|
![](/i/favi32.png) Tashkent Medical Academy Volume 4bolalarda-oliy-nerv-faoliyati-tiplarining-xususiyatlari-va-ularni-tarbiyalashTashkent Medical Academy
Volume 4 | TMA Conference | 2023
Integration of Science, Education and Practice
in Modern Psychology and Pedagogy:
Problems and Solutions
Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan,
ta’lim va amaliyot integratsiyasi:
muammo va yechimlar
711
May 6
https://tma.uz/ International Scientific and Practical Conference
yoshi ulg‘aygani sari boshqa temperamentga xos xususiyatlarini namoyon etishi mumkin. 7-9
yashar bolalarda katta yarimsharlar po‘stlog‘ining nerv hujayralari ta’sirlarga chidamli bo‘lib,
nerv sistemasida qo‘zg‘alish jarayonlari ustun turadi. 10-12 yoshdan boshlab nerv sistemadagi
qo‘zg‘alish va tormozlanish jarayonlari o‘zaro muvozanatga kela boshlaydi.
O‘qitishning fiziologik asoslari. Insonda sodir bo‘ladigan barcha psixik jarayonlar bosh
miya katta yarimsharlaridagi nerv jarayonlari bilan chambarchas bog‘liq holda kechadi, zero
har bir psixik jarayon asosida nerv jarayonlari – qo‘zg‘alish, tormozlanish, irradiatsiya,
konsentratsiya, dominanta kabilar yotadi. Bunday tashqari, psixik jarayonlar nutq asosida ham
hosil bo‘ladi.
Bolalar va o‘smirlarga ta’lim berishda ichki tormozlanishning barcha turlarini hosil
qilish va mashq qildirish zarur. Shuni unutmaslik kerakki solishtirish, qarama-qarshi qo‘yish
usullari qo‘llanilgandagina ta’lim jarayoni samarali bo‘ladi. O‘qitishda rangli va yaltiroq
ko‘rgazmali qurollarni ko‘rsatish, bolalarni hayajonlantiradigan va quvontiradigan darajada
ta’sir etish bilan miya po‘stlog‘ida dominanta o‘chog‘ini shakllantirish orqali o‘quv
materialini yanada qiziqarliroq qilish mumkin. Aksincha, bir xil ta’sir, bir xil sharoit va bir xil
ohangda so‘zlash bolalarni mudrashiga, ularda o‘quv materialiga nisbatan qiziqishining
kamayishiga olib keladi. Shu sababli 1- va ikkinchi signal sistemalarining shakllanishi va
uyg‘unligi ta’lim jarayoni sifatini oshirishda muhim ahamiyatga ega.
Tashqi muhit omillarining oliy nerv faoliyatiga ta’siri – havo harorati, bosimi,
yorug‘lik va qorong‘ulik hamda boshqalar oliy nerv faoliyatiga sezilarli darajada ta’sir
ko‘rsatadi. Havo haroratining yuqori bo‘lishi bosh miya yarimsharlari po‘stlog‘ida qo‘zg‘alish
jarayonini juda susaytirib, tormozlanish jarayoni harakatchanligini buzadi. Agar harorat juda
issiq bo‘lmasa va uning ta’siri tana harakatini idora qiladigan mexanizmlarni shikastlamasa,
odamda issiq haroratning qayta-qayta ta’siriga adaptatsiya rivojlanadi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|