Tövhid
qid
cmu si
59
Axir t
günün iman
hat edir
22
Qulun
onunla h ddini a
, ibad t edil n,
tabe olunan v ya ita t edil ndir.
irkd n uzaq
olma yerin
yetir nl rd n
biri d
23
Rububiyy t tövhidi, isim v sif t tövhidi,
uluhiyy t tövhidi, irk v irk hlind n uzaq
olmaq.
Tövb nin
qurtarma
vaxt
24
Tövhid il Allaha t slim olmaq, ita t il boyun
ym k, irk v irk hlind n uzaq olmaq.
Ta ut
25
Sur t klind Allahdan qeyri ibad t edil n.
Tövhid
qid
cmu si
62
DÖRD QAYDA
himli v M rh
tli
Allah n ad il
Yaln z Ondan köm k ist yirik
K rim Allahdan,
tli
in R bbind n ist yir m ki, s ni dünya v
axir td sevdiyi qullar ndan etsin, harda olursan ol, s ni b
tli etsin v s ni
nem t veril nd ükr ed n, müsib t g nd s br ed n,
günah ed nd isti far
ed n qullar ndan etsin. Çünki, bu üç xisl t s ad tin ünvan r.
Allah s ni Öz ita tin yön ltsin- bil ki, h nif din brahimin dinidir, o da:
k Allaha ixlasla v dini yaln z Ona aid ed
k ibad t etm yindir. Allah
al bütün insanlar bunun üçün yaratm v onlara da yaln z bel etm rini
mr etmi dir. Allah T al buyurur : (
n cinl ri v insanlar ancaq M
ibad t etm k üçün yaratd m) [Z riat sur si 56.]
r bils n ki, Allah s ni Ona ibad t etm k üçün yarad b, onu da bil ki, nec
ki, namaz yaln z d st mazla
olduqda namaz adlan r, el
d bir ibad t o
zaman h qiqi ibad t olur ki, o tövhid üz rind olur. Nec ki, ayaqyoluna
xmaq d stamaz pozur, el
d irk ibad td ba ver rs o ibad ti batil edir.
r bils n ki, irk ibad qar anda onu pozur,
li batil edir v
l
sahibini
di c
nn mlik edir, o zaman bil rs n ki,
s nin üz rin n vacib
olan bunu öyr nm kdir. B lk bunun say sind Allah s ni bu irk
sind n azad ed . Allah T al buyurur: (
übh siz ki, Allah Ona rik
qo an ba lamaz, bundan a
ist diyin ba layar) [Nis sur si 48].
Bu da Allah n Öz kitab nda x
r verdiyi dörd qaydan bilm kl olur.
Tövhid
qid
cmu si
63
Birinci qayda
Bil ki, Pey mb rin (
Allah n salam v salavat onun üz rin olsun)
döyü düyü kafirl r iqrar edirdil r ki, yaradan da, h r eyi idar ed n d
Allahd r. Amma bu iqrar onlar n slama girm sin kifay t etm di.
D lil d Allah n bu ay sidir: (
De: "Siz göyd n v yerd n ruzi ver n
kimdir? Qulaqlara v gözl
hakim olan kimdir? Ölüd n diri ç xaran,
dirid n d ölü ç xaran kimdir?
ri yoluna qoyan kimdir?" Onlar
dey
kl r: "Allah!" De: "B s bel oldu u halda Allahdan qorxmursunuz?")
[Yunus sur si 31].
kinci qayda
Onlar deyirl r: Biz o ibad t etdikl rimiz yaln z Allaha yax nla maq v
onlardan fa t ummaq üçün dua edib onlara yön ldik.
Allaha yax nla ma a iddia etdikl ri bu d lill r dd olunur: (
Allah qoyub
ba qalar özl rin dost tutanlar: "Biz, onlara ancaq bizi Allaha daha çox
yax nla
rs nlar dey ibad t edirik"– deyirl r. lb tt ki, Allah ziddiyy
dü dükl ri eyl r bar sind onlar n aras nda Öz hökmünü ver
kdir.
übh siz ki, Allah yalanç v kafirl ri do ru yola yön ltm z.) [Zum r sur si
3].
fa t üçün g tirdikl ri d lil d bu ay il r dd olunur:
(Onlar Allah qoyub
özl rin n bir z
r, n d bir fayda ver bil nl
ibad t edir v : "Onlar
Allah yan nda bizim fa tçil rimizdir!"– deyirl r.) [Yunus sur si 18].
fa t iki yer bölünür:
inkar olunan fa t, isbat olunan fa t.
nkar olunan fa t yaln z allah n qadir oldu u eyl ri Allahdan
ba qas ndan t b etm kdir. D lil d Allah n bu ay sidir:
(Ey iman g tir nl r!
Al -veri in, dostlu un v
fa tin olmayaca gün g lm mi
n önc siz
Tövhid
qid
cmu si
64
verdiyimiz ruzid n Allah yolunda x rcl yin! Kafirl r sl zal mlard r)
[B
sur si 254].
sbat olunan fa t is , Allahdan t b olunan fa tdir. fa t ed n fa ti
etm kl Allah qat nda
fl ndirilir. fa t
olunan is Allah fa izn
verdikd n sonra sözünd n v
lind n raz qald kims dir. Allah T al
buyurur: (
Onun izni olmadan Onun yan nda kim fa t ed bil r?) [Baqara
sur si: 255].
Üçüncü qayda
Pey mb r (Allah n salam v salavat onun üz rin olsun) müxt lif eyl
ibad t ed n insanlara gönd rildi. Onlardan b zisi m kl
ibad t edirdi,
zisi pey mb rl
v salehl
ibad t edirdi, b zisi a aclara v da lara
ibad t edirdi, b zil ri is gün
v aya ibad t edirdil r. Pey mb r (Allah n
salam v salavat onun üz rin olsun) onlar n
hams il vuru du v onlar
aras nda heç bir f rq qoymad . Buna d lil Allah n bu k lam r: (
Fitn aradan
qalxana q
r v din tamamil yaln z Allaha aid edil
k onlarla
vuru un!) [ nfal sur si: 39].
Gün v aya ibad t etm rin d lil Allah n bu k lam r: (
Gec v
gündüz, gün v ay Onun d lill rind ndir.
r siz Ona ibad t
edirsinizs , onda gün
v aya s cd etm yin, onlar yaradan Allaha s cd
edin) [Fussil t sur si:37].
M kl
ibad t etm rin d lil Allah n bu ay sidir: (
O siz m kl ri v
pey mb rl ri özünüz tanr lar q bul etm yi buyurmaz) [ li mran sur si:
80].
Pey mb rl
ibad t etm rin d lil Allah n bu k lam r: (
Allah
dey
kdir: "Ey M ry m o lu sa! S nmi insanlara: "Allah qoyub m ni v
anam iki m bud q bul edin!"– demi din?" sa dey
k: "S n pak v
müq dd ss n! Haqq m olmayan bir eyi dem k m
yara maz.
r bunu
demi olsayd m, lb tt , S n onu bil rdin. S n m nim q lbimd olanlar