qiZy idish-tovoq, o ta -o n a .
Ikkinchi qismi birinchi qismining tovush o ‘zgarishi
asosidagi takroridan tarkib topgan otlar ta k ro riy otlar
sanaladi. M asalan: tuz-puz, tovoq-povoq, uy-puy.
254 -
Gaplarni o‘qing, sodda, qo‘shma, juft otlarni aniq-
lab, gumlilarga bo‘lib ко‘chi ring.
1.
Boychechakning tovlanib turgan gulbarglari hammaning
ko‘ng]idagi gina-adovatga barham berdi.
(A. Ko'chimov)
2. Oradan
uch-to‘rt kun o'tgach, dadam Qipchoqlardan hovli topib keldi.
Ammani ko£rpa-yostiq, amakim qozon-tovoq, boshqa tanish-
bilishlar choynak-piyola deganday, har kim baholi qudrat qa-
rashib, o‘sha hovliga ko‘chdik.
(Abdulla Qahhor)
3. Somonsuvoq
qilingan tekis tomning ustiga o'rikning bir shoxi egilib turardi.
(P. Qodirov) 4.
Bahoroy juda go'zal, Hamma fasldan o‘zar. Gul-
chechakdan libosi, Yoqimlidir havosi.
(M. Ibrohimova)
256
Matnni ko‘chiring, sodda, qocshma va juft otlarning
tagiga chizing.
Bog‘da zotli, asl olmalar, xilma-xil gilos-olchalar, kursilla-
ma nashvati, yumshoq xushbo‘y noklar, achchiq va chuchuk
tnyatish anorlar va boshqa-boshqa meva daraxtlari ko‘p. Tokzorga
kelsak, husayni, yakdona, shivirg'oni, charosdan boshlab
tanako‘zi, qorajangal, bedona kishmishga qadar turli-tuman
navlar bor. (Oybek)
Xll-Mustahkamlash:
O'quvchilarni baholash.
1. Sodda otlar deb nimaga aytiladi?
2. Qo‘shma otlarga misollar keltiring.
3. Juft otlar qanday hosil qilinadi?
257-mashq.
Uyga vazifa
. Quyidagi otlarni sodda,
qo‘shma,
juft
otlarga ajratib, guruhlab yozing.
Buloq, tokzor, ekin-tikin, to'rtburchak, dunyoqarash, yor-
birodar, do‘stlik, o‘y-xayol, gulchambar, kurash, aql-hush,
merosxo'r, bilim, gulhamishabahor, ко‘Mam, savdo-sotiq, oy.
42
|
