Sud organlari – odil sudlovni amalga oshirish jarayonida voyaga
yetmaganlarga o`ziga xos psixologik ta`sir ko`rsatish yo`li bilan ushbu
jarayonda ishtirok etadi.
Jinoyatchilikning oldini olish soxasidagi ishlarni uslubiy axborotlar bilan
ta`minlaydigan ishlarning taxlili va sud amaliyotiga doir umumlashtirishlar
voyaga yetmaganlar jinoyatchiligini oldini olishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Sudlarning voyaga yetmaganlar jinoyatchiligini oldini olishdagi asosiy
faoliyati asosan o`smirlar orasida turli profilaktika (o`quv muassasalari,
mahalla) ishlarini tashkil etish yo`li bilan sezilarli ta`sir o`tkazayotganligini
ko`rish mumkin. Shuningdek, sud organlarining jinoyatchilikni oldini olish
faoliyatining shakllari xilma-xil bo`lib ularga sayyor majlislar, ishning sudda
kurilishiga jamoatchilik vakillarini jalb qilish, xususiy ajrimlar chiqarish,
hukmlar, qarorlar va ajrimlarning bajarilishini nazorat qilish kiradi
42
.
O`zbekiston
Respublikasi
Oliy
sudining
voyaga
yetmaganlar
jinoyatchiligining ahvoliga oid statistik hisobotda, 2017-yilning 10 oyi
davomida yurtimizda 22 ming nafar yosh jinoyatga qo`l urgani, akademik
litsey va kasb-hunar kollejlari o`quvchilari tomonidan 875, maktab
o`quvchilari tomonidan 310 og`ir va o`ta og`ir jinoyatlar sodir etilgan Sud
idoralarining qonuniy kuchga kirgan hukmlari bo`yicha hayotga qarshi
jinoyatlar 37 ta, nomusga tegish 15 ta, bosqinchilik 99 ta, talonchilik 194 ta,
o`g`irlik 742 ta, giyohvandlik bilan bog`liq jinoyatlar 20 ta, bezorilik 126 tani
tashkil etadi. Shundan, hech qayerda o`qimaydigan va ishlamaydigan voy aga
yetmaganlar 769 ta, mast holatda 129 ta, jinoyat sodir etgunga qadar ichki
ishlar idoralarida hisobda turgan voyaga yetmagan 2006-yilda 316 ta, 2007-
yilda 308 tani tashkil etadi. Shuningdek, 2006-yilda 100 ta, 2007-yilda 78 ta
41
http//.xabar.uz.: google.com.30.08.2017
42
Abdurasulova Q., Nizova S. Jinoyatchilik va jinoyatchi shaxsi muammolari. - T.: TDYI. 2006. -B.75.
50
jinoyatlar o`smir qizlar tomonidan amalga oshirilgan.
2
