Taяnch tushunchalar:
O’rtacha tezlik vektori; oniy tezlik; tekis va notekis harakatlarda tezlik; tezlanish; to’g’ri chiziqli tekis o’zgaruvchan harakat; erkin tushish; erkin tushish tezlanishi;Yuqoriga tik otilgan jism harakati;;
Mashg’ulot shiori:
O’qishga imkon borligi-bu buyuk BAXT!
(S.A.Chapligin)
2-Ilova
“Tushunchalar taxlili” usuli uchun o’quv topshirig’i:
1-Kichik guruh uchun topshiriq
TUSHUNCHA
|
MAZMUNI
|
Mexanik harakat
|
|
Moddiy nuqta
|
|
Kinematika
|
|
Qattiq jismning ilgarilanma harakati
|
|
|
|
2-Kichik guruh uchun topshiriq
TUSHUNCHA
|
MAZMUNI
|
Qattiq jismning aylanma harakati
|
|
Sanoq sistemasi
|
|
Vektor kattaliklar
|
|
Ikki vektorning skalayar ko’paytmasi
|
|
|
|
|
|
3-Kichik guruh uchun topshiriq
TUSHUNCHA
|
MAZMUNI
|
Ikki vektorning vektorial ko’paytmasi
|
|
Ozod vektorlar
|
|
Ko’chish
|
|
Yo’l
|
|
|
|
|
|
4-Kichik guruh uchun topshiriq
TUSHUNCHA
|
MAZMUNI
|
Trayektoriya
|
|
Algebraik yo’g’indi
|
|
Absolyut qattiq jism
|
|
Vektorlarni songa ko’paytirish va bo’lish
|
|
|
|
|
|
3-Ilova
1-Slayd
Biz kundalik hayotda „tezroq" yoki „sekinroq" degan tu-shunchalarni ko'p ishlatamiz.Masalan, samolyot poyezddan, yengil avtomobil avtobusdan, velosipedchi piyodadan tezroq harakatlanadi degan iboralar qo'llaniladi.Bunda tezroq harakatlanayotgan vosita bir xil vaqt davomida ko'proq masofaga ko'chishi nazarda tutiladi.Vaqt birligida bosib o'tilgan yo'lga tezlik deyiladi.
2-Slayd
Tezlik harakatlanayotgan nuqtaning ko'chishiga va buning uchun sarflangan vaqtga bog'liq kattalik. Tezlik nafaqat harakat tezligi, balki uning yo'nalishini ham ko'rsatadigan vektor kattalikdir.
3-Slayd
O'rtacha tezlik vektori deb, moddiy nuqta ko'chish vektori r ning ko'chish uchun sarflangan vaqt t ganisbati bilan aniqlanadigan kattalikka aytiladi:
4-Slayd
Oniy tezlik deb, moddiy nuqta radius-vektoridan vaqt bo'yicha olingan birinchi tartibli hosilaga yoki moddiy nuqtaning berilgan vaqtdagi tezligiga aytiladi.
5-Slayd
Tezlik grafigi.To'g'ri chiziqli tekis o'zgaruvchan harakatda tezlik grafigini chizish uchun ordinata o'qiga tezlik, abssissa o'qiga vaqtni joylashtiramiz
Tekis o’zgaruvchan harakatda yo’l formulasi va grafigi
6-Slayd
5-Ilova
Toifalash sharxini tuzish qoidasi:
Toifalash bo’yicha ma’lumotlarni taqsimlashning yagona usuli mavjud emas.
Bitta mini-guruhda toifalarga ajratish boshqa guruhda ajratilgan toifalardan farq qilishi mumkin.
Ta’lim oluvchilarga oldindan tayyorlab qo’yilgantoifalarni berish mumkin emas, bu ularning mustaqil tanlovi bo’la qolsin.
O’quvchilar uchun yo’riqnoma:
Toifalashda jism harakatlari turlariga ahamiyat bering!
Toifalash jadvali (Eekspert varag’i)
6-Ilova
Uyga vazifa uchun masalalar
1-Masala:
Quyosh atrofida 30 km/c tezlik bilan harakat qilayotgan Yer 1 sutkada qancha masofani o’tadi?
2-Masala:
Tekis tezlanuvchan harakatlanayotgan “Neksiya” avtomobili 1 minut davomida tezligini 18 km/soatdan 72 km/soatga o’zgartirgan. Avtomobilning tezlanishi, shu vaqt ichidagi o’rtacha tezligi va o’tgan yo’li topilsin.
4-mavzu.AYLANA BO‘YLAB NOTEKIS HARAKAT. BURCHAK TEZLANISH. TANGENSIAL TEZLANISH |
Nazariy mashg’ulotiningo’qitish texnologiyasi
|
Mashg’ulot vaqti-80 daqiqa
|
O’quvchilar soni-26 nafar
|
Mashg’ulot shakli
|
Nazariy-yangi bilimlarni egallash
Amaliy-bilimlarni takrorlovchisinov mashg’uloti.
|
Mashg’ulot rejasi
|
1.Aylana bo`ylab tekis harakat
2.Aylana bo`ylab tekis harakatni tavsiflovchi asosiy kattaliklar.
|
O’quv mashg’ulotining maqsadi:Fizikada aylana harakat bo’yicha tushunchalarni shakllantirish, umumiy tasavvurlarni berish.
|
O’qitish natijasi:Aylana bo’ylab harakatni o’rganadi, ularga tegishli bo’lgan asosiy formular bilan tanishadi, Davr va chastota tavsiflanadi
|
Pedagogik vazifalar:
Fizika fanining ahamiyati va
vazifalari, uni o’quv fanlar tizimida tutgan o’rni bilan tanishtirish;
Fizika fanini tuzilishini va tavsiya etiladigan o’quv adabiyotlarini sharxlash;
Fizika fanining rivojlanish tarixidan ma’lumotlar berish;
Fizika fanining texnika va tibbiyot sohasidagi yutuqlarini yoritish;
|
O’quv faoliyatini natijalari:
Aylanma harakatning ahamiyati va vazifalarini ifodalaydilar;
Aylanma harakatni va tavsiya etilayotgan o’quv adabiyotlari bilan tanishadilar;
FTR rivojlanish tarixidan ma’lumotlarga ega bo’ladilar;
Fizika fanining texnika va tibbiyot sohasidagi yutuqlarini yoritadilar;
|
O’qitish usullari
|
Ma’ruza, pinbord, aqliy hujum, namoyish;
|
O’qitish vositalari
|
Ma’ruzalar matni, doska, bo’r, axborotli ta’minot; Ko’rgazmali materiallar (slaydlar), Fizik allomalar rasmlari keltirilgan plakatlar;
|
O’qitish shakli
|
Ommaviy, frontal
|
O’qitish shart-sharoitlari
|
Maxsus texnik vositalardan foydalanishga mo’ljallangan auditoriya
|
Qaytar aloqaning usul va vositalari
|
Og’zaki so’rov: tezkor so’rov;
Nazorat so’rovlari: Boshlang’ich nazorat test savollari;
|
“AYLANA BO‘YLAB NOTEKIS HARAKAT. BURCHAK TEZLANISH. TANGENSIAL TEZLANISH
”mavzusidagi nazariy mashg’ulotning texnologik xaritasi
Faoliyat bosqichlari
|
Faoliyat mazmuni
|
O’qituvchi
|
O’quvchi
|
1-bosqich.
Mavzuga kirish qismi (15 daqiqa)
|
1.1.Tashkiliy qism:
O’quvchilar bilan salomlashadi.
O’quvchilarni darsga tayyorgarligini tekshiradi,
Yo’qlama qiladi.
Baholash myzonlarini yetkazadi.(1-ilova)
1.2.O’tgan mavzu bo’yicha o’quvchilarning bilimlarini suhbat shaklidagi savollar bo’yicha jonlashtiradi(2-ilova)
1.3.Yangi mashg’ulot mavzusi,uning maqsadlari va rejalashtirilgan natijalarni aytadi,ularning ahamiyati va dolzarbligini asoslaydi.Tekshirish jarayonida talabalarning bilimlari o’quv muammoni hal qilishda va mashg’ulot davomida faol qatnashishda yetarliligini aniqlaydi.
|
Tinglayd
Tinglaydi va javob oladi
Tinglaydi va mavzuni yozib oladi.
Tavsiya etilayotgan adabiyotlar ro’yxatini va internetdagi saytlarini yozib oladilar
| |
2-bosqich
Asosiy qism
( 50 daqiqa)
|
2.1 Aqliy hujum usuli yordamida ushbu fan bo’yicha ma’lum bo’lgan asosiy tushunchalarni aytishni taklif etadi. Aqliy hujum usuli qoidasini (4-Ilova)eslatadi. Barcha aytilayotgan takliflarni yozuv taxtasiga yozib boradi. Ushbu ish mashg’ulot yakunida tugatilishini ma’lum qiladi.2.2. Slaydlarni Power point tartibida (5-Ilova)namoiyish va sharxlash bilan mavzu bo’yicha asosiy nazariy holatlarni bayon qiladi. Jalb qiluvchi savollar beradi. Berilayotgan ma’lumotlarni daftarga qayd etishlarini eslatadi.
2.2. Yozuv taxtasida yozilgan tushunchalarga qaytishni taklif etadi.
|
Fikrlarini aytishadi;
Eshitishadi; yozishadi;
Tinglaydilar;
Savollar beradilar;Muhokama qiladilar. Ma’lumotlarni daftarga qayd etadilar
|
3-Bosqich
Yakuniy qism
(15 daqiqa)
|
3.1 Mavzu bo’yicha yakun yasaydi, qilingan ishlarni kelgusida kasbiy faoliyatlarida ahamiyatga ega ekanligi muhimligiga o’quvchilar e’tiborini qaratadi.
3.2 O’quvchilarning mustaqil tayyorlanishlari uchun vazifa beradi;
Uyga vazifa: 1.Tekis o`zgaruvchan harakatning burchak tezlanishi deb qanday fizik kattalikka aytiladi?U qanday birlikda o`lchanadi?2.Burchak tezlik yo`nalishi qanday aniqlanadi?3. G`ildirak tekis tezlanuvchan harakat qilib 1 min davomida chastotasini 300 1/min dan 180 1/min gacha kamaytirdi. G`ildirakning burchak tezlanishini va shu davrdagi to`la aylanishlar sonini toping.
|
Savol beradilar
Topshiriqni yozadilar;
|
3-Ilova
Dostları ilə paylaş: |
