Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

2.2. Ishlab chiqarish jarayonining mazmuni
Jadvaldan ko‘rinadiki, 2000-yilda YalM hajmining 50,5 foizini 
ishlab chiqarilgan moddiy tovarlar tashkil etgan bo‘lsa, 2015-yilga 
kelib esa bu ko‘rsatkich 36,7 foizni tashkil etdi. Bundan ko‘rishimiz 
mumkinki, keyingi davrlarda ishlab chiqarish hajmi to‘xtovsiz o‘sib
49

---

borish bilan bir qatorda mamlakatimizda xizmat ko‘rsatish sohasiga 
kengroq etibor berishi natijasida YalM tarkibida moddiy ishlab chiqa­
rishning ulushi nisbatan pasayib, nomoddiy ishlab chiqarish ulushi 
esa o‘sib bormoqda.
Ishlab chiqarilgan moddiy tovarlar va xizmatlar tarkibining 
o‘zgarishiga qaramay YalM hajmi yildan-yilga o ‘sib bormoqda. 
YalMning izchil о‘sib borishi yangi-yangi ishlab chiqarish korxonala- 
rining ishga tushirilishi yoki eskilarining kengaytirilishi evaziga sodir 
bo‘lmoqda. Masalan, 2015-yilda Toshkent issiqlik elektr stansiyasida 
370 megavatt quvvatga ega bo‘lgan bug‘-gaz qurilmasi barpo etildi, 
Chorvoq GESi gidrogeneratorlari modemizatsiya qilindi, Qo‘ng‘irot 
soda zavodida kalsiylashtirilgan soda ishlab chiqarish kengaytirildi, 
«Samarqandkimyo» aksiyadorlik jamiyatida 240 ming tonna quv­
vatga ega bo‘lgan murakkab tarkibli yangi o‘g‘itlar ishlab chiqarish 
korxonasi ishga tushirildi. Shuningdek, «Motor zavodi» aksiyadorlik 
jamiyatining faoliyat ko‘rsatmayotgan ishlab chiqarish maydonlari- 
da traktor tirkamalari, jumladan, katta hajmli tirkamalar, maishiy 
texnika uchun tarkibiy qismlar va boshqa mahsulotlar ishlab chiqa­
rish tashkil etildi.
Shu bilan birga mamlakatimizda xizmat ko‘rsatish sohasi sezilar- 
li ravishda rivojlanib bormoqda, Respublika YalMdagi xizmat 
ko‘rsatishning ulushi 2000-yilda 36,8 foizni tashkil qilib, 2014-yilda 
esa bu ko‘rsatkich 54,0 foizni, 2015-yilda esa 54,5 foizni tashkil qildi. 
Bu esa mamlakatimizda keyingi yillarda aholining turmush sharoitini 
yaxshilash uchun olib borayotgan kompleks tadbirlar qatorida xizmat 
ko‘rsatish va servis sohasini rivojlantirishni jadallashtirishga qaratil- 
gan Davlat dasturlarining amalga oshirilishi natijasi hisoblanadi.
Moddiy ishlab chiqarish sohasi o‘z navbatida ikki bo‘linmadan 
iborat bo‘lib, birinchi bo‘linmada