kształcie zwierzęcia

• antropomorfizm – uczłowieczenie, wyobrażenie Boga lub bóstwa w postaci ludzkiej

• A. zoomorfizm i monoteizm.

• B. politeizm i antropomorfizm.

• C. antropomorfizm i monoteizm.

• D. politeizm i zoomorfizm.

Zadania z historii

• Wymagania ogólne do zadań 1–3

• I. Chronologia historyczna.

• Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie.

• II. Analiza i interpretacja historyczna.

• Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.

Zadania z historii

• Wymagania szczegółowe do zadań 1–3

• 3.2. Uczeń wyjaśnia różnicę pomiędzy politeizmem a monoteizmem, odwołując się do przykładów.

• 4.3. Cywilizacja grecka. Uczeń charakteryzuje czynniki integrujące starożytnych Greków -język, system wierzeń, teatr oraz igrzyska olimpijskie.

Wiedza o społeczeństwie umiejętności ogólne (przedmiotowe)

• I. Wykorzystanie i tworzenie informacji

• Uczeń znajduje i wykorzystuje informacje na temat życia

• publicznego; wyraża własne zdanie w wybranych

• sprawach publicznych i uzasadnia je; jest otwarty na

• odmienne poglądy.

• II. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów

• Uczeń rozpoznaje problemy najbliższego otoczenia

• i szuka ich rozwiązań.

Wiedza o społeczeństwie umiejętności ogólne (przedmiotowe)

• III. Współdziałanie w sprawach publicznych

• Uczeń współpracuje z innymi – planuje, dzieli się

• zadaniami i wywiązuje się z nich.

• IV. Znajomość zasad i procedur demokracji

• Uczeń rozumie demokratyczne zasady i procedury

• i stosuje je w życiu szkoły oraz innych społeczności;

• rozpoznaje przypadki łamania norm demokratycznych

• i ocenia ich konsekwencje; wyjaśnia znaczenie

• indywidualnej i zbiorowej aktywności obywateli.

Wiedza o społeczeństwie umiejętności ogólne (przedmiotowe)

• V. Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej

• Uczeń opisuje sposób działania władz publicznych i

• innych instytucji; wykorzystuje swoją wiedzę o zasadach

• demokracji i ustroju Polski do rozumienia i oceny

• wydarzeń życia publicznego.

• VI. Rozumienie zasad gospodarki rynkowej

• Uczeń rozumie procesy gospodarcze oraz zasady

• racjonalnego gospodarowania w życiu codziennym;

• analizuje możliwości dalszej nauki i kariery zawodowej.

Tendencje zmian

• Kształcenie postaw i umiejętności obywatelskich.

• Przygotowanie do współpracy z innymi w rzeczywistym działaniu społecznym oraz do sprawnego funkcjonowania w sytuacjach publicznych.

• Wprowadzenie podstawowych zjawisk ekonomicznych

• Przygotowanie do racjonalnego gospodarowania własnymi zasobami.

• Rozwijanie postawy przedsiębiorczości.

Zadania z wiedzy o społeczeństwie

• Przeczytaj dialog. Przyporządkuj dwóm wskazanym wypowiedziom z tego dialogu odpowiednie nazwy etapów negocjacji z podanej listy: kompromis, kontroferta, oferta, porozumienie, ustępstwo.

• [1] – Aniu, chodźmy dziś wieczorem do kina. Najlepiej na jakąś komedię.

• [2] – Wolałabym iść do teatru. Skorzystajmy z tego, że akurat mamy festiwal.

• [3] – Zgoda. Ale czy grają jakąś komedię?

• [4] – Myślałam co prawda o przedstawieniu baletowym, ale możemy też iść na komedię Fredry.

• [5] – Bardzo się cieszę, że wyjdziemy razem dzisiejszego wieczoru.

Zadania z wiedzy o społeczeństwie

• Wypowiedź [2] i wypowiedź [3] to odpowiednio

• A. oferta i kompromis.

• B. kontroferta i ustępstwo.

• C. ustępstwo i porozumienie.

• D. kontroferta i kompromis.

• Wymagania ogólne

• II. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń rozpoznaje problemy najbliższego otoczenia i szuka ich rozwiązań.

• Wymagania szczegółowe

• 1.3. Podstawowe umiejętności życia w grupie. Uczeń przedstawia i stosuje podstawowe sposoby rozwiązywania konfliktów w grupie i między grupami.

Zadania z wiedzy o społeczeństwie

• W Rzeczypospolitej Polskiej władzę ustawodawczą sprawują

• A. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów.

• B. Senat Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów.

• C. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Senat Rzeczypospolitej Polskiej.

• D. Sąd Najwyższy i Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.

• Wymagania ogólne

• V. Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej.

• Uczeń opisuje sposób działania władz publicznych i innych instytucji.

• Wymagania szczegółowe

• 13.1. Władza ustawodawcza w Polsce. Uczeń przedstawia zadania i zasady funkcjonowania polskiego parlamentu, w tym tworzenia ustaw.

Ważne

• Zadania w informatorze nie wyczerpują wszystkich typów zadań, które mogą wystąpić w zestawie egzaminacyjnym. Nie ilustrują również wszystkich

• wymagań z podstawy programowej.

Ważne

• Informator nie może być więc jedyną ani nawet główną wskazówką do planowania procesu kształcenia w szkole.

• W trakcie pracy z uczniami trzeba uwzględniać wszystkie wymagania zawarte w podstawie programowej.