Talabalari uchun darslik

- ko‘payish, o 6sish, yetilish va shakllanish 
bosqichlaridan iborat.
Hayvonlarda jinsiy hujayralar xuddi somatik hujayralardek embrional
hujayralardan rivojlanadi. Murtak hujayralaridan bora-bora jinsiy bezlar
va jinsiy hujayralar taraqqiy qiladi. 
Ko‘payish 
bosqichida murtak hujayralari
bir necha bor mitoz orqali bo‘linib gonial hujayralarni — 
goniylarni
hosil qiladi. Oldiniga ular ikkala jins organizmlarda o ‘xshash bolsada,
k eyin ch alik tabaqalanib, erkaklarda 
spermatagoniy, 
urg‘och i
organizmlarda 
oogoniyga 
ajraladi.
3. Spermatogenez
Urug‘dondagi maxsus to‘qima oldin mitoz yo‘li bilan bir necha marota
bo‘linib, o ‘lchamlari kichraygan spermatogoniylarni hosil etadi. Shundan
so‘ng 
o‘sish 
bosqichi boshlanadi. Ular yana mitoz yo‘li bilan bo‘linib
birinchi tartibli spermatositlaiga aylanadilar. 
Yetilish 
bosqichida birlamchi
spermatosit hujayralari meyoz bo‘linishga o ctadilar. Reduksion bo‘linishdan
so‘ng ikkita ikkinchi tartibli spermatositlar hosil bo‘ladi. Ekvatsion bo‘linish
natijasida 4 spermatidalar rivojlanadi (9-rasm).
Shakllanish 
bosqichida spermatidalaming 
spermatozoidga 
aylanishi
kuzatiladi. Bu jarayonga yadro va sitoplazmaning barcha elementlari
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qatnashadi. Yetilgan spermatozoid boshcha, bo‘yin va dum qismlaridan
tashkil topadi. (10-rasm) Spermatozoidning bosh qismida Goldji apparatidan
hosil boigan akrosoma joylashadi. U fermentlaiga boy bo‘lib, urug‘lanish
paytida tuxum hujayra qobigini eritadi. Akrosomadan keyin bosh qismda