T. C. Ahi evran üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

 
 
24 
hafta  milyonlarca  dolar  aktarıyorlar.  Hal  Lindsey  ve  Tim  LaHaye’i
∗
 
okuyorlar. Tek bir hedefleri var: Kendilerinin zahmetsizce, Armagedon 
Savaşını  ve  Dünya  gezegeninin  yok  oluşunu  izleyecekleri  yere,  bir  diğer 
deyişle  semaya  yükseltilmeleri  için  Tanrı’nın  elini  çabuk  tutmasını 
sağlamak. Bu doktrin, Güney Baptist, Bağımsız Baptist ve İncil kilisesi adı 
verilen  sayısız  kiliseler  ve  Mega  Kiliseler  yanında,  Tanrı  Toplulukları, 
Pentekostal
Ψ
 
ve  diğer  karizmatik  kiliselere  hâkimdir.  Her  on  Amerikan 
kilisesinden birisi bu mezhebe bağlıdır. Bugün Hıristiyanlık içinde en hızlı 
gelişen dini hareket budur.”
49
Esasında  İsrail’e  gönderilen  yardımlar  televizyon  vaazlarıyla  sınırlı  değildir. 
Kiliselerde  yapılan  vaazlardan  sonra  bağış  toplanması  bir  gelenek  halini  almıştır.  Özellikle 
Mega Kilise 
(Mega Church) dedikleri çok  fazla  insanı alabilen vaazlarda inanılmaz  yüksek 
meblağlar toplandığı bilinmektedir. Houston’da bulunan Lakewood Church 16.500 koltuklu 
devasa  bir  yapıdır.  Kilise  ABD’nin  en  büyük  kilisesidir  ve  evanjelist  Joel  Osteen  ve  eşi 
tarafından  yönetilmektedir.  Kablolu  yayında  da  vaazlarını  canlı  olarak  yayınlayan  kilise, 
bunun için yılda 30 milyon dolar harcadığını iddia etmektedir. Kilise yenileme ve ek binası 
içinse  120  milyon  dolar  gerektiğini,  bunun  75  milyon  dolarını  temin  ettiğini  belirten  Joel 
Osteen parayı nereden temin ettiği konusundaysa detaya girmemektedir.
 
 
50
Josh Pollack Jewish World Review 
adlı  siteye  Birleşik  Yahudi  Haykırışı  (United 
Jewish  Appeal)  derneğine  yapılan  yardımların  çoğunun  Hıristiyanlar  tarafından  olduğunu 
 
 
                                                           
∗
 Evanjelist vaizler. 
Ψ
 
Tanrı ve kul arasındaki ilişkiye önem veren Protestan mezhebinin bir koludur. 
49
 Halsell, a.g.e., s. 16. 
50
 Lilian Kwon, “Interview: Joel Osteen on the Future of America's Churches and Him Pastoring One
”, Erişim: 
http://www.christianpost.com/article/20070215/interview-joel-osteen-on-the-future-of-america-s-churches-and-
him-pastoring-one/ 
(09 Kasım 2010). 

---

 
 
25 
belirtmiştir.
51
   
Pollack’ın  burada  ‘Hıristiyan’  olarak  kastettiği  kimseler  evanjelistlerdir.  
Chicago’da  kurulu  olan  Uluslararası  Hıristiyan  ve  Yahudi  Kardeşliği  (International 
Fellowship of Christians and Jews) 
derneği  1997’de  pek  çoğu  evanjelik  Hıristiyanlar 
tarafından  olan  beş  milyon  dolar  toplamayı  başarmıştır.  2006’da  ise  bu  rakam  39  milyon 
dolara  fırlamıştır.
52
1.3.3.
 
MODERN ÇAĞIN ÖNDE GELEN EVANJELİSTLERİ  
 
Bunların  haricinde  ülke  çapındaki  küçük  kiliselerden  de  muhtelif 
yardımlar  İsrail’e  tamamen  inançsal  nedenlerle  aktarılmaktadır.  Bunların  içinde  öğrenci 
bursları  ya da  yurt inşaatı giderleri devede kulak kalmaktadır. Tüm bu bağışları  yapanların 
toplanan paraların  evanjelik amaçlarla kullanılacağından şüphesi  yoktur.  Yardımda bulunan 
herkes, direkt ya da dolaylı olarak Siyonizm’i de desteklediğinin farkındadır.  
 
 
21. yüzyılın evanjelistleri seleflerinden farklı olarak sadece gezici vaizlik yapmamışlar, 
misyonlarında  siyaseti  de  etkin  bir  şekilde  kullanmışlardır.  Bunun  yanında  modern  çağın 
kendilerine sunduğu teknolojiyi de en iyi şekilde kullanmışlardır. Luther’den sonra evanjelist 
tanımına çok daha farklı bir anlam yüklenir hale gelmiştir. Luther döneminde ‘Hıristiyanlıkta 
reform  ve  manevi  temizleniş’  gibi  algılanırken  18.  yüzyıl  Amerikan  kırsalında  saf  bir 
Hıristiyan inancının  yanında Eski Ahit’e de saygı duyan kimseler  akla  gelmekteydi. Ancak 
günümüzde evan
jelist  dendiğinde,  dispensalizme  inanan  ve  kıyametin  kendi  dönemlerinde 
kopması  için  İsrail’i  destekleyen  Hıristiyan  siyonistler akla gelmektedir. Evanjelistlerin bu 
İsrail  tutkusu  bazen  İsrailliler  tarafından  dahi  yadırganmaktadır.  Jerusalem Post  gazetesi 
editörlerinden  Zev  Chafets  kitabında  İsrail’i  ziyarete  gelen  bir  Hıristiyan  siyonist  çiftten 
bahsetmektedir. Bir dükkând
a alışveriş yaparken satıcı ve kendisi onlarla İngilizce konuşur ve 
onları  takdir  ederler.  Fakat  kendi  aralarında  İbranice  konuşurken  bu  tip  insanları  garip 
                                                           
51
 Josh Pollack, “The Dance of Symbols”, Jewish World Review
, Erişim: 
http://www.jewishworldreview.com/010198/symbols1.html 
(12 Kasım 2010). 
52
 Christiane Amanpour, “Christians, Jews in Holy Land Alliance
”, Erişim:  
http://edition.cnn.com/2007/WORLD/meast/08/17/jews.christians/index.html 
(26 Aralık 2010). 

---

 
 
26 
bulduklarını  ima  ederler.  İsrail  hükümetinde  çalışırken  ise  “Hıristiyan  siyonistler politik 
olarak 
çok işimize yarıyorlar ama bu aşırı samimiyetleri bazen insanı bezdiriyor”  ifadesini 
kullanmıştır.
53
1.3.3.1.
 
Televanjelistler 
 
 
Modern çağda bu şekilde  yadırganan evanjelistlerin önde gelenleri ise Oral Roberts, 
Billy Graham, Pat Robertson, Jeryy Falwell ve Jim Bakker’dır. 20. yüzyılın evanjelistlerinin 
ortak özelliği, dönemin en önemli yayın araçlarından biri olan televizyonu etkin bir şekilde 
kullanmaları ya da diğer bir ifadeyle televanjelist olmalarıdır.  
 
 
Oral Roberts: 
1918 doğumlu Roberts, çağın en etkin evanjelistlerinden biridir. Daha 
17  yaşında  tüberküloz  hastalığı  atlatan  Roberts,  bunu  Tanrı  sayesinde  atlattığını,  Tanrı’nın 
kendisine; “Seni iyileştireceğim ama sen de diğer insanları iyileştirecek ve bana itaat eden bir 
üniversite  kuracaksın.”  diye  seslendiğini  iddia  etmiştir.
54
  Kekeleme sorunu  olan Roberts, 
ilginç bir şekilde bundan da kurtulmuş ve gerçek bir hatibe dönmüştür. Diğer evanjelistlerden 
farkı, Roberts Amerika’yı gezerken sadece vaaz vermekle kalmamış aynı zamanda insanlara 
“şifa da dağıtmıştır”. Resmi sitesine göre iki milyon insanı iyileştirmiş ve –kendi ifadesiyle-
“iyi olan Tanrı’ya” çevirmiştir. Mezhebe en büyük hizmeti 1947’de kurduğu ‘Oral Roberts 
Evanjelizm  Derneği’dir.  Her  gün  binlerce  insan  derneğin  kapısında  kuyruk  oluşturup, 
Roberts’dan 
kendileri  için  dua  edip  şifa  vermesini  istemektedir.  İlk  televanjelistlerden  biri 
olan Roberts daha 1954 yılında şifa dağıtma gösterilerini naklen  yayınlamaya başlamıştır.
55
                                                           
53
 Zev Chafets, A Match Made in Heaven, Harper Collins Publishers, New York, 2007, ss. 41, 10. 
54
 
Oral Roberts’ın resmi sitesi, Erişim: http://www.oralroberts.com/oralroberts/ (28 Aralık 2010). 
55
 Keith Schneider, “Oral Roberts, Fiery Preacher, Dies at 91”, New York Times, 15.12.2009. 
 
Dernek tüm bu talepler sayesinde 2300 kişiyi istihdam eden, yıllık 120 milyon dolar cirolu bir 

---