Title Lorem Ipsum

Prosessor 68000. Əmr sistemləri.

Motorola 68000 (altmış səkkiz min; m68k, Motorola 68k və ya Texas Hamamböceği də adlandırılır) 1979-cu ildə Motorola Yarıiletken Məhsullar Bölümü tərəfindən istehsal olunan 16/32 bitlik CISC mikroişlemcisidir.

Dizayn 32 bit qeydiyyatı və 32 bit daxili avtobusla 32 bit təlimat dəstini həyata keçirir. Ünvan avtobusu 24 bitdir və yaddaş bölməsindən istifadə etmir, bu da onu proqramçılar arasında populyar edir. Daxili olaraq 16 bitlik bir məlumat aritmetik məntiq vahidi (ALU) və daha çox ünvanlar üçün istifadə olunan daha iki 16 bitlik ALU istifadə edir və 16 bitlik xarici avtobusa malikdir. Yəni Motorola bu 16/32 bitlik prosessordan istifadə edir. deyirdi.

32 bitlik bir təlimat dəsti olan və dövr üçün nisbətən yüksək sürətlə işləyən ilk ümumi prosessorlardan biri olan 68k, 1980-ci illərdə məşhur bir dizayn idi. Apple Macintosh, Commodore Amiga, Atari ST və başqaları da daxil olmaqla qrafik istifadəçi interfeysləri olan yeni nəsil fərdi kompüterlərdə geniş istifadə edilmişdir. Başlanğıcda, IBM Fərdi Kompüterində (IBM PC) tapılan Intel 8088 ilə rəqabət etdi və burada asanlıqla geridə qaldı. 68k və 8088, Zilog Z8000 və National Semiconductor 32016 kimi digər dizaynları niş bazarlarına sövq etdi və Motorola-nı prosessor məkanında əsas oyunçu etdi.

68k tezliklə daha çox ailə üzvü ilə genişləndirildi və böyüməkdə olan Motorola 68000 seriyasının bir hissəsi olaraq tam 32 bitlik ALU tətbiq edildi. Orijinal 68k 16 bitlik geniş xarici avtobusla məhdudlaşsa da, ümumiyyətlə xəttin qalan hissəsi ilə uyğun gələcəyə baxan bir proqramdır. 40 illik istehsaldan sonra 68000 memarlıq hələ də istifadə olunur.

Dünyada Apple şirkəti Motorola 68000 ailəsinə aid 16 bitli prosessorların standartını təyin etmişdir. DIP korpuslu 68000 prosessoru 64 kontaktla təşkil edilir (şəkil 1). Kontaktların syının artırılması ünvan xətlərinin sayının artırılması ilə bağlıdır. Prosessorun daxilində ünvan registrləri 24 bitin ünvanlaşdırılmasında istifadə edilir və bu 16 Mbayt birbaşa ünvanlaşmasına imkan yaradır. 8088-də cəmi 20 bit ünvan vardır ki, 1 Mbayt ünvanlamağa imkan yaradırdı. əlavə 4 ünvan biti prosessor 68000-da ünvan fəzasını 16 dəfə genişləndirir.

Faktiki olaraq 68000 tipli p-larda ünvan registrlərinin ölçüsü 32 bitdir və ancaq A23-A0 bitləri istifadə edilir. Qalan ünvan bitləri A31-A24 yeni prosessor ailələrində istifadə edilir, məsələn 68020 tipli p-larda.

P-68000-n korpusunda kontaktların vəzifəsini araşdıraq. Vcc qidalanma 14 və 49 kontaktlarına, torpaqlanma isə 16 və 53 kontaktlarına verilir. D15-D0 verilənlər kontaktın saat əqrəbi istiqamətində. 5 kontaktdan başlayaraq 1 kontakta kimi, korpusun yuxarı hissəsindən keçir və 64-54 kontaktlarında davam edirlər. Ünvan kontaktları saat əqrəbi istiqamətinin əksinə yerləşdirilmişdir və 29-48, 50-52 nömrələrində yerləşirlər. Ünvan kontaktları A1-A23 kimi işarə edilib, xətt A0 yoxdur.

8 bitli kompyuterdə əmr uzunluğu bir bytdır, 16 bitlidə isə iki baytdır. Bayt iki 16-lıq rəqəmlə və bu səbəbdən 8 bitli kompyuterin əmr sistemi iki 16-lıq rəqəm kimi, 00-dan FF kimi təqdim edilir. Belə sistemdə 256 əmr ola bilər. 8 bitli əmr üçün dörd 16 rəqəm tələb olunur və onlar 65536 kombinasiyasını təmin edirlər (00-dan FFFF).