Sumqayıt Dövlət Universiteti Azərbaycan dili və dilçilik kafedrası Folklorşünaslıq Elmi-Tədqiqat laboratoriyası

Karavəngi  (sif.)  -   söz  qanmayan.  -   Bi  karavəndi  qonşum uz 
vanydı Kuşçuda.
Karvanyolu  (is.)  -   kosmonim.  -   Karvanyolu  görünəndə  hava 
tamam işıxlaşır.
Karsala  (sif.) -  bivec,  sözeşitməyən,  səfeh. -  Karsala  Q ulunun 
özü deyif, özü eşidir, heş şeyə məhəl qoymur.
Kaşan/'/keşan  (is.)  -   öküz  və  ya  atla  sürüyərək  gətirilən  ot, 
bəlim. -  Otu kaşannıyıf tayya yaxmlaşdırdılar.
Katda  (is.)  -   keçmişdə  kəndin  böyüyü.  -   D eellsr  Gözəldərə 
kəndinin katdası Əsgəroğlu Təhməz oluf.
Kav//Kov  (z.)  ~  düz.  Uşaqlar  oyun  vaxtı  gav//gov  sözünü 
“deyil” sözü ilə işlədillər. -  Bu kav olmadı.  Bu kov deyil.
K ed  (is.)  -   ot  topasmı  daşımaq üçün  işlədilən  iki  uzun  ağac.  -  
Kedin biri qınlıf, ot daşımax olmur (M.).
Keçirtməx (f.) -  söndürmək. -  A baia,  bir əlini at işığı keçirt.
Keçiməməsi  (is.)  -   taxılın  içində  və  biçənəkdə  bitən  özəkli, 
yeməii bitki. -  İlannmın əkinnərində iri özəx'li keçiməməsi olur.
Keçənnərdə 
(z.)  -  
keçmişdə. 
—  Keçənnərdə  Novruz 
bayramında dam lann üstündə aloy-bloy qalıyırdılar.
Keçiqıran  (is.) -  martm sonu,  aprelin əvəli. -  Bu keçiqınlan da 
keşsəydi, hava açılardı (D.).
Kefkom  (sif.)  -   həmişə  yeyən,  içən  və  şən  adam.  -  
Xəsdəxanamn  zavxozu  Məhərrəm  kişi  çox  kefkom  adamıydı,  dünya 
vejinə döüldü.
Kem//kəm  (is.)  -   cil  otdan  eşilmiş  kəndir.  -   Otu  yavaynan 
kemin  arasına  yığginən.  Belə  bir  atalar  sözü  də  var:-  Onun  keminin 
üstünə yük yığmaq oimaz.
Keş  (is.)  -   zaman-zaman  suyun  kəsib  getdiyi  dərə.  -   Keş 
dərəsindən çoxlu itburnu pitir.
Keşni//çeşni  (is.) -  naxış. -  Xalı keşnişi çoxdu:  sinəx', çakmax, 
qamıyanx,  əqrəf, qurdağzı, icuş və s.
Keşkəm  (ə.)  -   keşkə.  -   Keşkəm  mən  də  irayona  gedif şiklimi 
çəx'dirəydim.
K ə f (is.)  -  əridiiən kərə  yağın  xıitı.  -   Nənəm  həmməşə  kəfdən 
fətir pişirir.
Kəfrəm  (is.)  -   yorğan  və  döşəyin  sınnan  alt  üzü.  -   Qızm 
cehizdiyinə  yorğan-döşəx'  salmax  üçün  şəhərdən  10  metrə  kəfrərn 
aidım.
Kəfşən/Zkövşən  (is.)  -   otlaq  sahəsi.  -   Havalar  qurax  olduğuna 
kəfşənin otu quruyuf.
K ə f gəlməx'  (f.)  -   kələk  gəimək,  hiylə  qurmaq.  -Bizim  yeznə 
yenə bizə kəf gəlif.
Kəhliyi  azmaq  (f.)  -   mədəsi  pozulmaq.  -   Yağiı  ət  yediyinə 
kəhliyi azıf.
Kəkil  (is.)  -   atın  baş  tükü.  -   Alpaşanm  atmm  kəkli  gözünün 
üstə düşür.  Belə bir bayatı  da var:
Qara atın kəkili 
Yerə düşüf şəkiii.
Qız gedir,  oğlan aiır 
Kimdi  onun vəkiii.
K ələf (is. )  -   Oturduğu  vəziyyətdə  çarpaz  formada  hər  iki  dizə 
sannan ip və ya sap yumağı. -  Böün iki kələf yun əyirdi nənəm.
Kələfləməx' (f.) -  doiamaq. -  Nənəm ipi kələflədi.
Kələfətir (is.) -  acımamış  xəmirdən  sacda tez bişiriiən çörək.  -  
İşə təiəsənnərə kələfətir pişirillər kin gecikməsinnər.
Kələcoş (is.) — soğança və  əzilmiş qunıtdan hazırianmış yemək 
(sarımsaq da əlavə edilir). -  Qarrı,  şaxtalı gündə kəiəçoş hazımyıliar.
Kəilədaban  (z.)  -   tərs.  -   Qonşumuz  Sirəfil  həmməşə 
kəliədaban  danışır.
Kəllə  (is.)  -   dırrn'.ğm  dişləri  düzülən  hissə.  -- Dımmğın kəliəsi 
qıniıf (Q., E.).
Kəlin  (sif.)  -  buynuzlu,  dişi  qojTin.  -  Bazardan bir kəlin  qoun 
aimışdı,  babam,  quzusu da kəlin oldu.
Kəlpeysər  (sif.)  -  zırrama,  qanmaz,  ətli-canlı.  -   Bir  kəlpeysəri 
varıydı,  xaxın tounu qatdı.
Kəltə  (sif) -  iri,  qüw əii.  -  Əhmədin kəltə itdəri  var.
Kəltən  (sif.)— kəsəkli  torpaq.  -  Kəltənni  yerə  toxum  səpilməz, 
gərəx’ əzıisin
Kələh  (is.)  -   q ü w ə ,  tab,  dözüm.  -   İşdəməhdən  məndə  kələh
qalmıyıf.

---

Kələh  (is.) -  hiylə. -  Qəfərin kələyinin üstü açılıf.
Kələhi  kəsilməx'  (f.)  -   yorulub  əldən  düşmək.  Əvi  tik if 
qutarana deyin kələyimiz kəsildi laf.
Kələ  (is.)  -   törədici  erkək  raal.  -  Qalxoza  V aransofkadan 
damazdıx kəiə gətiriflər.
Kələyə gəlməx (f.) -  inəyin cütləşməsi.  - İnəh kəliyə gəlir.
Kəmçix' (sif., z.) -  yanm çıq, əyri. -  Əvin tufan kəmçix' oluf.
Kəmçənəx (sif.) -  qıyğacı,  əyri. -  Paltann qolu kəmçənəx’dir.
Kəndi (b.) -  öz. -  Kəndi işini kəndin gör.  Bu söz “Kitabi-Dədə 
Qorqud”da işlənmişdir (12, 55).
Kəndigəlmə  (ə.)  -   öz-özünə  bitən  alaq  otlan.  -   Taxılı 
kəııdigəlmə basıf altma.
Kəpənəx' (is.)  -  qoyun  xəstəliyi.  -  Payızda  çayım xda  otduyan 
qounnar kəpənəx' xəstəliyinə tutulur.
Kəpriməx' (f.) -  bərkimiş qar. -  İsdi tüşənnən qar kəpriyif.
Kərti (sif.) -  köhnə çörək. -  Tükannan aldığım çörəx' kərtiydi.
Kərtiməx'  (f.)  -   köhnəlmək.  -   Çörəx  iki  yüıı  qalıf  qavda 
kərtiyif.
1.  Kərə (sif.) -  qısaqulaq qoyun. -  Kərə qoun binəli ətti olur.
2.  Kərə  (is.)  -   dəfə.  -   Üş  kərəm  getdim  qapılanna, 
tapammadım.
3.  Kərə  (sif.)  -   yağ.  -   İnəyin  südünnən  hazırranan  yağa  kərə 
dellər.
Kərt-kürt (sif.)  -  əyri-üyrü  xəndək.  -  Axırkələyə  dağ  yoluynan 
getdix', əmə yol kərt-kürtdür tamam.
Kərt/fkirt  -   tən  yan.  -F ınnn an  aldığımız  şomunu  kirt  yan 
bölüf yedik.
Kərdi (is.) -  pencər əkilən torpağın hissələrə bölünməsi (lək). -  
İki kərdi turp, bir kərdi tərə əkmişdim bostana.
Kərdiyar  (sif.)  -   arpa  və  buğdamn  qanşığı.  -   Toxum  təmiz 
olmadığma napzardakı əkinnər kərdiyar pitif.
Kəlliyi atmaq  (f)- yatmaq. Kişi axşamnan kəlliyi  atıf.
Kələc  (is.) -  daşyonan alət. -  Kələcin ağzı koralıf, daşı yonmur
(M.).
Kəran//kərən//karan  (is.)  -   evin  üstünə  divardan-divara  atılan 
uzun  tir. -  Karanm altma dirəx' vurulmasa, tufarrar çatdıyar.
Kərki  (is.)  -   dülgər  aləti.  -   Dəmirçi  Qara  resordan  elə  kərki 
düzəldir kin, heç ağzı qattanmır, ülgüş kimi kəsir.
Kərki  gəlməx  ( f)   -   qısdamaq,  kcbud  formada  danlamaq.  -  
Coydar kişi oğluna bir kərki gəldi ki,  gəl görəsən
Kərkiləməx' (f.)  -  kərkiynən yonmaq.  -  Usda  Cəhəngir dirəyin 
alt tərəfmi kərkilədi.
Kərənti  (is.)  -   otbiçən  alət,  dəryaz.  -   Qurbanəlinin  bir  yeddi 
nomer kərəntisi var,  otu yerinnən sıyınr, heş də koralmır.
Kərəm  (n.s.)  -dəfə.  -M in   kərəm demişəm kin,  ay bala,  evə tez 
gəlginən,  eşitmir kin,  eşitmir.
Kərmə//gərmə  (is.)  -   qoyunun  yatdığı  yerdən  kəsilən  təzək.  -  
Təndıri kərməynən qalıyanda quvattı qızır.
Belə bir deyim də  var:
Əvlərinin dalı kərmə qalağı 
Camışdar sağılar,  oynar balağı.
Kəstənkələ  (is.)  -  kərtənkələ.  -   Dərmanm  yanında  çoxlu 
kərfənkələ peyda oluf.
Kəsə (z.) -  düz.  -  Burdan gejə çıxıf kəsə evlərinə getdi.
Kəsim  (is.) -  toydan  əvvəl  qız  evinə  veriləcək pal-paltar,  ətlik, 
un,  yağ,  meyvə  və  s.  -   Dünən  Qəmbərəli  kişigilə  kəsimə  getmişdik, 
Qəşəmin toyuna yörə.
Kəsix' (is.) -  qız  övladı. -  O,  anası  ölmüş kəsiyin baxtı əvəldən 
gətimədı heç.
Kəsməx' (f) -  puç etmək. -  Oxartana yağış yağdı, taxılı kəsdi.
Kətə  (is.)  -  içi  müəvyən  ədviyyatla  doldurulmuş  qalın  çörək.  -  
Ağbava  kətdərində  pişirilən  qalm  təndir kətəsi  heş  yanda  olmor  (Q.,
E.).
Kətil  (is.)  -   taxtadan  hazırlanmış  oturacaq.  -   Dadaşım  usduya 
uşaxiar otumağ üçün 3  kətil düzəltdirmişdi.
Kəvəx'  (sif.)  -   kövrək.  -   Qannıca  kəndinin  yamndan  kəvəx' 
daş çıxardıllar.
K əz (n.s.) -  dəfə. -  Yüz kəz dedim uşax baxmadı marja.  Həmin 
söz “Kitabi-Dədə Q crqud’*da işlənmişdir (12,45).

---