Tofiq Huseynzade--seir--kitab 1111. indd
Yüklə 21,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
Xəyal cığırı – I cı̇ld 17 sufi mərtəbələrinin ən ali məqamlarina qovuşmuş qüdrətli bir Sufi Mürşidinin Təriqət Şahi tərəfindən, «Abdal»liq doktrinasi- na aid müqəddəs «Abdal», «Pir» elan olunmasi demək idi, onun peyğəmbərlərin mənəvi Xələfi (ruhunun daşiyicisi) – Haqqa qo- vuşmuş Abdal olmasi təsdiq olunurdu. Məhz bu fərmanda, «40 Abdal», «Qirxlar piri», müqəddəs şəxsiyyətlər, Peyğəmbərlərin xələfləri olan Abdalin mistik, metafizik qüdrətə sahib olmasi öz əksini tapmişdir. «Abdal»in malik olduğu qeyri-adi, mistik məziyyətləri barədə, bu kitabin III cildinə daxil edilmiş, Tofiq Hüseynzadənin «Miskin Abdal – Qeyb Ərəni və Təsəvvüf Piri» elmi-tədqiqat əsərində ətrafli məlumat verilmişdir. Miskin Abdalin tarixin yaddaşinda qalan, haqqinda yaradil- miş dastanlarda və xalqin hafizəsində daşlaşib qalan, dillərdən düşməyən çoxsayli kəramətləri, mistik – metafizik, fəvqəladə qabiliyyətləri və möcüzələri vardir ki, onlardan bir neçəsini təq- dim edirik: – Göyçədə, yaşadiği Zərgərli kəndində əhali içməli sudan əziyyət çəkdiyinə görə, Miskin Abdal haminin yaninda bir neçə rükət namaz qilaraq, Allaha dərin zikrdə bulunaraq, dua etmiş, «Allahin qüdrəti və qüvvəti qarşisinda hər şey acizdir» – demiş, Allah onun duasini qəbul edərək, göy üzü tutulmuş, möhkəm ildirim çaxmiş, ildirim Miskin Abdalin yaşadiği evin arxasinda- ki böyük qayaya düşüb qayani ikiyə parçalamiş, möcüzə olaraq həmin qayanin yarilan hissəsindən bir bulaq fişqirmişdir, həmin bulaq oğlunun adi ilə «Şadmanli bulaği» adlanmişdir. Bu hadisə «Bibliya»da (Əhdi-Ətiq) «Saylar» kitabinin 20-ci bölməsində xalqin sussuz qalaraq Musa Peyğəmbərə və qardaşi Haruna su- dan əziyyət çəkmələrini bildirmələri, Musa və Harunun Alla- ha səcdəyə qapanaraq bu xahişi Allaha çatdirmalari və Allahin izni ilə və Musaya bildirdiyi kimi, Musanin əsasini qayaya iki
Tofiq Məhəmməd oğlu Hüseynzadə 18 dəfə vurmasi nəticəsində qayadan bol su fişqirmasi, xalqin su- suzluğunu aradan qaldirmasi əhvalatini xatirladir. «Şadmanli bulaği»nin dibində boy atan ağacin dibində müqəddəs günlər- də gecələr şam yanmasina bənzər nur şölələnmişdir. XX əsrin başlanğicinda bir naxələf şəxs deyilənləri eşitməyərək, bu ağaci kəsib, odun etmişdir. Bir il keçməmiş, həmin ailədən ancaq bir xarabaliq nişanə qalmişdir; – Miskin Abdal Qərbi Azərbaycanin Axta (Razdan) rayo- nunun Miskin (sonradan «Qayği ocaği» (yaxud Qayib ocaği, Qeyb ocaği – bu adin, Miskin Abdalin Qeyb Ərəni – «Ricalül Qeyb» olmasi ilə əlaqədar verilməsi ehtimal edilir) və daha son- ralar M.F.Axundovun adi ilə «Axundov» adlanmişdir) kəndində olarkən yerli əhali onun müqəddəsliyinə inanmayib, sinamaq məqsədilə gur ocaq qalamiş, Miskin Abdal qucağinda qumral bir quzu ocağin içinə girmiş, ocaq yanib qurtarmiş, lakin nə özü, nə də quzu heç bir zərər görməmiş, bundan sonra əhali ona inam gətirmiş və kəndi onun adina «Miskin» adlandirmiş, sonradan SSRİ dövründə həmin kənd «Qayği ocaği» və «Axundov» ilə əvəzlənmişdir. Bu əhvalat «Quran»da «əl-Ənbiya» surəsinin 68-70-ci, «Səffat» surəsinin 97-98-ci və «əl-Ənkəbut» surəsi- nin 24-cü ayasində göstərilən İbrahim Peyğəmbərin Nəmrud tərəfindən yandirilmasi üçün odun içərisinə atilmasi, lakin Al- lahin onu qorumasi və zərər çəkmədən xilas olmasi əhvalatini xatirladir; – Miskin Abdalin Göyçədə Zərgərli kəndindəki evinin həyə- tinə qeybdən marallar gəlmişdir; bundan başqa, bir dəfə oğlu Şadman quldurlari öldürdüyünə görə həyətdə arvadi Həlimənin qaladiği ocağa qazanda qoyulmuş maral südü qan kəsmiş, bu əlamətə əsasən, ona, oğlu Şadmanin haradasa «qan salmasi» – adam öldürməsi əyan olmuş, Şadman evə qayitdiqda quldurlari
Xəyal cığırı – I cı̇ld 19 öldürməsini atasina bildirmiş, Miskin Abdal hirslənərək, əlində- ki çəliyi burum-burum olmuş (hazirda da həmin çəlik saxlani- lir), o, ocaqdan höyüş bir odun götürüb, Şadmana tərəf atmiş, la- kin Allah Şadmani, günahi olmadiği üçün, atasinin qəzəbindən qorumuş, odun ona çatmamiş yerə sancilaraq, «Yaniq armud» ağacina çevrilmiş, ağac hər axşam, sanki yanirmiş kimi, özün- dən nur saçmiş, yerli əhali tərəfindən ziyarət edilmişdir. Həmin əhvalat Sariyaqub kənd əhalisinin uşaqdan-böyüyə hamisinin dilinin əzbəridir. Qərbi Azərbaycanin indiki Qarakilsə (Quqark) rayonunun Haydarli və Hollavar kəndləri və Axta (Razdan) ra- yonunun Miskin (Axundov) kəndlərinin əhalisi arasinda «Yaniq armud» ağaci ilə bağli maraqli əhvalatlar indi də yaşayir; – Gədəbəy rayonunda 11 kəndi əhatə edən Miskinli oba- sinda da Miskin Abdal bir müddət yaşamiş, orada da onun ocaq çatdiği, namaz qildiği yerlər müqəddəs sayilmişdir. Orada Miskin Abdalin adina bir neçə «Ocaq» yeri hazirda da insanlar tərəfindən ziyarət edilir, həmin obanin əhalisi də Miskin Abdali mənəvi cəhətdən «ulu baba»lari sayirlar; – Dağistanin Axti rayonunun «Miskinci» kəndi də Miskin Abdalin bir müddət yaşadiği yerlərdən olmuş, həmin kənddə də onun adina çoxsayli (19 ədəd) ziyarət yerləri olmaqla, bu gün də həmin kəndin əhalisi Miskin Abdali özlərinin mənəvi cəhətdən – Qərbi Azərbaycanin indiki Qarakilsə (Quqark) rayonunun Mollaqişlaq, Haydarli və Hollavar kəndlərinin ərazisində Mis- kin Abdalla bağli 8 ziyarət – Ocaq yeri vardir. Həmin kəndlərin əhalisi arasinda bu gün də yaşayan rəvayətlərə görə, bir dəfə Miskin Abdal Maymaq dağinin başina çixmiş, oradaki cahil, gənc şəxslər Miskin Abdaldan bir möcüzə göstərməsini xahiş etmiş, Miskin Abdal Allaha dua edib, çəliyini yerə möhkəm
Yüklə 21,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|