Tasdiqla yman: umumiy o'rta ta'lim m aktabi direktori



Yüklə 2,7 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə31/80
tarix11.10.2023
ölçüsü2,7 Mb.
#127066
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   80
Тугарак 7- синф

ixcham gina 
xonada 
Ishlayotgan 
xonamiz keng
tanho ishlar edi. (
Oybek

va shinam edi.
K
m
 . 
IN*'». Fe’lning sifatga xoslangan shakli
sifatdosh
 
deyiladi. 
Sifat doshlar 
fe’l 
asoslariga 
-gan
(-к а п , 
-q a n )y 
-ydigan ( - adigan )> 
- ( d)yo tg a n

- ( a ) r
qo^shimchalarini q<>tshish yo^li bilan hosil b o ‘ladi-
SifatdosMar shaxs va narsalarning belgisini bildirishi 
bilan sifatga o ‘xshaydi. Sifatlar shaxs va narsaning 
turg^un, barqaror belgisini ifodalasa, sifatdoshlar o ‘zgarish, 
harakat belgisini ifodalaydi. Solishtiring: 
h atta
(sifat) 
daryOy oqar
(sifatdosh) 
daryo
-
29


J3.I..1 J.JB 
. >Ls INC*. 
S ifaldoshlar f e ’l sliakli b o ‘lganligi
uchun 
fe ’lga 
x o s
b o ‘lgan zam on, 
Ьоb
 lishli-bo ‘lislisiv:lik.,
nisbat 
m a’nolarini ifodalaydi.
13
j

Berilgan fe’llarni tarkibiy qismlarga ajrating. Qa- 
chon sifatdoshning 
-gan, -kan, -qan
shakllari qo'shilishiga e ’tibor 
bering.
c h iq q a n , k e lg a n , tik k a n , o lg an , u q q a n , c h e k k a n , y u r- 
g an , o q q a n , k e c h ik k a n , ta q q a n .
,, B erilgan sifatdoshlam ing aytilishi va yozilishiga e ’tib o r
bering.
E shit — esh itgan, ay t — aytgan, o cs — o 'sg a n , ek — ekkan, 
b u k — b u k k a n , q a y t — q a y tg an , t o ‘s — t o ‘sg an .
. Nuqtalar o'rniga sifatdosh yasovchi qo4shimchalardan 
mosini qo'yib ko'chiring. Sifatdoshlaming yasalishiga diqqat qiling.
1. B ilm a s lik a y b e m a s , b ilm a ...in i b o ‘y n ig a o lm a s lik ayb.
2. 0 ‘z o ‘rn id a a y tilm a ... s o ‘z h e c h k im y o ‘q y e rd a c h a lin ... k u y g a
o ‘x sh a y d i. 3. A r s lo n d a n q o ‘r q ...d a n k o ‘r a o ‘z n a f s id a n q o crq ... 
fo y d a liro q . 4. Tim in s o n n i iz z a t v a s h a ra fg a y e tk a z ... v o sita d ir.
5. B o s h q a la r q a lb ig a y a x sh ilik u r u g ‘in i e k ... o d a m c h in a k a m
in s o n d ir.
\
, Sifatdoshlarni toping. Ulardagi yasovchi qo‘- 
shimchalarni sifatdosh yasovchi boshqa qo‘shimchalarga almashtirish 
muinkinmi? Shu haqda bahs uyushtiring.
M en go‘yo tabiat bilan q o ‘sMlib ketgandekman. Uning bir 
qismi m ana shu daryo, qush, o ‘tloq, qamishzor, chirillayotgan 
chigirtka. Atiovi vaqillayotgan qurbaqa, huv narigi yoqda hurayot- 
gan it, shamolda shildirayotgan qamish yaproqlari. O ctloqdagi 
chirsillayotgan olov, chaylaga to cshalgan о ‘t- o ‘lanlaming shirin, 
yoqimli, toza isi bilan aralash-quralash bo'lib ketgandekman.
1. S ifa td o s h d e b n im a g a a y tila d i?
2. S ifa td o s h y a s o v c h i q o 4sh im c h .a la rn i s a n a n g .
3. 

Yüklə 2,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   80




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə