DORIVOR LIMONO‘T - MELISSA OFFICINALIS L
Dorivor lim ono‘t -
Melissa Officinalis L.
yasnotkadoshlar -
Lamiaceae
(labguldoshlar -
Labiatae)
oilasiga kiradi.
K o‘p yillik, sertukli, 30-60 sirs balandlikdagi o ‘t o ‘sirnlik.
Poyasi bitta yoki k o ‘p, qarama-qarshi shoxlangan. Barglari
tuxumsimon, bir oz o ‘tkir uchli, ser tukli (ustki tomonidan),
arrasimon qirrali bo‘lib, qisqa bandi bilan poya va shoxlarida
qarama-qarshi o ‘mashgan. Oq rangli, tukli, ikki labli gullari gul
bandi bilan barg qo‘ltig‘iga joylashib, to ‘p gulni hosil qiladi.
Mevasi - 4 ta yong‘oqcha.
Iyun-avgustda gullaydi, mevasi iyul-avgustda etiladi..
Geografik tarqalishi.
0 ‘rta
Osiyo,
Qrim,
Kavkaz,
Rossiyaning Yevropa qismining janubida va boshqa davlatlarda
daraxt soyalarida, tog‘li tumanlarda toshlar soyasida va boshqa
soya yerlarda o ‘sadi. 0 ‘zbekistonning Toshkent va Surxondaryo
viloyatlarida uchraydi.
Mahsulotning tashqi ko‘rinishi.
Mahsulot 30 sm gacha
uzunlikdagi shoxlangan, serbarg va to‘rt qirrali poya b o ‘laklari,
barglar va gullar aralashmasidan tashkil topgan. Barglari
tuxumsimon, o‘tkir uchli, yirik arrasimon qirrali bo ‘lib, uzun
bandi yordamida pova va shoxlarida qarama-qarshi joylashgan.
Gullari uzun, tukli gul bandli va osilgan ko ‘rinishida bo ‘lib,
siyrak to ‘pgulga joylashgan. Kosachasi tikanli tishli, gultojisi
ikki labli, oq rangli.
M ahsulot namligi 10% dan, umumiy kuli 9,7% dan, xlorid
kislotaning 10% li eritmasida yerimavdigan kuli 0,3% dan,
mahsulotning qoraygan qismlari 10% dan, poya va yon shoxchalar
b o ‘laklari 30% dan, organik aralashmalar 1% dan va mineral
aralashmalar 1% dan ko ‘p hamda tarkibidagi titrlanadigan
polifenollar yig‘indisi 11% dan kam b o ‘lmasligi kerak.
Maydalangan mahsulot uchun 7 mm dan yirik bo‘lgan
qismlar 10%dan va teshigining diametri 0,5 mm b o ‘lgan elakdan
o‘tadigan mayda qismlar 10% dan ortiq bo ‘lmasligi lozim.
126
|
