Таянч сўзлар: хўжалик ҳисоби, ўлчов турлари, хўжалик ҳисоби турлари, ҳисоб вазифалари, олдига қўйилган талаблар

14.Актив ва пассив ҳисобварақлар.

Таянч сузлар: актив ҳисоб-варақларнинг тархий шакли пассив ҳисоб-варақларнинг тархий шакли, ҳисоб-варақ обороти, сальдо.

15. Ҳисоб варақаларда хўжалик операцияларини иккиёқлама ёзиш.

Таянч сўзлар: иккиёқлама ёзув, оддий проводка, ҳисоб варақлар корреспондецияси, .
15. Ҳисоб варақаларда хўжалик операцияларини иккиёқлама ёзиш.

Таянч сўзлар: иккиёқлама ёзув, оддий проводка, ҳисоб варақлар корреспондецияси:

xo'jalik muomalasi ikkita  

schotda, ya'ni bir schotning debetida ikkinchi schotning kreditida aks  

ettirilgan edi. Buxgalteriya hisobida xo'jalik muomalasini schotlarga  

bunday aks ettirishga oddiy yozuv deyiladi. Ayrim xo'jalik muomalalari  

xususiyatiga ko'ra bir schotning debetida va bir nechta schotning  

kreditida yoki aksincha aks ettiriladi. Bunday buxgalteriya yozuvini  

buxgalteriya hisobida murakkab yozuv(provodka) deyiladi. Ikkiyoqlama yozuv shunday yozuvki, uning natijasida har bir  

xo‘jalik operatsiyasining summasi schyotlarda ikki marotaba: bir schyot  

debetida va ayni vaqtda o‘zaro bog‘liq bo‘lgan boshqa schyotning  

kreditida qayd qilinadi. Chunki xo‘jalik operatsiyalari yuzaga  

keltiradigan o‘zgarishlar ikkiyoqlama xususiyatga ega va hisobning ikki  

alohida schyotiga ta’sir etadi.

Ikkiyoqlama yozuv vositasida schyotlar o‘rtasidagi paydo bo‘lgan  

okzaro aloqa  schyotlar korrespondensiyasi 

deyiladi. Bu  korrespondensiyada qatnashuvchi schyotlar korrespondensiyalanuvchi  

schyotlar deb ataladi.
16. Синтетик ва аналитик ҳисоб.

Таянч сўзлар: синтетик ҳисоб-варақлар, аналитик ҳисобварақлар, уларинг боглиқлиги. айланма қайднома.
16. Синтетик ва аналитик ҳисоб.

Таянч сўзлар: синтетик ҳисоб-варақлар, аналитик ҳисобварақлар, уларинг боглиқлиги. айланма қайднома:

Sintetik schyotlar xo‘jalik mablagiari va ular manbalari haqida  

umumiy va qiymat ko‘rinishidagi maiumotlami olish maqsadida hisob  

yuritishga moijallangan. Sintetik schyotlar deb,  

xo‘jalik mablag‘lari harakatini va ular tashkil topish manbalari holati  

haqidagi ma’lumotlami umumlashtirib, pul o‘lchov biriligida aks  ettiriladigan schyotlar tizimiga aytiladi. Analitik schyotlar maiumotlari xo‘jalik mablag‘lari va ularni  manbalarini nafaqat qiymat, balki natura hamda mehnat oichovi  

birliklarida yuritishga moijallangandir. Analitik schyotlar bo‘yicha  buxgalteriya provodkalari amalga oshirilmaydi.

Aylanma qaydnoma (aylanma vedemost) bu buxgalteriya hisobi  

schyotlari yordamida joriy davrda hisobga olingan ma’lumotlarni  

ma’lum bir vaqtga (asosan bir oyga tuziladi) umumlashtirib  

ko‘rsatadigan jadvalga aytiladi.

Aylanma vedomostlarida obyektlarning boshlang‘ich qoldig‘i, oy davomidagi harakati va oy oxiridagi qoldig‘i aks ettiriladi.

Analitik schotlar va ularga tegishli sintetik schotlar orasida doimo  

o'zaro uzviy bog'liqlik mavjuddir. Chunki sintetik schotlarga yozilgan  

barcha qoldiq va xo'jalik muomalalari shu sintetik schotlarga tegishli  analitik schotlarga ham yoziladi.