Termiz davlat universiteti

2-chizma. Marketing xizmatining tashkiliy tarkibi

Korxonalarda marketing xizmatini yaratishni bosqichma bosqich ko’rish maqsadga muvofiq.

O’zbekiston Respublikasi korxonalari, assotsiatsiyalari faoliyatining marketing xizmatlari bo’yicha tahlili ko’rsatadiki, bajarilayotgan vazifalarning asosiy qismi tijorat xizmatlari bo’linmalari zimmasiga yuklatilgan. Shu sababli marketing xizmatini tijorat bloki asosida takomillashtirish maqsadga muvofiq ko’rinadi. Bunday tashkiliy tuzilmani chizma holida tasvirlanishini 2-chizmadagi kabi berish mumkin.
Marketing xizmat bo’limlari faoliyatining asosiy turlari quyidagi 6-jadvalda ko’rsatilgan.
6-jadval Marketing xizmat bo’limlari faoliyatining asosiy turlari

Bo’limlar

Bozorni o’rganish bo’limi

Mahsulot assortimentini rejalashtirish bo’limi

Realizatsiya bo’limi

Firma do’konlari

Reklama byurosi

Faoliyat turi
Bozorning asosiy ko’rsatkichlarini aniqlash. Bozorning rivojlanish istiqbolini prognozlash. Iste’molchilarni o’rganish. «Muvaffaqiyatning asosiy omillari»ni aniqlash. Raqobatchilar faoliyatini tahlil qilish.
Ishlab chiqarishning assortiment tarkibini ishlab chiqish. Tovarning iste’mol va texnik kattaliklari o’rtasida o’zaro bogiklikni o’rnatish. O’tqazuv va tovar harakati kanallarini tanlash. Mahsulot assortimenti bo’yicha tovar aylanuvini rejalashtirish. Mahsulotni realizatsiya qilishning optimal sharoitlarini aniqlash. O’tqazuvni prognozlash. Xaridorlar talabini o’rganish. Xaridorlarni rag’batlantirish. O’tqazuv ishlovchilarini rag’batlantirish. Korxona obru-e’tiborini shakllantirish. Mahsulotni reklama qilish. Korxona obru-e’tiborini shakllantirish. Axborot almashuvchanlikni rivojlantirish.

Bizningfikrimizcha, bundaytuzilmabozortuzilmalarigatezkorlikbilanjavob berish va yangi buyumlarni tadbiq etishga ko’maklashadi, shuning munosabati bilan marketingning ko’pgina vazifalarini bajarish bitta bo’linmaga joylanadi, u boshqa xizmatlar harakatini muvofiqlashtiradi va korxonada marketing strategiyasi va

39

taktikasini ishlab chiqish uchun bog’lovchi segment hisoblanadi.

Korxonada marketingni rivojlanishi qabul qilayotgan qarorlar birligini ta’minlovchi uslubiy hujjatlarini ishlab chiqish, marketing vazifalarini bajarish bo’yicha bo’linmalar faoliyatning o’zaro aloqalari va muvofiqlashuvini talab qiladi. Bu o’z navbatida kompleks maqsadli guruhlarni matritsali takomillashtirish va yaratish yordamida marketing tizimini tadbiq etishning keyingi bosqichiga o’tishga imkon beradi.

Faol marketingdan foydalanish usullarining har biri o’zining ijobiy va salbiy tomonlariga egadirlar.