Toziholmasael
Yüklə 4,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MƏSS-MEYYİT QÜSLÜ Məsələ 527
- Məsələ 528
- Məsələ 537
- CAN VERƏNİN HÖKMLƏRİ Məsələ 539
- Məsələ 541
- Məsələ 544
132 VACİB QÜSLLƏR
qanı olacaqdır. On gün keçdikdən sonra, əgər gördüyü qan aylıq adət günlərində olarsa, heyz sayılacaqdır. İstər heyz qanının əlamətləri onda olsun, istərsədə olmasın, həmçinin, əgər aylıq adət günlərində olmasa, amma heyz qanının əlamətləri onda olsa. Əgər nifas qurtardıqdan on gün sonra gördüyü qan, aylıq adət günlərində olmaya və heyz qanının əlamətləri onda olmasa, istihazə hesab olunacaqdır. Məsələ 526: Heyzdə adət müddəti olmayan bir qadın, əgər azad olduqdan sonra bir ay və ya bir aydan çox qan görərsə, onun birinci on günü nifas, ikinci on günü istihazə və ondan sonra gördüyü qan, əgər heyz qanının əlamətləri olarsa heyz sayılar. Əks təqdirdə, istihazə hesab olunacaqdır.
İzahlı şəriət hökmləri 133
edilməmiş bədəninə məss edərsə, yəni bədəninin bir yerini ona toxundurarsa, istər yuxuda olsun, istərsə ayıqlıqda, istər ixtiyari olsun, istərsə qeyri-ixtiyari, hətta əgər onun dırnaq və ya sümüyünün bir yeri meyyitin dırnaq və ya sümüyünə toxunarsa, məssi-meyyit (meyyitə toxunmaq) qüslü etməlidir. Amma ölmüş bir heyvana toxunarsa, qüsl etməsi vacib deyildir.
hətta bədəninin soyumuş hissələrinə məss etsə də, qüsl vacib deyildir.
yaxud öz əlini meyyitin tükünə vursa ehtiyat-vacib budur ki, qüsl etsin.
olunmuş uşağa məss etdikdə, məss-meyyit qüslü vacibdir. Buna əsasən, əgər dörd aylıq uşaq ölü halda dünyaya gəlsə, əgər meyyit soyuduqdan sonra anasının bədənin zahirinə toxunarsa anası gərək məss-meyyit qüslü etsin.
sonra dünyaya gələn uşaq, həddi-büluğa çatdıqdan sonra ehtiyata əsasən məss-meyyit qüslü alsın. Əgər həddi-büluğa çatmamışdan qabaq, qüslün hökmlərini başa düşüb qüsl etsə, onun qüslü səhihdir, yenidən qüsl etməsi lazım deyil.
meyyitə məss etsə, ona qüsl vacib deyil, amma üçüncü qüsl tamam olmamışdan qabaq bədəninin bir yerini məss etsə, o yerdə üçüncü qüsl tamam olmuş olsa da, gərək məss-meyyit qüslü etsin.
toxunsa, o dəli ağıllandıqdan sonra və uşaq baliğ olandan sonra, 134 MƏSS-MEYYİT QÜSLÜ
gərək məss-meyyit qüslü etsin. Əgər uşaq müməyyiz olsa, qüslü səhihdir, yenidən qüsl etməsi lazım deyil. Məsələ 534: Əgər ölü insanın bədənindən ayrımış bir hissəyə istər sümüyü olsun və ya olmasın qüsl verilməzdən qabaq insan məss etsə, gərək məss-meyyit qüslü etsin. Həmçinin diri insanın bədənindən, ayrılan hissənin sümüyü olsa məss etdikdə məss- meyyit qüslü verilməlidir.
ölüdən ayrılsın və ya diri insandan məss edilərsə ehtiyata əsasən gərək qüsl edilsin. Həmçinin, qüslü verilməmiş meyyitdən ayrılan dişə məss edildiyi təqdirdə də eyni qayda ilə; amma diri insandan ayrılan əti olmayan və ya əti çox az olan dişə məss etdikdə, qüsl almaq vacib deyil. Məsələ 536: Məss-meyyit qüslü, gərək eynilə cənabət qüslü kimi alınsın. Amma məss-meyyit qüslü alan bir şəxs namaz qılmaq istəsə, ehtiyat-müstəhəbbə əsasən gərək dəstəmaz da alsın.
Məsələ 537: Əgər bir neçə meyyitə toxunsa, yaxud bir meyyitə neçə dəfə məss etsə, bir qüsl kifayətdir. Məsələ 538: Meyyitə toxunduqdan sonra qüsl etməyən şəxsin məsciddə dayanması, qadınla yaxınlıq etməsi və səcdəsi vacib olan ayələri oxumasının eybi yoxdur. Amma namaz və bu kimi əməllər üçün ehtiyat-vacibə görə qüsl etməlidir. CAN VERƏNİN HÖKMLƏRİ Məsələ 539: Möhtəzir, yəni can verən halda olan müsəlmanı, istər kişi olsun, istərsə də qadın, istər böyük olsun istərsə də kiçik, ehtiyat-lazıma görə, gərək arxası üstə elə uzatsınlar ki, ayaqlarının altı qiblə tərəfə olsun. Əgər onu tamamilə bu qaydada uzatmaq mümkün olmasa, gərək mümkün olan qədər bu göstərişə əməl edilsin. Əgər onu, qeyd olunan kimi ümumiyyətlə uzatmaq mümkün olmazsa, üzü qibləyə əyləşdirməlidlər. Bu da
İzahlı şəriət hökmləri 135
mümkün olmasa onu sağ, yaxud sol böyrü üstə üzü qibləyə uzatmalıdırlar. Məsələ 540: Ehtiyat-vacib budur ki, nə qədər ki, meyyitin qüslü tamam olmayıb, onu üzü qibləyə uzatsınlar. Ehtiyat- müstəhəb budur ki, qüs tamam olmayana qədər qüsl halında da onu üzü qibləyə uzatsınlar. Amma qüslü tamam olandan sonra, yaxşı olar ki, onu, meyyit namazı qılınan vaxtdakı kimi uzatsınlar. Məsələ 541: Ehtiyata əsasən can verən insanı üzü qibləyə çevirmək hər bir müsəlmana vacibdir. Ehtiyata əsasən onun qəyyumundan icazə alsınlar.
iki şəhadət kəlmələrini (kəlmeyi şəhadəti), on iki İmamın (ələyhis-səlam) adlarını və digər haqq əqidələrini, elə təlqin etsinlər ki, başa düşsün. Həmçinin, müstəhəbdir ki, qeyd olunan əməllləri öldüyü ana qədər təkrar etsinlər.
etsinlər ki, başa düşsün:
ْ
ْ قا َ و َ كي ّصا َ ع َ م ْ ن ّم َ ري ّث
َ ك ْ لا َ ي ّل ْ ر ّف
ْ غا
َّ م ُ ه َّ لل َ أ
ِّ ن ّم
ّس َي ْ لا ي
ْ ن ّم َ ري َ ك ْ لا
ْ ن َ ع ُ ف ْ ع َ ي َ و َ ري ّس
َي ْ لا ُ ل َب
ْ ق َ ي ْ ن َ م ا
َ ي َ ك ّت َ عا َ ط ّإ ريّث ّم ْ ل َب ْ ق
ِّ ن
َ ري ّس
َي ْ لا ي ُ ف َ غ ْ لا ُّ و ُ ف َ ع ْ لا َ ت ْ ن َ أ َ ك َّ ن ّإ َ ري ّث َ ك ْ لا ي ِّ ن َ ع ُ ف ْ عا َ و
َ أ ُ رو ا َّ م ُ هلل ي ّن ْ م َ ح ْ ر .مي ّح
َ ر َ ك َّ ن ّإ َ ف
Əllahumməğfir liyəl-kəsirə min məasikə vəqbəl minnil-yəsirə min taətikə ya mən yəqbəlul-yəsir, və yə`fu ənil-kəsir, iqbəl minnil- yəsir və`fu ənnil-kəsir, innəkə əntəl-əfuvvul-ğəfur. Əllahummərhəmni fəinnəkə rəhim. Məsələ 544: Müstəhəbdir ki, çətin can verən insanı narahat olmadığı halda, namaz qıldığı yerə aparsınlar. Məsələ 545: Müstəhəbdir ki, can verənin rahat olması üçün başının üstündə mübarək “Yasin”, “Saffat”, “Əhzab” surələrini, Yüklə 4,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|