Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
10
Geoaxborot tizimida qoʻllaniladigan atamalar
Ushbu oʻquv qoʻllanmada GATda qoʻllaniladigan ba’zi
atamalar keltirib
oʻtiladi va foydalanuvchiga tushunarli boʻlishi uchun quyida ularning ma’nolari
va qisqartmalari toʻgʻrisida bir qator ma’lumotlar beramiz.
Karta
(ingl.
map, chart
; grek.
chartes
– varaq ma’nosini bildiradi) yer yuzi
va uning ayrim katta qismining sferik yuzasiga tushirilgan proyeksiyasining
qogʻozdagi kichraytirilgan tasviridir. Karta ma’lum
kartografik proyeksiya yoki
zonal tizimdagi toʻgʻri burchakli koordinatada tuziladi.
Nomenklatura
deb topografik kartalarni varaqlarga boʻlish hamda bu
varaqlarni belgilash, ya’ni ularga nom berish tizimiga aytiladi.
Raqamli karta
(
numerical, digital map
) – kartalarni proyeksiyalashda,
koordinata va balandlik sistemasini aniqlashda
qabul qilingan kartografik
generalizatsiyalash qonunlari asosida tashkil etilgan yuzaning raqamli modeli,
boshqacha
aytganda,
raqamli
kartografik
ma’lumot.
Raqamli karta
kartografiyalash, karta aniqligi, generalizatsiya, shartli belgilar tizimining barcha
me’yorlari va qoidalari asosida yaratiladi. Raqamli karta oddiy qogʻozli,
kompyuter va elektron karta yaratishda asos boʻlib xizmat qiladi va kartografik
ma’lumotlar bazasi tarkibiga kiradi.
Shu bilan birga, u GAT axborot
ta’minotining muhim
elementlaridan hisoblanib, bir vaqtning oʻzida GAT
jarayonlarining natijasi ham boʻlishi mumkin.
Kompyuter kartasi –
bu avtomatlashgan kartografiyalashning vositalari
(grafoqurilma, plotter, printer, digitayzer yordamida qogʻozda, plastikda,
fotoplyonkadagi tasvir) yordamida grafik qurilmada chiqarilgan karta turidir.
Dostları ilə paylaş: 
