Toshkent davlat iqtisodiyoti universeteti samarqand filiali fan: agrar siyosat va oziq ovqat xavfsizligi

• TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOTI UNIVERSETETI SAMARQAND FILIALI
• FAN:AGRAR SIYOSAT VA OZIQ OVQAT XAVFSIZLIGI
• MUSTAQIL TA’LIM:
• MAVZU: Oziq-ovqat xavfsizligi agrar siyosatning ustuvor yo’nalishi
• Bajardi: Ergashev Sh
• Tekshirdi: Saydullayev A

• Reja:
• 1.Respublikada amalga oshirilgan iqtisodiy islohotlarning bosqichlari va yo'nalishlari

2. Agrar islohotlarning maqsadi, zarurati, mohiyati va huquqiy asoslari

3.Agrar islohotlarning bosqichlari, vazifalari va asosiy yo'nalishlari

4.Yer-suv, mulk, moliya-kredit, soliq va sug'urta tizimidagi islohotlar

Islohotlarni amalga oshirishdan oldin bozor iqtisodiyotiga o‘tishning nazariy modeli yaratildi. Bu modelda yangi iqtisodiyotga o‘tishning umumiy tomonlari va milliy xususiyatlari nazarda tutiladi, islohotlarning asosiy yo‘nalishlari belgilanadi. Respublikada iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishning asosiy yo‘nalishlari quyidagilardan iborat:

• Islohotlarni amalga oshirishdan oldin bozor iqtisodiyotiga o‘tishning nazariy modeli yaratildi. Bu modelda yangi iqtisodiyotga o‘tishning umumiy tomonlari va milliy xususiyatlari nazarda tutiladi, islohotlarning asosiy yo‘nalishlari belgilanadi. Respublikada iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishning asosiy yo‘nalishlari quyidagilardan iborat:
• • mulkiy munosabatlarni isloh qilish;
• • agrar islohotlar;
• • moliya-kredit va narx-navo islohoti;
• • boshqarish tizimini isloh qilish va bozor infratuzilmasini yaratish;
• • tashqi iqtisodiy aloqalar islohoti; ijtimoiy islohotlar.

BMTning Oziq-ovqat va qishloq xo’jaligi tashkiloti (FAO) hamda Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti ma’lumotlariga qaraganda, hozirgi vaqtda dunyoda 840 milliondan ortiq kishi to’yib ovqatlanish imkoniyatiga ega emas. Bu jahon aholisining deyarli har sakkiz nafaridan biri, deganidir. Bundan tashqari, sayyoramiz nufusining 30 foizidan ziyodi to’laqonli ravishda ovqatlanmaslik, eng asosiy mikroelement va vitaminlar yetishmasligi muammosini boshidan kechirmoqdaki, bularning barchasi oziq-ovqat xavf-sizligini ta’minlash naqadar dolzarb masala ekanligini yaqqol ko’rsatib turibdi.

Bugungi kunda yurtimizda 160 mingdan ziyod fermer xo’jaliklari faoliyat ko’r-satayotgan bo’lib, ularning 36 mingdan ortig’i ko’p tarmoqli yirik sub’yektlardir. Ularda dehqonchilik yoki chorvachilik bilangina cheklanib qolmasdan, balki zamonaviy texnologiyalar, ixcham qayta ishlash uskunalari jalb etilgan holda, qo’shimcha tarmoqlar o’zlashtirilgan. Bu aholi, ayniqsa, qishloq odamlarining bandligini ta’minlash, daromadini oshirish, ichki bozorni arzon va yuqori sifatli mahsulotlar bilan to’ldirishda muhim omil bo’lmoqda.

BMT maʼlumotlariga koʻra, hozirda jahon aholisining 815 million nafari och qolayotgan boʻlsa, 2050-yilga borib bu soni 2 mlrd. kishiga yetadi. Ularning 12,9 foizi rivojlanayotgan mamlakatlarda yashaydi. Besh yoshgacha boʻlgan bolalar oʻrtasidagi oʻlimning 45 foizi aynan toʻyib ovqat yemaslik natijasida kelib chiqayotir. Hozirgi kunda har yili 3,1 nafar bola aynan shu sabab hayotdan koʻz yummoqda. Qolaversa, sayyoramizdagi har toʻrt bolaning bir nafari oʻz yoshiga nisbatan oʻsmay qolgani aniqlangan. Maktab yoshidagi 66 mln. oʻgʻil-qiz darslarga beixtiyor och keladi. Shulardan 23 mln.i Afrikada istiqomat qiladi. Masalaning yana bir tomoni. Qishloq xoʻjaligi dunyodagi eng katta ish beruvchi tarmoqdir. Bugun kurrai zamin aholisining 40 foizi aynan shu soha orqali tirikchilik qiladi. Bu qashshoq qishloqlardagi oilalar uchun daromad keltiruvchi va bandlikni taʼminlovchi asosiy manbadir. Rivojlanayotgan mamlakatlarda asosan lalmi boʻlgan besh million kichik fermer xoʻjaliklari oziq-ovqatning 80 foizini yetkazib beradi.