Texniki Yardım üzrə Hesabatı

32
Adı
Sektor
T
ə
sviri
əsi  
a
 Burada təsvir olunan karbo vergisi cədvəlinə əlavə olaraq, a) 2015-ci ilə qədər $5, 2020-ci ilə qədər $12, 2030-
cu ilə qədər $20 və 2050-ci ilə qədər $50, və b) 2015-ci ilə qədər $5, 2020-ci ilə qədər $8 və 2030-cu ilə qədər 
$16 və 2050-ci ilə qədər $35 tətbiq olunmuşdur. 
Mənbə: Abt Associates, Stokholm Ətraf Mühit İnstitutu, Nazar Biznes və Texnologiya MMC (2015b).  
d. 
Birləşdirilmiş Azaldılma SSenariləri  
79.  Birləşdirilmiş  azaldılma  ssenarisisi  çoxsaylı  texniki  mini-ssenarini  bir  azaldılma  tədbiri 
portfelində  birləşdirir.  Birləşdirilmiş  ssenarilərdə  əsas  diqqət  texniki  variantlara  verilir,  çünki 
qiymətə  əsaslnan  mini-ssenarilər  yei  qiymətlər  çərçivəsində  xərc  baxımdan  səmərəli  olan 
bütün  tüxniki  variantları  əhatə  edir.  Bununla  da,  qiymətə  əsaslanan  mini-ssenarilər  texniki 
tədbirlərin özü-özünü uyğunlaşdıran kombinasiyalarını əks etdirir. 
80. Cədvəl 21-də hər bir ölkə üzrə nəzərdə tutulan birləşdirilmiş ssenarilər sadalanır. 
Cədvəl 21: Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistan üçün Birləşdirilmiş Azaldılma 
Ssenarilər  
Adı
Sektor
T
ə
sviri
Azərbaycan 
Yoxsulluğun 
Azaldılması 
üzrə Dövlət 
Proqramı  
Bütün sektorlar
Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən verilmiş tədbir və hədəfləri 
modelləşdirir (2008).  Aşağıdakılar daxildir: 
 
2008-2015-ci illər ərzində adam başına ÜDM-in ikiqat artması, 
 
2008-2015-ci illər ərzində, meşə sahələrini ümumi torpaq ərazilərinin 
12.5%-ə qədər artırılması, 
 
2006-2015-ci illər ərzində, elektrik enerjisi istehsalında yanacaqdan 
istifadənin (sərf edilmiş şərti yanacaq/kvs) 20% azaldılması. 
Bərpaolunan 
enerji hədəfləri 
Elektrik enerjisi
istehsalı 
BEA və İRENA-da (2014) təsvir olunan bərpaolunan enerji istehsalı və həcmi 
ilə bağlı hədəfləri, o cümlədən Azərbaycan Respublikasının Alternativ və 
Bərpaolunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyinin (2014) qısa müddətli 
planlarını modelləşdirir.   
 
Bərpaolunan mənbələr istehsal olunan elektrik enerjisinin ən azı 
20%-ni təmin etməlidir, və 
 
Ən azı 2,000 MV-lıq bərpaolunan elektrik enerjisi quraşdırılmalıdır. 
Bütün az xərcli 
texniki tədbirlər 
Bütün sektorlar
İEYQ emissiyasının hər azaldılmış tonuna görə endirilmiş birbaşa xərci <= 10 
2010 ABŞ Dolları olan bütün mini texniki ssenarilər. 
Bütün orta
xərcli tədbirlər  
Bütün sektorlar  Azərbaycan üçün potensial INDC-ni (Milli Səviyyədə Müəyyən edilməsi 
Planlaşdırılan Töhvələr) hesablayan ssenari.  Bura ümumi azaldılmış dəyəri 
İEYQ-ların azaldılmasının bir tonu üçün <= 50 2007 AZN=ə bərabər olan 
bütün ayrı-ayrı azaldılma variantlar daxildir. 
Bütün texniki
tədbirlər  
Bütün sektorlar
Azaldılma potensialı olan bütün texniki mini-ssenarilər dail olmaqla 
birləşdirilmiş ssenari. 
Qazaxıstan 
Bütün az xərcli 
texniki tədbirlər 
Bütün sektorlar
İEYQ emissiyasının hər azaldılmış tonuna görə endirilmiş birbaşa xərci <= 10 
2010 ABŞ Dolları olan bütün mini texniki ssenarilər. 
Bütün texniki
mini-ssenarilər 
Bütün sektorlar
Müsbət azaldılma potensialına malik bütün texniki mini-ssenarilər bir tam 
azaldılma ssenarisində birləşdirilir. Spesifik tədbirlər arasında üst-üstə düşmə 
halları ilə ayrı-ayrılıqda məşğul olunur, ehtiyac olarsa. 
Özbəkistan 
Bütün az xərcli 
texniki tədbirlər 
Bütün sektorlar
İEYQ emissiyasının hər azaldılmış tonuna görə endirilmiş birbaşa xərci <= 10 
2010 ABŞ Dolları olan bütün mini texniki ssenarilər. 
Bütün texniki
mini-ssenarilər 
Bütün sektorlar
Müsbət azaldılma potensialına malik bütün texniki mini-ssenarilər bir tam 
azaldılma ssenarisində birləşdirilir. Spesifik tədbirlər arasında üst-üstə düşmə 
halları ilə ayrı-ayrılıqda məşğul olunur, ehtiyac olarsa. 
Mənbə: Abt Associates, Stokholm Ətraf Mühit İnstitutu, Nazar Biznes və Texnologiya MMC (2015b).  
3. 
Nəticələr:  “No  Action”  (Tədbirlərin  görülməsi  nəzərdə  tutulmayan) 
Ssenarilərdə 2050-ci ilə qədər İEYQ Emissiyası ilə bağlı Proqnozlar 
81. Aşağıdakı bölmədə Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistan üçün “No Action” (tədbirlərin 
görülməsi  nəzərdə  tutulmayan)  ssenarilərin  nəticələri  verilir.  Bölmə  III.B.2.a-da  göstərildiyi 

---

33
kimi, bu ssenarilərin hazırlanması əhali, ÜDM artırmı, yanacaq növləri və yanacaq qiymətləri 
ilə bağlı bir sıra mülahizələrə əsaslanır. 
82. Şəkil 6 və Cədvəl 22 –də əsas enerji təchizatına dair məlumatların proqnozu verilmişdir. 
Hər  üç  ölkədə  enerjidən  istifadə intensiviliyinin  aşağı  düşməsi  əhalinin və  gəlirlərin  artması 
və  təklif  tələblərinin  artması  ilə  kompensasiya  olunur.  Artım  Qazaxıstan  və  Özbəkistanda 
xüsisilə dramatikdir. Bu ölkələrdə tədqiqat dövründə ən yüksək ÜDM artımı gözlənilir. 
83. Şəkil 7 və Cədvəl 23-dən göründüyü kimi, enerji təchizatında ümumi İEYQ intensivliyinin 
əhəmiyyətli  dərəcədə  dəyişməsi  proqnozlaşdırılmır. Bu,  əsas  etibarilə,  yaşayış  binaların  və 
sənayedə,  nəqliyat  və  enerji  sektorlarında  karbohidrogen  yanacağından  –  Azərbaycanda 
neft  və  təbii  qaz,  Qazaxıstanda  neft  və  kömür,  Özbəkistanda  təbii  qazdan  -  asılılıq  ilə 
əlaqədardır.  
Şəkil 7: Enerjinin karbon intensivliyi 
(“No Action” (t
ə
dbirl
ə
rin görülm
ə
si n
ə
z
ə
rd
ə
tutulmayan) Ssenari)
Mənbə: Abt Associates, Stokholm Ətraf Mühit İnstitutu, Nazar Biznes və Texnologiya MMC (2015b). 
Şəkil 6: Əsas Ümumi Enerji Təchizatı
(“No Action” (t
ə
dbirl
ə
rin görülm
ə
si
nəzərdə tutulmayan) Ssenari)
Mənbə: Abt Associates, Stokholm Ətraf Mühit İnstitutu, Nazar Biznes və Texnologiya MMC (2015b). 

---