SüNNƏNİN Əsaslari
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
7 ا ا ا
Abdus bnu Malik əl-Attar, Allah ona rəhmət etsin, dedi: “Mən Abu Abdullah Əhməd ibnu Hənbəlin [1]
(Allah ondan razı olsun) [2]
belə dediyini eşitdim [3] :
[1] - mam Abu Abdullah bnu Muhammad bnu Hənbəl aş- Ş aybani, Allah ona rəhmət etsin – bu ümmətin böyük imamlarından biridir. O 164-cü ildə rabi əl-əvvəl ayının 1 anadan olmuşdur. O 14 yaşından başlayaraq ölümünə qədər elm tələb etmişdir. Bir gün ondan soruşdular: “Ey Abu Abdullah! Axı sən nə
. brahim əl-Harbi, Allah ona rəhmət etsin, demişdir: “Mən elə hesab edirəm ki, Allah Abu
. 8 mam əl-Muzani, Allah ona rəhmət etsin, rəvayət edir ki: “Bir gün imam aş-Şafi mənə dedi: “Mən Bağdadda elə bir cavan oğlana rast gəldim ki, onun hər dediyi sözlərə insanlar “Bu haqqdır” deyirdilər”. Mən (yəni əl-Muzani) ondan (aş-Şafidən) soruşdum: “O kimdir?” O: “Əhməd ibn Hənbəldir” deyərək cavab verdi” . 9 bnu Abu Hatim, Allah ona rəhmət etsin, rəvayət edir ki: “Bir gün mən atamdan Əli ibnu əl-Madini və Əhməd ibnu Hənbəl haqqında soruşdum və onlardan kimin daha çox elmə malik olduqunu da soruşdum. O dedi: “Onlar bir birilərinə yaxındırlar, lakin Əhməd
8 “Siyar aləm”, 11/188. 9 “Siyar aləm”, 11/195. 8
gəlsən, bil ki o sünnə əhlindəndir” . 10 mam Əhməd, Allah ona rəhmət etsin, 241-ci ildə rabi əl-əvvəl ayının 12-də vəfat etmişdir. Onun cənazəsində bir milyona yaxın insanın iştirak etdiyi rəvayət olunur. mam Əhməd, Allah ona rəhmət etsin, haqqı demişdir: “Bizim (yəni sünnə əhlinin) sizdən
. [2] - “Allah ondan razı olsun” sözləri iki vaxt istifadə olunur – dua və təsdiq şəklində. Təsdiq şəklində bu sözlər yalnız peyğəmbər -in sahabilərinə qarşı istifadə olunur. Dua kimi isə bu sözləri hər bir insana qarşı istifadə etmək olar. Burada bu sözlər dua kimi istifadə olunur. [3]
- mam Əhmədin “Usul as-sunna” risaləsi onun öz əli ilə yazılan əsər deyil. Bu risalə, şeyxin öz tələbələrinə, onların əhli sünnə vəl-camaa əqidəsi haqqında verdikləri suallara, bir cavab olaraq diktə edilmiş bir imladır. Onun tələbələri bu cavabı yazmış və gələcəkdə bu risələyə “Usul as-sunna” adını vermişlər.
“Bizim anlayışımızda sünnənin əsasları [4]
aşağıdakılardır: - Allah rəsulu -in sahabilərinin (yoluna) bağlılıq və onları təqib etməkdir; [5]
[4] – “Sünnə” termini sələflərin anlayışında, bidətin əksi deməkdir. Sünnə, ilk müsəlmanların tabe olduqları əqidə və mənhəcdir. Mənhəc – metod, yol anlamına gəlməkdədir. Mənhəc yəni sünnə əhlinin, məxluqatın yaradılışı məqsədini həyata
10 “Siyar aləm”, 11/198. Bu günümüzün muhaddislərinə* də aiddir. Şeyx Valid ibn Sayf ən-Nəsr demişdir: “Əgər sən əl-Albani, bn Usaymin və bn Baz kimi alimləri sevən bir kimsəyə rast gəlsən, bil ki o sünnə əhlindəndir”. (Bax “Səbil ə l-cənnə bi şarh Usul as-sunna”, səh. 9). *Muhaddis – hədis alimləridir. Onlar hədisləri tədqiq edib, onlara müvafiq olaraq yaşayırlar. 11 Bidət əhli – dinə yenilik əlavə edənlərə və bu əlavələri təqib edənlərə deyilir. 1 9 keçirmək üçün, tutduqu yol və metoddur. Bu məqsəd də yalnız tək olan Allaha ibadət etməkdir. Bu haqda Uca Allah buyurmuşdur:
“Sizin hər biriniz üçün bir şəriət və bir yol (mənhəc) təyin etdik”.
Qatada, Allah ona rəhmət etsin, bu ayə haqqında demişdir: “Bütün peyğəmbərlərin dinləri birdir, şəriətləri isə müxtəlifdir!” . 13 Ə l-Hafiz ibnu Rəcəb, Allah ona rəhmət etsin, demişdir: “Sünnə peyğəmbər -in və onun sahabilərinin yoludur. Bu yol, xəstəlik, ş
ş
. 14 Bu səbəbdən ümmətin sələfləri əqidə və mənhəc məsələləri ilə bağlı hər bir şeyi sünnə adlandırırdılar. Onlardan bir çoxları əqidə və mənhəc haqqında kitablar yazarkən, bu kitabları “Sünnə” adlandırırdılar. Məsələn Abu Asimin “Sünnə” kitabı, Abdullah bnu Əhmədin “Sünnə” kitabı, Mərvazinin “Sünnə” kitabı, ibnu Ş ahinin “Sünnə” kitabı, əl-Hallalın “Sünnə” kitabı və s. Zamanımızda müsəlmanlar arasında baş vermiş parçalanma, onların məs sələflərin əqidə və mənhəclərindən bəhs edən bu kitabları tərk etmələri ucbatındandır.
[5]
– Buna dəlil Uca Allahın kəlamıdır:
12 Əl-Maidə, 48. 13 At-Tabari, 9544. 14 “Risalətu kaşfu əl-qurbat”, 1/320. Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|