Qo'shimcha o'zgarish:
Shahar do‘konlaridagi chakana savdo hajmi
yillar
|
Tovar oborot xajmi,taqqoslama baxolarda,(mln,so’m)
|
Qo'shimcha o'zgarish
|
bazis
|
zanjir
|
2007
|
458
|
-
|
-
|
2008
|
463
|
1,092
|
1,092
|
2009
|
467
|
1,965
|
0,864
|
2010
|
503
|
9,825
|
7,709
|
2011
|
554
|
20,961
|
10,139
|
2012
|
568
|
24,017
|
2,527
|
2013
|
520
|
13,537
|
-8,451
|
2014
|
569
|
24,236
|
9,423
|
2015
|
536
|
17,031
|
-5,800
|
2016
|
645
|
40,830
|
20,336
|
2017
|
610
|
33,188
|
-5,426
|
2018
|
603
|
31,659
|
-1,148
|
2019
|
605
|
32,096
|
0,332
|
2020
|
609
|
32,969
|
0,661
|
2021
|
618
|
34,934
|
1,478
|
Qo'shimcha o'zgarish:
Qo'shimcha o'zgarish koeffitsiеnti
(foizda bo'lsa sur'ati)
( bazis)
- 2008 yilgi tovar oborot xajmi- 463 mln so’m
-2007 yilgi tovar oborot xajmi – 458 mln so’m
= =1,092%
- tovar oborot xajmi o’zgarishi (o’sish/kamayish)- 1,092%
Xulosa: shaxar do‘konlaridagi 2008-yilgi tovar oborot xajmi 2007- yilgi tovar oborot xajmidan 1,092%ga o’sgan. (2007-yilni bazis qilib olganda)
- 2009 yilgi tovar oborot xajmi- 467 mln so’m
-2007 yilgi tovar oborot xajmi – 458 mln so’m
= =1,965%
Xulosa: shaxar do‘konlaridagi 2009-yilgi tovar oborot xajmi 2007- yilgi tovar oborot xajmining 1,965%ga o’sgan. (2007-yilni bazis qilib olganda)
Shu tariqa davom etiladi,
javoblarimiza ( ) musbat (+) chiqsa bazis yilga nisbatan o’sgan xisoblanadi, javoblarimiza( ) manfiy (-) chiqsa bazis yilga nisbatan kamaygan xisoblanadi.
Qo'shimcha o'zgarish koeffitsiеnti
(foizda bo'lsa sur'ati)
(zanjir)
- 2008 yilgi tovar oborot xajmi- 463 mln so’m
-2007 yilgi tovar oborot xajmi – 458 mln so’m
= =1,092%
- tovar oborot xajmi o’zgarishi (o’sish/kamayish)- 1,092%
Xulosa: shaxar do‘konlaridagi 2008-yilgi tovar oborot xajmi 2007- yilgi tovar oborot xajmidan 1,092%ga o’sgan.
- 2009 yilgi tovar oborot xajmi- 467 mln so’m
-2008 yilgi tovar oborot xajmi – 463 mln so’m
= =0,864%
Xulosa: shaxar do‘konlaridagi 2009-yilgi tovar oborot xajmi 2008- yilgi tovar oborot xajmining 0,864%ga o’sgan.
Shu tariqa davom etiladi,
javoblarimiza ( ) musbat (+) chiqsa oldingi ( ) yilga nisbatan o’sgan xisoblanadi, javoblarimiza( ) manfiy (-) chiqsa oldingi ( ) yilga nisbatan kamaygan xisoblanadi.
1% qo'shimcha o'zgarishning mutlaq mohiyati
Shahar do‘konlaridagi chakana savdo hajmi
yillar
|
Tovar oborot xajmi,taqqoslama baxolarda,(mln,so’m)
|
1% qo'shimcha o'zgarishning mutlaq mohiyati
|
2007
|
458
|
-
|
2008
|
463
|
4,58
|
2009
|
467
|
4,63
|
2010
|
503
|
4,67
|
2011
|
554
|
5,03
|
2012
|
568
|
5,54
|
2013
|
520
|
5,68
|
2014
|
569
|
5,2
|
2015
|
536
|
5,69
|
2016
|
645
|
5,36
|
2017
|
610
|
6,45
|
2018
|
603
|
6,1
|
2019
|
605
|
6,03
|
2020
|
609
|
6,05
|
2021
|
618
|
6,09
|
1% qo'shimcha o'zgarishning mutlaq mohiyati
1 % qo'shimcha o'zgarishning mutlaq mohiyati
- 2007 yilgi tovar oborot xajmi- 458 mln so’m
Xulosa: 1% qo'shimcha o'zgarishning mutlaq mohiyati 2007-yil 4.58% ni tashkil qiladi.
Shahar do‘konlaridagi chakana savdo hajmi
yillar
|
Tovar oborot xajmi,taqqoslama baxolarda,(mln,so’m)
|
mutloq qo'shimcha o'sish
|
O'zgarish sur'ati
|
Qo'shimcha o'zgarish
|
1% qo'shimcha o'zgarishning mutlaq mohiyati
|
bazis
|
zanjir
|
bazis
|
zanjir
|
bazis
|
zanjir
|
-
|
2007
|
458
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2008
|
463
|
5
|
5
|
101,092
|
101,092
|
1,092
|
1,092
|
4,58
|
2009
|
467
|
9
|
4
|
101,965
|
100,864
|
1,965
|
0,864
|
4,63
|
2010
|
503
|
45
|
36
|
109,825
|
107,709
|
9,825
|
7,709
|
4,67
|
2011
|
554
|
96
|
51
|
120,961
|
110,139
|
20,961
|
10,139
|
5,03
|
2012
|
568
|
110
|
14
|
124,017
|
102,527
|
24,017
|
2,527
|
5,54
|
2013
|
520
|
62
|
-48
|
113,537
|
91,549
|
13,537
|
-8,451
|
5,68
|
2014
|
569
|
111
|
49
|
124,236
|
109,423
|
24,236
|
9,423
|
5,2
|
2015
|
536
|
78
|
-33
|
117,031
|
94,200
|
17,031
|
-5,800
|
5,69
|
2016
|
645
|
187
|
109
|
140,830
|
120,336
|
40,830
|
20,336
|
5,36
|
2017
|
610
|
152
|
-35
|
133,188
|
94,574
|
33,188
|
-5,426
|
6,45
|
2018
|
603
|
145
|
-7
|
131,659
|
98,852
|
31,659
|
-1,148
|
6,1
|
2019
|
605
|
147
|
2
|
132,096
|
100,332
|
32,096
|
0,332
|
6,03
|
2020
|
609
|
151
|
4
|
132,969
|
100,661
|
32,969
|
0,661
|
6,05
|
2021
|
618
|
160
|
9
|
134,934
|
101,478
|
34,934
|
1,478
|
6,09
|
3. Dinamika qatori bo‘yicha quyidagi o‘rtachalarni hisoblang: dinamik qator o‘rtachasi, o‘rtacha yillik o‘sish va qo‘shimcha o‘sish sur’atlari.
Davriy dinamika qatorlarining o'rtacha darajasi oddiy arifmеtik formula bilan aniqlanadi:
= = 555,2 (mln,so’m)
Xulosa: 15 yil davomida(2007-2021) Shahar do‘konlaridagi chakana savdo hajmi o’rtacha qiymati 555,2 (mln,so’m)ni tashkil qiladi .
O 'rtacha o'zgarish sur'ati: Agarda zanjirsimon usulda o'zgarish sur'atlari ma'lum bo'lsa, o'rtacha yillik o'zgarish sur'atini quyidagi o'rtacha gеomеtrik formula yordamida aniqlash mumkin:
R – zanjirsimon o’sish suratidir
x ulosa: 2007-yildam 2021-yilgacha bo’lgan o’rtacha yillik o’zgarish 102.163% ga teng
O'rtacha yillik o'zgarish sur'atini mutloq darajalar asosida ham hisoblash mumkin:
- boshlang’ich (2007)yilgi Tovar oborot xajmi -458 (mln,so’m)
- so’ngi (2021)yilgi Tovar oborot xajmi -618 (mln,so’m)
n-nechta yil qatnashgan soni-15
xulosa: 2007-yildam 2021-yilgacha bo’lgan o’rtacha yillik o’zgarish 102.163% ga teng
Shahar do‘konlaridagi chakana savdo hajmi to’g’risidagi dinamik qatorning o’rtachalishuvi
yillar
|
Tovar oborot xajmi,taqqoslama baxolarda,(mln,so’m)
|
o'rtaca yillik o'sish (3 yillik)
|
sirg'anchiq o'rtacha
|
2007
|
458
|
|
-
|
2008
|
463
|
462,667
|
462,667
|
2009
|
467
|
|
477,667
|
2010
|
503
|
|
508,000
|
2011
|
554
|
541,667
|
541,667
|
2012
|
568
|
|
547,333
|
2013
|
520
|
|
552,333
|
2014
|
569
|
541,667
|
541,667
|
2015
|
536
|
|
583,333
|
2016
|
645
|
|
597,000
|
2017
|
610
|
619,333
|
619,333
|
2018
|
603
|
|
606,000
|
2019
|
605
|
|
605,667
|
2020
|
609
|
610,667
|
610,667
|
2021
|
618
|
|
-
|
jami:
|
8328
|
|
|
Sirg’anchiq va 3 yillik kabi amallar yordamida jadvaldagi ma’lumotlarni o’zgaryotganligi to’g’risidagi ma’lumotlardagi ega bo’lamiz.
Dostları ilə paylaş: |