Toshkent irrigatsiya va qishloq xojaligini mehanizatsiyalash muhandislari instituti

Toshkent irrigatsiya va qishloq xojaligini mehanizatsiyalash muhandislari instituti

MAVZU: AХBOROТ ТIZIMLARI TOG’RISIDA TUSHUNCHA
“Ахборот технологиялари” кафедраси доценти Каримова Хабиба Хамдамовна [e-mail]

REJA:

ТIZIMLARI
VA ULARNING
1. AХBOROТ ТURLARI
2.
3.1. AХBOROТ ТIZIMLARI VA ULARNING ТURLARI
Avvalo tizim tushunchasi bilan tanishamiz.
Тizim
(sistema) deganda, yagona maqsad yo‘lida bir vaqtning o‘zida ham yaxlit, ham o‘zaro bog’langan tarzda faoliyat ko‘rsatuvchi elementlar (ob’ektlar) majmuasi tushuniladi. Demak, har qanday tizim biror-bir aniq maqsad yo‘lida xizmat qiladi. Masalan, sizga ma’lum bo‘lgan shahar telefon tarmoqlari tizimi, insondagi yurak qon-tomir tizimi, asab tizimi va boshqalar sun’iy yaratilgan va tabiiy tizimlarga misol bo‘la oladi. Ularning har biri tizimga qo‘yiladigan barcha shartlarga javob beradi, ya’ni, har biri o‘ziga xos yagona maqsad yo‘lida faoliyat ko‘rsatadi va tizimni tashkil etuvchi elementlardan iborat.

Quyidagi jadvalda elementlari va asosiy maqsadi ko‘rsatilgan holda tizimlarga yana bir nechta misollar keltirilgan.

Тizim turlari	Тizimning elementlari	Тizimning asosiy maqsadi
Korxona	Odamlar, qurilmalar, materiallar, bino va boshqalar	Mahsulot ishlab chiqarish
Kompyuter	Elektron va elektromexanik uskunalar	Ma’lumotlarni qayta ishlash
Тelekommuni-katsion tizim	Kommunikatsiya vositalari, aloqa kanallari, qurilmalar	Aloqa kanallarini o‘zaro bog’lash va ma’lumot almashinuvini ta’minlash