«Tasdiqlayman» Oʻquv ishlari boʻyicha direktor oʻrinbosari, dotsent

Jihoz va materiallar: oyna, qoshiqcha, yupqa yog’och taxtachalar, xokandozcha, pinsetlar, bo’lgich, analitik va texnik torozilar, chin-ni idishchalar, elaklar to’plami, 5-10 kattalikda ko’rsatuvchi lupa, stol yoki silliq satxli enlik taxta, shpatellar, yormalar namunasi, yormalar standarti.

O’zlashtirish uchun savollar:

1. Yormani qanday turlarini bilasiz?

   
   

2. Yormani sifat ko’rsatgichlarini aniqlash ulsullari.

   
   

3. Yormada qanday aralashmalar uchraydi?

   
   

1. Yorma turlari uchun qanday kattalikda elaklar ishlatiladi?

   
   

24 Amaliy mashg’ulot Turli xil don partiyalaridan pomol tayyorlash.
Ishning maqsadi: Un tortish uchun bug’doy aralashmasi partiyalarini hisoblash usulini o’rganish. Tortiladigan donlar aralashmasining (pomol) partiyasini hisoblash usuli
Tortiladigan don aralashmasini hisob qilishdan oldin korxona eleva­torda qanday sifatga va tarkibga (kleykovina miqdori, kul moddasi va shishasimon) ega bo’lgan donlar borligini aniqlashi kerak. So’ng qanday navli un ishlab chiqarish aniqlanib, hisob-kitobga kirishiladi. Odatda, tortiladigan don aralashmasi ikki-uch yoki to’rt komponentdan tayyorlanadi (turli navli va sifatli). Tortiladigan don aralashmalarining asosiy hisob-kitoblari donlarning o’rtacha sifat ko’rsatkichlaridan kelib chiqib qo’yilgan talablarga javob berishi kerak. U quyidagi formula orqali aniq­lanadi:
bu yerda M — tortiladigan don aralashmasining massasi;
X — don sifatining talab qilinadigan ko’rsatkichi;
x₁ — har bir komponentning sifati;
m₁ — tortiladigan don aralashmasidagi komponentlar miqdori.
Uch va to’rt komponentli aralashmalar ham shu formula orqali aniqlanadi. Masalan 60 foizli shishasimon bug’doy doni tortiladigan don aralashmasi partiyasini ikkita komponentdan tuzish talab etiladi:birinchi partiyaning shishasimonligi 86 foiz, ikkinchisiniki esa 33 foiz, tortiladigan don partiyasining massasi 1000 t. bo’lganda, hisob-kitob jarayonlari quyidagi jadvalda berilgandek amalga oshiriladi (11- jadval).