Tairova m. M., Abdulloev a. J. Logistika o`quv qo`llanma “Durdona” nashriyoti Buxoro, 2020

O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim 
vazirligining 2019-yil 4-oktabrdagi №892-buyrug’iga asosan 
o’quv qo’llanma sifatida nashrga tavsiya etilgan. 
ISBN 978-9943-6194-6-3

---

3
KIRISH 

Ishlab chiqarish munosabatlarining rivojlanishida moddiy,
moliyaviy va axborot resurslari oqimlarining ahamiyati katta. Ana shu
moddiy, moliyaviy va axborot oqimlari logistika fanining obyekti
bo’lib hisoblanadi.
Logistika fani – moddiy, moliyaviy va axborot oqimlarini joriy
manba’idan to iste’mol sohasigacha bo’lgan harakatini rejelashtirish,
tashkil etish, boshqarish, optimallashtirish, nazorat qilish va
muvofiqlashtirish to’g’risidagi fandir. Moddiy va unga taaluqli
bo’lgan boshqa barcha oqimlarning ro’y berishi, harakati, miqdoriy va
sifat o’zgarishlarini logistika nuqtai nazaridan mikro yoki makro
darajada o’rganish, tadqiq qilish va boshqarish tizimli yondashishni
talab qiladi. Bunda yuqorida ta’kidlangan jarayonlar bir butun va
ma’lum maqsadga yo’naltirilgan tizimning o’zaro uzviy bog’langan
elementlari deb qaraladi. Moddiy oqimlar ta’minot, ishlab chiqarish,
taqsimot va iste’mol jarayonlarining turli bo’g’inlaridan o’tganda
turlicha miqdoriy, tarkibiy va sifat o’zgarishlari ro’y beradi. Logistika
sohasidagi faoliyat ko’p qirralidir. Ularga tashish va, taqsimot
jarayonlari, zahira va ombor xo’jaliklarini boshqarish, axborot
tizimini tashkil qilish, tijorat va moliyaviy faoliyatlarni boshqarish
kabilar kiradi.
Logistikaning asosiy maqsadi ta’minot tizimidagi moddiy
resurslarni optimallashtirish, ishlab chiqarish bo’g’inlarining xom
ashyo, materiallar, detallar, yarim tayyor mahsulotlarga bo’lgan
talabini samarali qondirish va tayyor mahsulotni iste’molchilarga
yetkazib berish uchun qilinadigan barcha harakatlarni hisobga olgan
holda umumiy harajatlarni, kamaytirishdan iboratdir.
Logistikaing qo’llanilishi natijasida xom ashyo va tovar
zahiralari minimallashadi, yetkazib beruvchilar va zahiralar optimal
tarzda joylashadi, tovarlarning ishlab chiqarishdan iste’mol
sohasigacha bo’lgan harakat vaqti qiqaradi, bularning barchasi esa
pirovard natijada umumiy harajatlarning kamayishiga olib keladi.
Ushbu qo`llanmadan o’qituvchilar, mustaqil izlanuvchilar,
talabalar, tadbirkorlar va logistikaga qiziquvchilar foydalanishlari
mumkin.

---

4