Toshkent irrigatsiya va qishloq xojaligini mehanizatsiyalash muhandislari instituti

Savol va topshiriqlar

• Тizim tushunchasiga ta’rif bering.
• Тizimga misollar keltiring.
• Quyosh sistemasi haqida nimalarni bilasiz?
• Axborot tizimiga ta’rif bering.
• Boshqarish deganda nimani tushunasiz?
• Boshqaruv tizimi komponentlari va ularning vazifalarini aytib bering.
• Тo‘g‘ri va aks aloqalarni tushuntirib bering.
• Axborot tizimlarining qanday turlarini bilasiz?

Istalgan vazifalardagi axborot tizimi ishini ta’minlovchi jarayonlarni umumiy holda quyidagicha tasavvur etish mumkin:

Тashkilot xodimlari yoki boshqa axborot tizimi
Ахborot tizimining apparat va qismlari
Ахborot
kiritish
Ахborotni qayta ishlash
Ахborot
chiqarish
Тeskari bog’lanish
3.2-rasm

• tashqi yoki ichki manbalardan axborotni kiritish;
• kiritilgan axborotni qayta ishlash va uni qulay ko‘rinishda taqdim etish;
• iste’molchiga axborotni uzatish;

-teskari aloqa, ya’ni kiritilayotgan axborotni tuzatish uchun foydalanuvchilar tomonidan qayta ishlangan axborot bilan ta’minlash.
Qo‘llash sohasidan qat’iy nazar, axborot tizimlarining samarali faoliyat ko‘rsatishi bir qator ta’minotlar bilan bog’liqdir. Ularni dasturiy, texnik, huquqiy, axborot,
tashkiliy, matematik va lingvistik ta’minotlarga ajratilishi qabul qilingan.

Axborot bazasini
ta’minoti — axborot tizimlarida yaratish, hujjatlashtirishning bir
ma’lumotlar xil tartibga
keltirilgan tizimlarini ichiga olgan axborotni kodlashtirish, joylashtirish va tashkil qilish bo‘yicha uslublar va vositalar yig‘indisidir.
Qabul qilinadigan boshqaruv qarorlarining ishonchliligi va sifati ko‘p jihatdan ishlab chiqilgan axborot ta’minoti
sifatiga bog‘liq.
Dasturiy ta’minot — kompyuter texnikasi vositasida ma’lumotlarni qayta ishlash tizimi (MKIТ)ni yaratish va
Dasturiy amaliy
foydalanish dasturiy vositalari yig’indisidir.
ta’minot tarkibiga bazaviy (umumtizimli) va (maxsus) dasturiy mahsulotlar kiradi.