TeleviZİya nəZƏRİYYƏSİNİN Əsaslari
Yüklə 3,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
251 (238, səh. 84). Deməli, təkcə verilişdə çıxış etmək azdır, namizədin komandası həm öncə, həm də sonra teleçıxışın müzakirəsini təşkil etməlidir. Bunun üçün teleçıxışın siyasi və ictimai əhəmiyyətini artıra biləcək hazırlıq aparılmalı, müxtəlif qəzet səhifələrində namizədin mühüm fikirlər açıqlayacağı təbliğ olunmalı və digər kütləvi metodlardan ustalıqla istifadə edilməlidir. Demokratik cəmiyyət iki qarşı duran qrupdan və bir də bunların təsiri ilə seçim edən üçüncüdən ibarətdir. Əslində, siyasətçilərin seçki öncəsi məqsədi əks tərəfdən özünə tərəfdaş toplamaq deyil, məhz həmin üçüncünün səsini yığmaqdır. Kütləvi mədəniyyətin istehlakçısı olan bu qrup insanlar, adətən, çoxluğu təşkil etməklə, cəmiyyətin nizamlayıcısı rolunu oynayırlar. Qərb ölkələrində siyasətçilər siyasi mübarizə zamanı daha çox ideyalarla deyil, görünüş, davranma yolu ilə tamaşaçıları cəlb edirlər. Tamaşa çılar namizədin fikirlərindən daha çox geyimini, əl hərəkətlərini müzakirə edirlər. Qalstukun rəngi və onun bağlanma tərzi belə səsvermənin nə ticələrinə təsir edir. 2003cü il seçkilərində və ya digər seçkilər zamanı namizədlərin ekrandan danışarkən səslərinin titrəməsi, duyulan gərginlik və kəskinliyin olmaması onlara qarşı inamı zəiflədirdi. Bir çox hal larda qəzet səhifələrində “savaşan” liderlərin meydanlarda öndə getməkdən qorxmaları və ya kütləvi aksiyalarda inamsız nitqləri onlara qarşı həm də etibarsızlıq hissi yaradırdı. Bir çox siyasətçilərin nitqində həqiqətən də dövləti idarə etmək məsuliyyətinin xofu açıq duyulurdu. Lakin bu o demək deyil ki, sərtlik aqressiya, qəzəb və dəlilik müs təvisində görünməlidir. Namizədin qələbə şansını artıran digər amil onun inkişaf etmiş intellektidir. Onun bütün sahələrdən məlumatlı olması və ağıllı görünməsi mühümdür. Azərbaycan misalında Heydər Əliyevin yüksək intellekti və bütün sahələrdən maksimum məlumatlı olması ona qarşı seçici inamını artırdı. Bü tün sahələrdə eyni dərəcədə mükəmməlliklə danışmağı bacaran H. Əliyev bu xüsusiyyəti ilə də opponentlərini hər zaman çoxçox geridə qoymuşdur. Namizədi fərqləndirən digər mühüm əlamət onun vicdan lı, mənəviyyatlı olmasıdır. Seçici səs verdiyi adamın vicdanla və ədalətlə idarə edəcəyinə inanmalıdır. Məsələn, Heydər Əliyevin 1969cu ildə Azərbaycana rəhbərlik etdiyi vaxtdan ölkədə əda ləti bərqərar etmək sahəsində apardığı fəaliyyət, özünün hə rəkətlərində, çıxışlarında duyulan daxili zənginlik və yüksək mə nəviyyat onun “ədalətli rəhbər” imicini qazanmasına səbəb oldu. 252 Ölkə rəhbərliyinə qayıdışı zamanı insanlar məhz onun ədaləti bərpa edəcəyinə inanırdılar. Lakin bir çox siyasətçilərin teleçıxış larında, müsahibələrində ədalətli və vicdanlı görünməkdən daha çox qisasçı obrazları insanları qorxudur. Amerikalı professor Qoldhaber siyasətçinin teleobrazının üç tipini müəyyən edir və onları qruplaşdırır. Birinci qrupa – qəhrəman, cəsarətli obrazı, ikinci qrupa – sadə adam, bizlərdən biri obrazı, üçüncü qrupa – mistik, hərəkətlərini öncədən proq nozlaşdırmaq mümkün olmayan obraz daxildir. Lakin hansı qru pa aidiyyatına baxmayaraq, professor Qoldhaber siyasi liderin ekran qarşısında 5 başlıca keyfiyyətinin görünməsini vacib sanır. Professorun fikrincə, birincisi zahiri görkəm, namizədin nə qədər cazibəli olmasıdır. Psixoloqların apardığı tədqiqatlardan bəlli olur ki, insanda qarşı tərəf haqqında ilk təəssürat zahiri görkəmlə biçimlənir. Bir çox hallarda zahirən cazibəli görünən adam haq qında olduqca müsbət rəy formalaşır. Digər tərəfdən, cazibəli və ya sadəcə, görkəmi gözəgəlimli olan şəxs insanda – tamaşaçıda müsbət emosiyanı artırır. Azərbaycan təcrübəsində siyasətçilərin teleçıxışlarından sonra onlar haqqında yaranmış rəylərə nəzər yetirək. Azərbaycan tamaşaçısı Heydər Əliyevin hündürboylu, şax qamətli və cazibəli görünüşünü xüsusi qeyd edir. Lakin Etibar Məmmədovun boyunun balacalığı, Əli Kərimlinin olduqca soyuq görkəmi, Lalə Şövkətin böyük gözlük arxasında gizlətdiyi siması, İlyas İsmayılovun yorğun görkəmi tamaşaçıda mənfi emosiyala rın yaranmasına səbəb olur. Buradan belə bir nəticə çıxır ki, ekran qarşısında duran siyasətçi operatorlardan və rejissorlardan onun görkəm qüsurlarını ortadan götürəcək rakursların seçilməsini tələb etməli və bir sıra mənfi emosiya yaradan cəhətləri (soyuqluq, yorğunluq və s.) aradan götürməlidir. Amerika professorunun fikrincə, ikinci cəhət seksuallıqdır. Birin ci cəhətin davamı olan seksuallıq daha çox kişinin kişiliyini, qadı nın isə incəliyini əks etdirməlidir. Sözsüz ki, bu obrazın yaranma sında işıq, qrim və bir də kameranın rakurs seçimi əhəmiyyətlidir. Məhz düzgün qurulmuş işıqla üzdə olan problemləri gizlətmək və çəkiliş zamanı obyektiv qarşısında yaranan sonrakı qüsurları aradan götürmək olar. Həmçinin rakurs seçərkən yuxarıdakı iki cəhətə nail olmaq üçün kameranı mümkün qədər uzaqda qu raraq eninə yox, uzununa olan obyektivi seçib uzaq məsafədən “yaxınagetmə” kadrdan istifadə etmək lazımdır. Yaxın məsafədən kameranın “yaxınagetməsi” sifəti eybəcər hala sala bilər. Ən yaxşı məsafə, adətən, 10 metrdən uzaq olan məsafə hesab edilir. Buna Yüklə 3,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|