Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

iqtisodiyot nazariyasi fanining
predmeti - iqtisodiy resurslar cheklangan sharoitda jamiyatning
cheksiz ehtiyojlarini qondirish maqsadida hayotiy ne’matlarni
(moddiy ne’matlar va xizmatlarni) ishlab chiqarish, taqsimlash,
ayirboshlash va iste’mol qilish jarayonida sodir bo‘ladigan iqti­
sodiy munosabatlami, ijtimoiy xo‘jalikni samarali yuritish qo-
nun-qoidalarini o‘rganishdan iborat, 
deb aytish mumkin.
Iqtisodiyot nazariyasi fanining maqsadi va vazifasini ikki tomon­
lama, ya’ni ham amaliy va ham nazariy tomonlarini tushuntirish
31

---

mumkin. Aksariyat hozirgi zamon iqtisodiy adabiyotlarida iqtiso­
diyot nazariyasining to‘rtta asosiy vazifasi ajratib ko‘rsatiladi:
1) bilish vazifasi 
- har qanday fan kabi iqtisodiyot nazariyasi ham 
fundamental ahamiyatga ega: jamiyatda insonlaming tabiat ashyolari, 
boshqa moddiy ashyolar hamda o ‘zaro bir-birlari bilan aloqalarida 
vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlami tadqiq etib, bizni o‘rab 
turgan olam to‘g‘risidagi fikrlarimizni kengaytiradi. Ayni paytda, 
mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy islohot- 
laming mazmun-mohiyatini tushunish va tahlil qilish, iqtisodiyotning 
turli jabhalarida qo‘lga kiritilayotgan yutuq va muvaffaqiyatlami ba- 
holash uchun zarur bo‘lgan bilimlar bilan boyitadi, iqtisodiy tafak- 
kurlash darajasini oshiradi;
2) amaliy vazifa 
- amaliy iqtisodiyotning asosiy maqsadi cheklan­
gan resurslardan unumli foydalanib iqtisodiy taraqqiyotni ta’minlash 
va shu asosda о‘sib boruvchi ehtiyojlami qondira borishdan iborat. Shu 
maqsaddan kelib chiqib, cheklangan turli xil resurslarning har bir birli- 
gi evaziga ko‘proq tovarlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko‘rsatishni 
ta’minlash, har bir faoliyat turi bo‘yicha xarajatlar miqdori bilan eri- 
shilgan samara, ya’ni tovar va xizmatlar miqdorini taqqoslash, resurs­
lardan unumliroq foydalanish yo‘llarini topishdan iboratdir;