Tabiiy fanlar 6 Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6-sinfi uchun darslik Yangi nashr

2 -tajriba 
Bizga kerak
Ishni bajarish tartibi
▸
tok manbai – 
galvanik element, 
▸
lampochka, 
▸
elektr dvigatel, 
▸
parrak, 
▸
uzib-ulagich va 
ulovchi simlar. 
1. Tok manbai, elektr dvigatel, parrak uzib-ulagich va ulovchi 
simlarni oling. 
2. Elektr dvigatelga parrakni o‘rnating.
3. Rasmda ko‘rsatilgandek, elektr zanjirini yig‘ing va uzib-
ulagichni ochiq holatda qoldiring. 
4. Jarayonni kuzating va xulosa chiqaring.
5. Rasmda ko‘rsatilgandek, elektr zanjirini yig‘ing va uzib-
ulagichni berk holatda qoldiring. 
6. Jarayonni kuzating va xulosa chiqaring.
Metall o‘tkazgichning atrofi nima uchun himoyalanadi?
Elektr zanjiri bo‘ylab elektr toki o‘tishi natijasida elektr energiyasi hosil bo‘ladi. Zan
-
jir bo‘ylab elektr energiyasining uzatilishi tok manbaining bir uchidan boshlanib, ikkinchi 
uchida tugaydi. Tok manbaiga ulangan televizor yoqilganda zanjir berk bo‘lib, elektr 
energiyasi ulovchi simlar bo‘ylab oqadi.
Zanjirda elektr energiyasi oqishi uchun zanjir elementlari elektr o‘tkazuvchi moddalar
-
dan yasalishi kerak. Elektrni yaxshi o‘tkazadigan o‘tkazgichlar zanjirga ulanganda elektr 
energiya isrofini kamaytiradi. 
Moddalarning elektr tokini o‘tkazish xususiyatiga ko‘ra jadvalni “+” yoki “–” 
ishoralari qo‘yib to‘ldiring. 
Moddalar
Lampa yondi
Lampa 
yonmadi
Elektr 
energiyasi 
o‘tadi
Elektr 
energiyasi 
o‘tmaydi
Mis
+
+
Plastilin
Temir
Alyuminiy
Qog‘oz

---

182
183
12-bob. ELEKTR VA MAGNIT HODISALAR
12-bob. ELEKTR VA MAGNIT HODISALAR
83-MAVZU.