Talaba: Mustafayev Sherzod Balans likvidligi tahlili

Aktiv	Yil boshi uchun	Yil oxiri uchun	Passiv	Yil boshi uchun	Yil oxiri uchun	To‘lash uchun mablag‘larning yetishmasligi (+,-)
						Yil boshi uchun	Yil oxiri uchun
1	2	3	4	5	6	7	8
Doimiy harakatdagi aktivlar (320,370,380)	550826	755963	Muddati kelgan to‘lov majbur. (601)	2199,6	3452,7	-1652,9	-2743,4
Tez sotiluvchi aktivlar (210)	599597	1062302	Qisqa muddatli passivlar (600- 601)	1079929	1148492	- 529103	- 392529
Sekin sotiluvchi aktivlar (140,190,200)	1130783	703942	Uzoq muddatli passivlar (490)	388102	-	211495	1062302
Qiyin sotiluvchi aktivlar (130)	292622	466521	Doimiy passivlar (480)	-	-	1130783	703942
Jami aktiv	2573828	2988728	Jami passiv	1105797	1840236	- 813175	- 1373715

Balans likvidligi tahlili
Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, biz tahlil qilayotgan “Karvon” MChJda balans likvidligiga qo‘yilgan to‘rtta shartdan faqat birinchisi ham yil boshida ham, yil oxirida ham bajarilmagan. Ya’ni, korxonaning doimiy harakatdagi aktivlari uning muddati kelgan to‘lov majburiyatlari summasidan kichik. Biroq, ikkinchi, uchinchi hamda to‘rtinchi shartlar bo‘yicha yil boshiga ham, yil oxiriga ham bajarilgan (A1
P2, A3> P3, A4
Eng ko‘p likvid mablag‘lar (A1) va tez sotiladigan aktivlarni (A2) eng ko‘p muddatli majburiyatlar (P1) va qisqa muddatli passivlar (P2) bilan taqqoslash joriy likvidlikni baholashga imkon beradi. Sekin sotiladigan aktivlarni (A3) uzoq muddatli passivlar (P3) bilan taqqoslash istiqboldagi likvidlikni aks ettiradi. Joriy likvidlik ko‘rib chiqilayotgan payt oralig‘iga yaqin vaqtda korxonaning to‘lov qobiliyati (yoki to‘lovga noqobilligi) dan darak beradi.
Istiqboldagi likvidlik kelgusi tushum va to‘lovlarni taqqoslash
asosida to‘lov qobiliyati prognozini o‘zida aks ettiradi.
Bir necha davr uchun likvidlik balansi korxonaning moliyaviy
holati o‘zgarish tendensiyalari haqida tasavvur beradi.
Balans likvidligi moliyaviy reja tuzish uchun axborot
manbalaridan biri hisoblanadi. Balans likvidligi yordamida korxona
tugatilgan holat uchun prognoz hisoblashishlar olib borish mumkin. Balans likvidligini kompleks baholash uchun (L) quyidagi formula
bo‘yicha hisoblanadigan likvidlikning umumiy ko‘rsatkichidan
foydalanish talab qilinadi:
L
Bu yerda Аj , P j - aktiv va passiv bo‘yicha mutanosib guruhlar jami, a j - o‘lchov koeffitsiyentlari, j = 1,2,3.
Balans likvidligi umumiy ko‘rsatkichi korxonaning jami likvid mablag‘lari miqdorining barcha to‘lov majburiyatlari(ham qisqa, ham uzoq muddatli)ga nisbatini ko‘rsatadi. Bunda likvid mablag‘lar va to‘lov majburiyatlarining turli guruhlari mablag‘lar tushishi va majburiyatlarni qaytarish nuqtayi nazaridan ularning ahamiyatini hisobga oluvchi o‘lchov koeffitsiyentlari bilan birga ko‘rsatilgan miqdorga kirishiga oid shart bajarilishi lozim. Ushbu ko‘rsatkich turli hisobot davrlariga taalluqli korxona balanslarini, shuningdek, turli korxonalar balanslarini taqqoslashga imkon beradi va qaysi balans likvidroq ekanligini aniqlaydi. Balans likvidligi tahlili yordamida likvidlik nuqtayi nazaridan korxonalardagi moliyaviy vaziyat o‘zgarishiga baho beriladi. Ushbu ko‘rsatkich hisobot asosida ko‘plab salohiyatli hamkorlar orasidan eng ishonchlisini tanlab olishda ham qo‘llaniladi.