To sh k en t d a vlat sh a rq sh u no slik universiteti

24-m avzu. Turkiya ikkinchi jahon urushidan
keyingi yillarda (1946-1960 yy.)
Ikkinchi 
Jahon 
urushidan 
keyin 
Turkiya 
iqtisodiy 
ahvolining 
yom önlashuvi. U rushdan keyingi islohotlar. Agrar islohotlar. Saylov tizimidagi 
o ‘zgarishlar. M atbuot to ‘g ‘risidagi qonunning qabul qilinishi. XRP m avqeining 
zaiflashishi. Bir partiyaviy tizim ning inqirozi. Demokratik partiyaning tashkil 
topishi (1946) va uning dasturi. Boshqa partiyalarning paydo bo'lishi. Milliy 
uyg‘onish partiyasi. ljtim oiy adolat partiyasi. Turkiya ishchilar partiyasi. 
Turkiya ishchilar va dehqonlar sotsialistik partiyasi. Ularning m am lakat ijtim oiy 
va siyosiy hayotidagi ahamiyati. Partiyalarning hokim iyat uchun kurashini 
kuchayishi. 
1946 
yildagi 
pariam ent 
saylovlari. 
Hukumat 
repressiv 
harakatlarining kuchayishi. XRPning VIII s ’ezdi (1947) va uning dem okratiyaga 
qarshi y o ‘nalishi. X RPning ichki siyosati natijalari. 1950 yilgi pariam ent 
saylovlari. D em okratik partiyaning hokim iyat tepasiga kelishi. Dem okratik 
partiya hukmronligi davrida Turkiyaning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi. 
M am lakat ichki siyosiy hayotidagi reaksionizm ning kuchayishi. Otaturk 
tam oyillariga putur yetkazilishi. Progressiv va dem okratik kuchlami bostirish. 
M illatchilik va diniy omil. M am lakatdagi ichki siyosiy kurash va m uxolifat 
partiyalarining faoliyati.
25-m avzu. 1960 yildagi davlat to ‘ntarishidan keyin
Turkiyaning ijtim oiy-siyosiy rivojlanishi
1960 yilda Turkiyadagi davlat to ‘ntarishi. Arm iyaning Turkiyadagi 
siyosiy hayotga aralashishi. D em okratik partiyaning hokim iyatdan ketishi. 
M illiy birlik qo'm itasini (M BQ) shakllantirish. Uning tarkibi. M BQ farmonlari. 
Arm iya rahbariyatidagi konservativ va radikal oqim lar o'rtasidagi kurash. 
“Yosh 
ofitserlar” 
guruhining 
m ag'lubiyati. 
1961 
yil 
yangi 
Turkiya 
konstitutsiyasining qabul qilinishi va uning mohiyati. 1961 yildagi pariam ent 
saylovlari. Birinchi koalitsion hukum at tuzilishi. T o'ntarishning asosiy 
natijalari. Turkiya siyosiy tizimidagi o ‘zgarishlar. Adolat partiyasi va Yangi 
Turkiya partiyasining tashkil topishi. Boshqa partiyalarning Turkiyadagi 
ijtim oiy-siyosiy rivojlanishga ta ’siri. Siyosiy beqarorlikning kuchayishi. 
Koalitsiya hukum atining inqirozi. Y er islohoti loyihasi doirasidagi kurash. 
Kasaba uyushmalari harakatining kuchayishi. Turkiya ishchilar kasaba 
uyushmalari konfederatsiyasjning faoliyati («Turk-ish»), K asaba uyushm alari
12

---

to ‘g ‘risidagi yangi qonunning qabul qilinishi (1963). Ish tashlashlar. Turkiya 
ishchilar harakatidagi kommunistik va sotsiallstik oqimlar. Turk davlatining 
siyosiy rivojlanishida ziyolilarning roli.