Tst en 15287-2 ics

4.3 Tasarım kuralları

4.3.1 Genel

Bacanın, cihazın bütünleşik bir parçası olarak onaylanmış olduğu durumlarda imalatçının montaj talimatları bu tasarım kurallarını yerine getirmiş sayılır.
Baca montajının tasarımı, ayrıntılı ve doküman haline getirilmiş olmalıdır. İmalatçının ürün bilgileri bu şartı karşılayabilir olmalıdır. Tasarım, montaj işleminin yerine getirilmesinde bir baca ürünleri imalatçısının standart bileşenlerinin kullanılmasını mümkün kılmalıdır. Bileşenlerin tadilat işlemleri, örneğin açıklıklar oluşturulması veya uzunlukların ayarlanması, yalnızca imalatçı talimatlarına uygun olarak yapılabilir.
Not - Bitmiş bacanın EN 1443’e uygun bir gösterimi olmalıdır (Ek F’ye bakılmalıdır). Baca ürünleri, gösterimin amaçlanan kullanım için baca uygunluğunu yansıtacağı şekilde seçilmelidir. Ek E’de metal sistem bacasının gösterimi için bir örnek ve Ek F’de EN 1443’e göre bir bacanın genel gösterimine bir örnek verilmektedir. Bitmiş bacanın bir baca tanıtma kartı olmalıdır (EK G’ye bakılmalıdır).

4.3.2 Baca sistemi gösterimi

4.3.2.1 Genel

Baca ve duman yolu bağlantı boruları, baca adaptörü ve cihaz adaptörünün, cihaz detaylarına (Madde 4.2.2’ye bakılmalıdır) ve bina yapısı detaylarına (Madde 4.2.4’e bakılmalıdır) uygun olarak gösterim sınıfları olmalıdır.

Duman yolu bağlantı borusunun, örneğin, cihaz çıkışının duman yolu bağlantı borusunda pozitif basınçla sonuçlandığı yerlerde, bacadan farklı bir gösterimi olabilir, ancak baca tasarımı, negatif basınç altında çalışması için yeterli çekişin sağlanacağı bir şekildedir. Baca ve duman yolu bağlantı borusunun her ikisi için gösterim parametreleri EN 13384-1 ve EN 13384-2’ye göre yapılan hesaplamalarda dikkate alınmalıdır (Madde 4.3.4’e bakılmalıdır).
Her bir gösterim parametresi, en azından bacaya hizmet eden cihaz için gerekli olana eşit bir sınıftan veya aşağıda belirtilen sıraya göre daha yüksek bir sınıftan olmalıdır:

• 
  T600 > T450 > T400 > T300 > T250 > T200 > T160 > T140 > T120 > T100 > T080,
  

• 
  P > N,
  

• 
  W3 > W2 > W1,
  

• 
  D3 > D2 > D1,
  

• 
  W > D aynı korozyon yükü altında,
  

• 
  Gxx > Oxx,
  

• 
  xx(düşük) > xx(yüksek),
  

Burada;
T sıcaklık sınıfı,

P pozitif basınç sınıfı,
N negatif basınç sınıfı,
W yaş çalışma koşulları,
D kuru çalışma koşulları,
O kurum tutuşmasına dirençsiz,
G kurum tutuşma dirençli,
xx yanabilir maddelere uzaklığı,
ve korozyon direnci sınıfı için:
D ve W için:
1 gaz ve gazyağı için,
2 açık ateşte hafif yağ ve odun için,
3 ağır yağ ve katı yakıt (örn. kapalı yangınlarda kömür, turba ve odun) için.

4.3.2.2 Oda ile bütünleşik uygulama için sistem bacası

Montajı yapılmış bir sistem bacasının gösterimi ürün standardına göre olmalıdır:

• 
  Kil/seramik ürünler için EN 13063-3;
  
• 
  Metal ürünler için EN 14989-1 (Nota bakılmalıdır).
  

Montajı yapılmış bir metal sistem bacasının EN 14989-1’e göre korozyon direnç gösterimi Ek H’ye göre belirlenmelidir.

Not - EN 14989-1’e göre bir terminal, bir sistem bacası oluşturması amacıyla cihaza doğrudan bağlanabilir.

4.3.2.3 Özel yapım, yeniden astarlanmış veya dönüştürülmüş bir baca veya duman yolu bağlantı borusu için ayrık hava/duman yolu konfigürasyonu

Ayrık bir hava/duman yolu konfigürasyonu için duman yolu kanalı gösteriminin veya duman yolu bağlantı borusu gösteriminin belirlenmesi EN 15287-1: 2007 Madde 4.3.3.3 veya Madde 4.3.3.4’e uygun olmalıdır.
Not 1 - EN 13063-1 ve EN 13063-2, EN 1858, EN 1856-1 veya EN 14471’e göre sistem bacası bileşenleri, özel yapım bir baca imal edilmesi için bu uygulamada bir hava besleme kanalı ile birlikte kullanılabilir.
Not 2 - Hava besleme kanalının gösterim gerekliliği yoktur, Madde G.2’ye uygun olarak ilave bilgilere ihtiyaç olabilir.
Bacanın farklı gösterimli baca bileşenlerinden oluşması durumunda baca gösterimi Madde 4.3.2.1’deki sıralamaya göre en düşük gösterim sınıfına sahip bileşene göre belirlenmelidir.
4.3.2.4 Özel yapım, yeniden astarlanmış veya dönüştürülmüş bir baca veya baca bağlantı borusu için eş merkezli hava/duman yolu konfigürasyonu

Baca veya duman yolu bağlantı borusu gösterimi ve özel yapım, yeniden astarlanmış veya dönüştürülmüş baca terminalini içeren eş merkezli bir duman yolu/hava besleme kanalı konfigürasyonu için gerekli ek bilgi, Ek A’ya göre veya ulusal mevzuata veya kabul edilmiş olan ulusal kurallara uygun olarak belirlenmelidir.

Bacanın farklı gösterimlere sahip baca bileşenlerinden oluşması durumunda baca gösterimi, Madde 4.3.2.1’deki sıraya göre en düşük gösterim sınıfına sahip bileşene göre belirlenmelidir.
Not - Dönüştürülmüş/yeniden astarlanmış bir baca gösteriminin belirlenmesine yönelik özel örnekler, bilgi amaçlı olarak verilen Ek I’da ve özel yapım bir baca için bilgi amaçlı olarak verilen Ek J’de verilmiştir.

4.3.3 Baca yapısının özellikleri

4.3.3.1 Genel

Baca ürünleri ile birlikte tedarik edilmemiş olan tamamlayıcı malzemeler; örnek olarak korozyon, sıcaklık, mukavemet, sızdırmazlık malzemeleri (çimentolar, harçlar, contalar, yalıtım ürünleri veya macun), sıva, hava şartlarına karşı koruma malzemeleri, conta malzemeleri, bağlantı elemanları, vidalar veya ilave destekler vb bakımından amaca uygun olmalıdır.

4.3.3.2 Oda ile bütünleşik uygulama için sistem bacası

Montajı yapılmış bir sistem bacası için malzemeler aşağıda belirtilen ürün standardlarına göre olmalıdır:

• 
  Kil ve seramik ürünleri için EN 13063-3
  

• 
  Metal ürünler için EN 14989-1 (Nota bakılmalıdır).
  

Not - EN 14989-1’e uygun bir terminal, bir sistem bacası oluşturulması amacıyla doğrudan cihaza bağlanabilir.
4.3.3.3 Özel yapım, yeniden astarlanmış veya dönüştürülmüş baca için ayrık hava/duman yolu konfigürasyonu

Özel yapım veya yeniden astarlanmış bir baca için ayrık hava/duman yolu konfigürasyonuna yönelik duman yolu kanalı malzemeleri EN 15287-1: 2007 Madde 4.3.4.3.1 veya Madde 4.3.4.4.1’e uygun olmalıdır.

Dönüştürülmüş bir baca için ayrık kanallı bir hava/duman yolu konfigürasyonuna yönelik olarak amaçlanan kullanıma uygun olup olmadığı yönüyle mevcut baca kontrol edilmelidir. Mevcut bacadan gevşek veya aşındırıcı malzemenin hava besleme kanalına giriş riskinin olduğu durumlarda, ilave bir kanala veya herhangi bir yüzeyin tekrar kaplanmasına ve yapılması gerekli olan herhangi bir işleme önem verilmelidir.
Hava besleme kanalları, kanalın içindeki ve dışındaki ortama uygun herhangi bir malzemeden imal edilebilir. (Örn. hava besleme sıcaklığı, duman yolu kanalından gelen ısı yayılımı, sağlamlık, UV direnci, rijitlik).
Hava besleme kanalı, EN 1443’te belirtilen N2 basınç sınıfı gereksinimlerini karşılayacak bir gaz sızdırmazlığına sahip olmalıdır.
Hava besleme kanalı, dışarıdan gelen soğuk yanma havasının hava besleme kanalını soğutması nedeniyle kanalın dış yüzeyinde nem oluşumunu engelleyecek şekilde, özellikte çok iyi yalıtılmış tarzda, inşa edilmelidir.
Hava besleme kanalının akış direnci belirlenmelidir.
4.3.3.4 Özel yapım, yeniden astarlanmış veya dönüştürülmüş baca için eş merkezli hava/duman yolu konfigürasyonu
4.3.3.4.1 Özel yapım bacalar
4.3.3.4.1.1 Duman yolu kanalları

Özel yapım bacalar için duman yolu kanalları, EN 14989-2, EN 1457, EN 1856-2 veya EN 1857 gerekliliklerine uygun olarak rijit duman yolu astarlarından yapılmalıdır.

Pozitif basınç ve ıslak uygulamalar için conta/sızdırmazlık elemanları içeren duman yolu kanalları ve bağlantı elemanları, bu basınç sınıfı ve yoğuşma direnci sınıfı için bir bütün olarak onaylanmalıdır.
Not - EN 1806, EN 1856-1, EN 1858 ve EN 14471’e uygun baca ürünleri, duman yolu kanalı olarak da kullanılabilir.
4.3.3.4.1.2 Yalıtım

Yalıtımın istenilen kullanım amacına uygunluğu onaylanmış olmalı veya bir hava açıklığı olmalı veya ulusal mevzuat veya kabul edilmiş olan ulusal kurallara uygun olmalıdır.

Yalıtımın ısıl direnci veya ısıl iletkenliği, ürün imalatçısından elde edilebilir veya bu bilginin olmadığı durumlarda Çizelge A.4’de verilen genel değerler kullanılmalıdır.
Duman yolu kanalının çevresindeki yalıtımın, hava kanalının iç duvarını oluşturduğu durumlarda yalıtım, sabit bir dış yüzeye sahip olmalı veya gevşek malzemelerin hava kanalına girmesini engellemek için kaplanmış olmalıdır.
Not - Yalıtım, kanalın serbest hareketini engellememelidir.
4.3.3.4.1.3 Dış duvar

Dış duvar, kanalın içindeki ve dışındaki koşullar için uygun bir malzemeden imal olmalıdır (örnek olarak, hava besleme sıcaklığı, duman yolu kanalından gelen ısı yayılımı, UV direnci, rijitlik).

Dış duvar bileşenleri, EN 12446, EN 1806, EN 1858, EN 13069’e uygun olmalı veya Çizelge A.5’te belirtildiği şekilde olmalıdır.
4.3.3.4.1.4 Hava besleme kanalı

Hava besleme kanalı, duman yolu kanalı veya bir yalıtımın dış yüzeyi ve dış duvarın iç yüzeyi veya dış duvarın diğer bir kanalından oluşur.

Hava besleme kanalı, EN 1443’ün N2 basınç sınıfı kurallarını sağlayan gaz sızdırmazlığına sahip olmalıdır.
Hava besleme kanalı veya dış duvar, dışarıdan gelen soğuk yanma havasının hava besleme kanalını veya dış duvarı soğutması nedeniyle hava besleme kanalının veya dış duvarın dış yüzeyinde nem oluşumunu engelleyecek şekilde, özellikle çok iyi yalıtılmış tarzda, inşa edilmelidir.
Hava besleme kanalının ısıl direnci ve akış direnci belirlenmelidir.
4.3.3.4.2 Yeniden astarlanmış ve dönüştürülmüş baca
4.3.3.4.2.1 Duman yolu kanalı

Yeniden astarlama veya dönüştürme amacıyla duman yolu kanalları EN 14989-2, EN 1457, EN 1856-2 ve EN 1857 kurallarına uygun olarak rijit duman yolu astarından veya EN 1856-2 kuralları doğrultusunda esnek baca duman yolu astarlarından yapılmalıdır.

Pozitif basınç ve ıslak uygulamalar için contalar/sızdırmazlık malzemeleri de dahil duman yolu kanalları ve bağlantı ürünleri bu basınç sınıfı ve yoğunlaşma direnç sınıfı için bir bütün olarak onaylanmalıdır.
Not - EN 1806, EN 1856-1, EN 1858 ve EN 14471 kurallarına uygun baca ürünleri, duman kanalı olarak da kullanılabilir.
4.3.3.4.2.2 Yalıtım

Yalıtımın istenilen kullanım amacına uygunluğu onaylanmış olmalı veya bir hava açıklığı olmalı veya ulusal mevzuat veya kabul edilmiş olan ulusal kurallara uygun olmalıdır.

Yalıtım ısıl direnci veya ısıl iletkenliği ürün imalatçısından elde edilebilir veya bu bilginin olmadığı durumlarda Çizelge A.4’de verilen genel değerler kullanılmalıdır.
Duman yolu kanalının çevresindeki yalıtımın hava kanalının iç duvarını oluşturduğu durumlarda; yalıtım, sabit bir dış yüzeye sahip olmalı veya gevşek malzemelerin hava kanalına girmesini engellemek için kaplanmış olmalıdır.
Not - Yalıtım, kanalın serbest hareketini engellememelidir.
4.3.3.4.2.3 Dış duvar

Mevcut baca, yeniden astarlanmış veya dönüştürülmüş bacanın dış duvarı haline gelecektir. Mevcut baca, hava besleme kanalının dış duvarı da olabilir.

Mevcut bacanın amaçlanan kullanıma uygun olup olmadığı kontrol edilmeli ve gerekli ise onarılmalıdır. Gevşek veya aşındırıcı malzemenin mevcut bacadan hava besleme kanalına giriş riskinin olduğu yerlerde, ek bir kanala veya yüzeylerin tekrar astarlanmasına önem verilmelidir.
4.3.3.4.2.4 Hava besleme kanalı

Hava besleme kanalı, duman yolu kanalı dış yüzeyini veya herhangi bir yalıtım ve dış duvarın iç yüzeyini veya dış duvarın herhangi bir başka kanalını oluşturur.

Hava besleme kanalı, EN 1443’ün N2 basınç sınıfı gereksinimlerini sağlayan bir gaz sızdırmazlığına sahip olmalıdır.
Hava besleme kanalı veya dış duvar, dışarıdan gelen soğuk yanma havasının hava besleme kanalını veya dış duvarı soğutması nedeniyle hava besleme kanalının veya dış duvarın dış yüzeyinde nem oluşumunu engelleyecek şekilde, özellikte çok iyi yalıtılmış tarzda, inşa edilmelidir.
Not - Bu özelliğin belirlenmesi, ulusal mevzuat veya kabul edilmiş olan ulusal kurallara uygun olabilir.
Hava besleme kanalının ısıl direnci ve akış direnci belirlenmelidir.
4.3.3.5 Duman yolu bağlantı boruları, hava besleme kanalı bağlantı boruları ve adaptörler

Metal duman yolu bağlantı borularının malzemeleri EN 1856-2’ye uygun olmalıdır.

Adaptörler dahil EN 1457, EN 1806, EN 1856-1, EN 1857, EN 1858, EN 14771’e uygun baca bileşenleri kullanılabilir.
Hava besleme kanalı bağlantı borusu, Madde 4.3.3.4.1.4 veya Madde 4.3.3.4.2.4 gereklerini karşılamalıdır.
4.3.3.6 Oda ile bütünleşik uygulamalarda özel yapım, yeniden astarlanmış veya dönüştürülmüş baca sistemleri için terminal

Dengeli duman yolu özellikli oda ile bütünleşik baca sistemleri için dikey terminaller, EN 14989-1’e uygun olmalı veya terminaller ulusal mevzuat veya kabul edilmiş olan ulusal kurallara uygun olmalıdır. Dengeli olmayan oda ile bütünleşik baca sistemleri için terminaller, EN 1856-1 ve EN 13502’ye uygun olmalı veya terminaller ulusal mevzuat veya kabul edilmiş olan ulusal kurallara uygun olmalıdır.

4.3.3.7 Tamamlayıcı bileşenler veya ilave malzemeler

Tamamlayıcı bileşenler veya ilave malzemeler, işletme sıcaklığı gibi kendilerini etkileyen baca bileşenlerinin gösterimine uygun performans özelliklerine sahip olmalıdır.

Baca ürünleri ile birlikte tedarik edilmemiş olan vida, somun, cıvata, fişler, pullar vb tüm bağlantı elemanları, oluşturdukları bütünün yanıcı olmayacağı ve işletme sıcaklığında emniyetli kalacağı şekilde olmalıdır.

4.3.4 Oda ile bütünleşik uygulamalar için baca sistemi boyutları ve özellikleri

Duman yolu kanalı, duman yolu bağlantı borusu, hava besleme kanalı ve terminal, EN 13384-1 ve EN 13384-2’yi esas alan ısıl ve akışkanlar dinamiği hesaplama yöntemleri doğrultusunda veya ısıtma cihazı imalatçısı veya baca imalatçısı tarafından belirtilen şekilde boyut, basınç sınıfı ve ısıl parametreler için tanımlanmalıdır.
Uygun olduğunda, imalatçı tarafından belirtildiği şekilde ısıtma cihazının yanma havası girişi ile duman yolu gaz çıkışı arasındaki kabul edilebilir azami basınç farkı, hesaplamalar da dikkate alınmalıdır.

4.3.5 Baca sistemi güzergahı

Baca sistemi güzergâhı, ısıtma cihazının duman yolu çıkış/çıkışlarının hava besleme giriş/girişlerinin ve baca terminal noktasının konumlarına göre belirlenmelidir.
Baca sistemi güzergâhı, ısıtma cihazı çıkışı ile baca çıkışı arasındaki en kısa ve en uygulanabilir doğrudan güzergah olmalı ve yatay tipler hariç, örn. C₁ ve C₅ tipi, mümkün olduğu kadar düz ve dikeye yakın olmalıdır. Dengeli olmayan duman yolu baca çıkışı, duman yolu gazının yeterli dağılımını ve çekişini sağlamak için binanın en üst kısmına (örneğin çatı sırtına) uygulanabilen en yakın şekilde olmalıdır.
Seçilen baca sistemi güzergâhı, montajın gerçekleştirilmesinde baca imalatçısının standart bileşenlerinin kullanımına imkân sağlamalıdır.
Islak şartlarda çalışan birden fazla girişli bir baca için, yoğuşma ürününün ısıtma cihazına tekrar girmesini engellenmek amacıyla bir yöntem oluşturulmalıdır. Bu, duman yolu bağlantı borusunun en alt giriş konumunun, baca tabanında veya kolektörde toplanan yoğuşma ürününün seviyesinin üzerinde olması sağlanarak gerçekleştirilebilir.
Bacalar ve duman yolu bağlantı borularının güzergahı, odaların konforunu olumsuz olarak etkilemeyecek bir şekilde tasarımlanmalıdır.
Not - Bütün yıl boyunca bacanın kullanılması durumunun konforu etkilemesinin muhtemel olduğu uygulamalarda bacadan ve duman yolu bağlantı borusundan yayılan ısıya dikkat edilmelidir. T300 ve daha üstü sıcaklık sınıfı için 0,22 m².K/W değerinde bir ısıl direnç tavsiye edilir.

4.3.6 Duman yolu bağlantı borusu ve hava besleme bağlantı borusu güzergahı

Duman yolu bağlantı borusu ve hava besleme bağlantı borusu ulusal mevzuat izin vermedikçe tavan veya başka bir yangın kompartımanı içinden geçmemelidir.
Islak çalışma koşullarına uyumlu olarak gösterimi yapılan bir duman yolu bağlantı borusu, yoğuşma ürünlerinin tahliyesinin sağlanması için eğimli olmalıdır.
Yoğuşmasız bir ısıtma cihazında kullanılan duman yolu bağlantı borusunun ıslak koşullarda çalışan bir bacaya bağlantısı yoğuşma ürünlerinin ısıtma cihazına girmesini engelleyecek şekilde, örneğin duman yolu bağlantı borusunun bacaya doğru meyilli olarak getirilmesi veya nem tutucu kullanılması ile yapılmalıdır.

Not 1 - Yataya en az 3° eğimli olması tavsiye edilir.
Not 2 - Duman yolu bağlantı borusunun mümkün olduğunca kısa olması tavsiye edilir.
Cihaz imalatçısının montaj talimatları herhangi bir özel şart için takip edilmelidir.

4.3.7 Yangına direnç (dıştan dışa)

Bir baca tasarımı, binanın içinden geçtiği belirli bölümleri için gereken yangın direncinin (dıştan dışa) oluşturulmasına imkan sağlamalıdır. Yangına karşı gerekli direnç El (bütünlük ve yalıtım) cinsinden sınıflandırılmalıdır. Bu aşağıda belirtilenlerden biri ile gerçekleştirilebilir:

• 
  Yangına karşı gerekli dirence sahip sistemin kendisi,
  
• 
  Yangına karşı gerekli dirence sahip bir gövdeye inşa edilmiş sistem,
  
• 
  Yangına karşı gerekli direnci birlikte oluşturan sistem ve sistemin mahfazası.
  

Belirlenmiş bir Avrupa Standardının yokluğunda, yangın direnci (dıştan dışa) kriterinin karşılanması amacıyla montaj tasarımının, birleşik yangın durdurucular ve ara parçalar veya tavan/taban destekleri olarak kullanılanlar dahil yangın durdurucuların kullanılmasını gerektirmesi durumunda yangının yayılmasını önlemek amacıyla yangın durdurucular ulusal mevzuatlara göre test edilmelidir.

4.3.8 Yanabilir malzemeye mesafe (yangın direnci – içten dışa)

4.3.8.1 Sistem bacaları

İlgili ürün standartlarına uygun olarak imalatçı tarafından beyan edilen sistem bacası için yanabilir malzemelere asgari mesafe değeri kullanılmalıdır.

Isıtma cihazının bütünleşik bir parçası olarak tedarik edilen bir baca sistemi için yanabilir malzemelere asgari mesafe değeri ısıtma cihazı imalatçısının talimatlarına uygun olmalıdır.
Yanabilen bir duvardan geçen bir sistem bacası, yanabilen malzemelere olan uygun mesafenin sağlanması için veya boşluklu duvar yapısı durumunda herhangi bir dolgu içermesi için gömlek geçirilmiş ve/veya kılıfla korumalı hale getirilmiş olmalıdır. Bina dışındaki açılan herhangi bir gömlek veya koruma açıklığı hava etkilerine karşı korunmuş olmalıdır.
Yanabilir malzeme genleşmesinin düşük olduğu örneğin; süpürgelikler, çatı ve döşeme kirişleri gibi yerlerde yanabilir malzemelere olan mesafe azaltılabilir. Bazı durumlarda yanabilir malzemeler ile temas edilebilir. Bu duruma yalnızca üye devletin düzenlemeleri ile izin verilmiş olmalıdır.
4.3.8.2 Özel yapım, yeniden astarlanmış ve dönüştürülmüş bacalar

Bir özel yapım, yeniden astarlanmış ve dönüştürülmüş baca için yanabilir malzemeye asgari mesafe, baca ürün imalatçısı tarafından beyan edilmeli veya Ek A’da verilen hesaplamalar doğrultusunda belirlenmelidir.

Not 1 - Eşitlik A.1, baca ve yanabilen malzeme arasında havalanmayan boşluklardaki durumu kapsar ve verilen mesafe için izin verilen azami duman yolu gaz sıcaklığını verir.
Not 2 - Eşitlik A.2, baca ve yanabilen malzeme arasındaki havalanan boşluklarda bulunan durumu kapsar ve belirlenen asgari 4 cm’lik bir boşluk için izin verilen azami duman yolu gaz sıcaklığını verir.
Yanabilen bir duvardan geçen bir sistem bacası, yanabilen malzemelere olan uygun mesafenin sağlanması için veya boşluklu duvar yapısı durumunda herhangi bir dolgu içermesi için gömlek geçirilmiş ve/veya kılıfla korumalı hale getirilmiş olmalıdır. Dışarı açılan herhangi bir gömlek veya koruma açıklığı hava etkilerine karşı korunmuş olmalıdır.
Yanabilir malzeme genleşmesinin düşük olduğu örneğin; süpürgelikler, çatı ve döşeme kirişleri gibi yerlerde yanabilir malzemelere olan mesafe azaltılabilir. Bazı durumlarda yanabilir malzemeler ile temas edilebilir. Bu duruma yalnızca üye devletin düzenlemeleri ile izin verilmiş olmalıdır.
Sıcaklık sınıfı T160’a kadar olan eş merkezli bir baca sisteminde ve kurum tutuşmasının gerçekleşemeyeceği durumlarda yanabilir malzemelere herhangi bir mesafeye ihtiyaç bulunmadığından gömlek kullanımı da gerekli değildir.
Not 3 - Benzer ısıl özelliklere sahip bir astar ile yeniden astarlanan bir baca, yanabilir malzemelere olan mevcut mesafeyi muhafaza edebilir.
4.3.8.3 Duman yolu bağlantı borusu
4.3.8.3.1 Eş merkezli duman yolu bağlantı borusu

Sıcaklık sınıfı T160’a kadar olan eş merkezli duman yolu bağlantı borusunda ve kurum tutuşmasının olmadığı durumlarda, yanabilir malzemelere herhangi bir mesafenin bulunmasına ihtiyaç yoktur.

Daha yüksek sıcaklık sınıflı bir eş merkezli duman yolu bağlantı borusu için Madde 4.3.8.1 ve Madde 4.3.8.2’ye bakılmalıdır.
4.3.8.3.2 Eş merkezli olmayan duman yolu bağlantı borusu

EN 1856-2’ye uygun metal duman yolu bağlantı borularının kullanıldığı durumlarda, imalatçı tarafından beyan edilen yanabilir malzemeye olan asgari mesafe değeri kullanılmalıdır.

Aksi belirtilmediği sürece:

• 
  T100 ila T160 sıcaklık sınıflarında yer alan diğer duman yolu bağlantı boruları ve kurum tutuşmasının olmadığı durumlarda, doğal havalandırma koşullarında veya Eşitlik A.1 ile hesaplanan bir mesafede montajı yapıldığında yanabilir malzemelerden asgari 40 mm mesafede olmalıdır.
  

• 
  Sıcaklık sınıfı T 200’e eşit veya daha yüksek sınıfa sahip olan doğal havalandırmalı metal duman yolu bağlantı boruları veya kurum tutuşmasının oluşabildiği durumlarda, yanabilir malzemelerin nominal çapının en az üç katı kadar asgari bir mesafede montajı yapılmalıdır. duman yolu bağlantı borusu ile bitişikte bulunan yanabilir malzemelerin arasına yanmaz malzemelerden yapılmış, hava açıklığı oluşturan bir radyasyon koruma kılıfının montajının yapılması durumunda, yanabilir malzemeye asgari mesafe nominal çapın 1,5 katına kadar düşürülebilir.
  

Baca ürünlerinden mamul duman yolu bağlantı boruları için yanabilir malzemelere asgari mesafe Madde 4.3.8.1 ve Madde 4.3.8.2’e uygun olmalıdır.

Yanabilir malzemelere uygun mesafenin sağlanması veya herhangi bir dolgu içeren boşluklu duvar yapısı durumu için yanabilir bir duvardan geçen duman yolu bağlantı borusu bir gömlek ve/veya kılıfla korunmuş olmalıdır. Bina dışına açılan herhangi bir gömlek veya kılıf koruması hava koşullarına karşı korumalı olmalıdır.
Not - T080 sıcaklık sınıfında yer alan duman yolu bağlantı boruları için yanabilir malzemelere herhangi bir mesafenin bulunmasına ihtiyaç yoktur. Ancak yanabilir malzemelerle doğrudan temas tavsiye edilmez.

4.3.9 İstem dışı insan teması

İstem dışı insan temasının yanma ile sonuçlanabileceği bir riskin olduğu (Çizelge A.6’ya bakılmalıdır) ve aksi halde bacanın tamamen kapatılamadığı durumlarda tasarım, bir koruma veya emniyet muhafazası içermelidir. Koruma, baca imalatçısı talimatları veya baca tasarımcısı talimatları ile uyumlu bir şekilde yerleştirilmelidir.

4.3.10 Baca dışı gevşek malzemelerin istem dışı tutuşması

Aksi belirtilmedikçe bacanın tamamen kapalı olmadığı ve baca dışı gevşek malzemelerin bacaya bitişik yerleştirilmiş yanabilir malzemeler tarafından tutuşturulması riskinin olduğu yerlerde tasarım, bir koruma veya emniyet muhafazası içermelidir. Bu koruma, baca imalatçısının talimatları ile uyumlu bir şekilde yerleştirilmelidir.

4.3.11 Destekler

Bacalar, temel veya bina yapısına bağlanmış destek konsolu veya diğer bir serbest-duran yapı örneğin, bir direk veya siper camı ile yeterince desteklenmiş olmalıdır. Binanın bacayı destekleyeceği yerlerde, bina yapısı dikey ve yatay yükleri destekleyen kapasiteye sahip olmalıdır.
Bir sistem bacası veya bir özel yapım bacanın serbest-duran yapıyla veya siper camı ile desteklenmesi durumunda, desteğin yapısı EN 13084-1 ile uyumlu olmalıdır.
Serbest duran dışarıdan monte edilmiş baca bölümleri ile ilgili yükseklik sınırlandırmaları ve binalardan ayrımları Madde 4.3.17’de verilmiştir. Cihaz imalatçısının talimatlarında yük taşıma kapasitesinin yeterli olduğunu belirttiği ve baca temizliğinin sökülmeden yapılabildiği durumlar hariç cihaz, baca ağırlığını desteklememelidir.
Astarı desteklemek için astar imalatçısının talimatları takip edilmelidir. Astarların, baca tabanında bir lento ile veya temeller üzerine desteklenmesi gereken yerlerde, bunlar yoğuşma ürün kolektörleri, temizleme ve muayene elemanları ve T parçaları veya dirsekler dâhil astar yükleri için yeterli olmalıdır.

4.3.12 Bağlantı elemanları

Bağlantı elemanları, imalatçının talimatlarına uygun olmalıdır.
Tasarım, EN 1856-1 ile uyumlu olarak sistem bacası bölümleri arasındaki bağlantı elemanlarının ulusal mevzuat izin vermedikçe tavan içerine veya zemine konumlandırılmayacağı şekilde olmalıdır.

4.3.13 Baca dirsekleri

Tasarım, imalatçının talimatları doğrultusunda dirseklerin desteklenmesini sağlamalıdır.

4.3.14 Temizleme, muayene ve ölçüm için erişim

Cihaz adaptöründen baca çıkışına kadar tüm baca uzunluğunun muayene edilebileceği şekilde duman yoluna giriş bulunmalı ve gerekli yerlerde baca temizlenebilir olmalıdır. 30°’den fazla olan dirseklerde veya başka bir şekilde muayene edilemeyen veya temizlenemeyen baca dirseklerinin etrafında bir erişim oluşturulmalıdır
Erişim, yalnızca yangın veya patlama riskinin olmadığı alanlarda yer almalıdır.
Erişim oluşturmak amacıyla kullanılan bağlantı parçaları, baca veya astar ile uyumlu bir bileşen olmalıdır.
Temizleme amaçlı erişim, bacanın altından veya üstünden, çatı katı girişinden, duman yolu bağlantı borusundan veya ısıtma cihazı imalatçısının talimatlarının izin verdiği durumlarda ısıtma cihazı üzerinden sağlanabilir.
Erişim, baca bağlantı elemanlarının sökülmesi veya duman yolu bağlantı borularının cihazdan sökülmesi veya cihazın kaldırılması ile mümkün oluyorsa bu işlemler, baca veya cihaz imalatçısının talimatlarının takip edilmesi ile yapılmalıdır.
Not - Bacanın üstünden temizlenmesi gereken durumlarda, güvenli bir çalışma ortamı sağlanmalıdır.
Duman yolu gaz analizinin gerekli olduğu ve ısıtma cihazı ile birlikte herhangi bir tesisatın sağlanmadığı durumlarda, duman yolu bağlantı borusu içerisinde basınca dayanıklılık test noktası sağlanmalıdır. Böyle bir ölçüm noktasının, cihaz çıkış noktasından doğrusal uzunlukta iç çapın iki katı mesafeye yerleştirilmesi tavsiye edilir.

4.3.15 Baca sisteminde açılıklar arası mesafe

Temizlik erişimi gibi açıklıklar ve aynı duman yoluna yapışan cihaz bağlantıları, böylesi açıklıklara yönelik konfigürasyonların yanma ürünlerini yeterli derecede tahliye edilebileceği başkaca gösterildiği durumlar hariç, birbirinden en az bir nominal çap kadar ayrılmalıdır.

4.3.16 Takviye havalandırma

Astar ile baca yapısında bir sonraki duvarı arasında takviye havalandırmanın gerekli olduğu durumlarda (örneğin, pozitif basınçlı sistemler için), astar ve baca yapısında bir sonraki duvar arasındaki boşluk, havalandırmanın yeterli olmasını sağlanmaya yeterli olmalıdır (Notlara bakılmalıdır). Açıklığın havalandırılması kazan dairesinden veya baca altından dış atmosfere kadar kesintisiz olmalıdır.
Not 1 - Dairesel astarın kare kesitli duvar ile çevrelenmiş olduğu yerlerde asgari boşluğun 20 mm olabildiği durumlar hariç, astar ile baca yapısında bir sonraki duvar arasında tavsiye edilen asgari boşluk 30 mm’dir.
Havalandırma boşluğuna açılan hava girişi ve hava çıkışı delikleri ve/veya ızgaraları takviye havalandırmayı kısıtlamamalıdır.
Not 2 - Boşluğa açılan hava girişi ve hava çıkışı, havalandırılan boşluğun kesiti ile aynı akış alanına sahip olmalıdır.
Boşluğun muayenesi ve gerektiğinde temizlenmesi için erişim sağlanmalıdır.

4.3.17 Baca çıkış konumu

Baca çıkışı, yeterli tahliyeye izin verecek, yanma ürünlerinin dağılımını sağlayacak ve açıklıklardan bina içine geri girişin önleneceği şekilde konumlandırılmalıdır.
Baca çıkışının konumu ulusal düzenlemeler ve ulusça kabul edilmiş kurallar ile uyumlu olmalıdır.
Ulusal şartların bulunmadığı durumlarda genel bilinen ulusal kurallar temelinde geliştirilmiş olan konut ısıtması veya benzer uygulamalar için baca çıkış pozisyonlarına yönelik için bir örnek Ek K’da verilmektedir.
Dengeli olmayan duman yolu uygulamaları için, yanma ürünlerinin yeterli tahliyesinin sağlanması amacıyla baca çıkış konumunun dikkate alınması önemlidir. Bir bina etrafındaki rüzgar etkilerinden oluşan bir basınç bölgesine konumlandırılmış bir terminal, ters basınca maruz kalır. Rüzgar hızı basıncı için değerler, EN 13384-1 ve EN 13384-2’de tanımlanmaktadır.
Baca çıkış pozisyonu, çatı sırtının üstünden 0,4 m’den daha az yükseklikte ve baca çıkışından geçen yatay çizginin çatı kesişim noktasına kadar olan mesafe 2,3 m’den daha az ise ve baca çıkışı;

• 
  40° den fazla eğime sahip çatı üzerine veya
  
• 
  Yanmış hava için kullanılan açıklığın ve baca tepesinin, çatı sırtının farklı bölümleri üzerinde ve tepeden çatı sırtına kadar olan yatay mesafenin 1,0 m’den fazla olması durumunda, 25°den fazla eğime sahip çatılar üzerine konumlandırılması durumunda baca çıkışının ters basınç alanında olduğu kabul edilir.
  

Not 1 - Bacanın; binalar, ağaçlar, dağlar gibi etraftaki engellerin yakınlığından da olumsuz olarak etkilendiği kabul edilebilir. 30°lik bir yatay açı içerisinde uzanan ve terminal noktasından görülen yatay düzlemin üzerinde üst sınırları 10°den fazla yükselen yakındaki yapılara mesafesi 15 m içerisinde yer alan terminal çıkışı rüzgâr türbülansından etkilenebilir. Bir aerodinamik terminal ile bu durumun üstesinden gelinebilir.
Belirli aerodinamik özelliklere sahip, pozitif basınç rüzgar etkisinin üstesinden gelmek için baca çıkışında negatif basınç oluşturmaya yeterli terminallerin uygulanması veya örneğin ısıtma cihazı ile yeterli pozitif basıncın oluşumunun sağlanmış olması gibi durumlarda söz konusu alanda sonlandırma yapılması mümkündür.
Diğer boyutlar, örneğin yasak bölge (Şekil - K.2, Açıklama 2’ye bakılmalıdır), bacanın işlevsel kapasitesi ile ilgili değil, örnek olarak duman yolu gazının tekrar girişi gibi güvenlik ve çevresel konular ile ilgilidir.
Not 2 - Örnek olarak endüstriyel ısıtma tesisi veya proses havalandırması dahil diğer uygulamalar için, baca çıkış konumunun belirlenmesi, civarda bulunanlar ile ilgili yanma ürünlerinin yayılma hesapları gibi başkaca kriterler gerekebilir.
Dengeli duman yolu uygulamaları için; örnek olarak duman yolu gazının yaşam alanlarına geri tepmesinin engellemesi amacıyla, baca çıkış konumunun dikkate alınması önemlidir (Şekil - K.2 ve Çizelge K.2’ye bakılmalıdır).

4.3.18 Dış kısımlar

4.3.18.1 Genel

Baca dış kısımları için izin verilen azami yükseklik, EN 13084-1’de belirtildiği gibi aşağıdaki sınır koşullara bağlı olmalıdır:

• 
  Bina ile baca dış duvarı arasındaki yatay mesafe 1 m’yi aşmamalıdır;
  
• 
  Destekler arasındaki mesafe 4 m’yi aşmamalıdır;
  
• 
  Son yapısal eklentinin üstündeki mesafe 3 m’yi aşmamalıdır.
  

4.3.18.2 Sistem bacaları

Sistem bacaları dış kısımlarının azami yüksekliği, ilgili ürün standartlarına uygun olmalıdır (EN 1856-1, EN 1858, EN 13063-1, EN 13063-2, EN 13063-3, EN 14471).

İmalatçı tarafından beyan edilen desteklerin aralık değerleri ve desteksiz yükseklik değerleri aşılmamalıdır.
4.3.18.3 Özel yapım bacalar

Aksi ispat edilmedikçe, örneğin EN 13084 serisi standartların ilgili bölümüne göre, özel yapım bacaların dış bölümlerinin azami yüksekliği, ulusal mevzuata veya ulusça kabul edilmiş olan kurallara veya:

• 
  Yük taşıyan duvar kalınlığının, çapın asgari 1/200’üne eşit bir kalınlığa sahip olması ve dış bölümlerin altındaki yan destekler arasındaki mesafenin 2 m’yi aşmaması durumunda metal bacalar için son desteğin en fazla 1,5 m üstünde olmalıdır,
  

• 
  Dış duvarı kagir bacalar için; en düşük kesit boyutunun azami 4,5 katı desteksiz yüksekliğe sahip olmalı ancak 3 m’den fazla olmamalı veya EN 13069 (kil) veya EN 12446 (beton) dış duvar elemanları ürün standartlarına göre desteklenmiş olmalıdır.
  

Binaya yapılan son eklentinin üstündeki mesafe; payanda, yan parça destekleri veya germe teli veya direkler kullanılarak artırılabilir.

Tüm payandalar, dikmeler, germe teli tasarımları ve direkler EN 1993-3-2’ye uygun olmalıdır.
Özel yapım bacaların duvar destekleri, sabitlendiğinde yanal kaymalara karşı esnemeyecek şekilde olmalıdır.
Duvar bağlantıları, imalatçının talimatları doğrultusunda kullanılmalı ve zemine yük aktarma kapasitesine sahip duvar yapı malzemeleri için uygun olmalıdır.

4.3.19 Hava şartlarına karşı dayanıklılık

Bacanın bir çatı veya duvardan geçtiği durumlarda, hava şartlarına karşı dayanıklılık sağlamak için çatı eğimine uygun açıda patentli bir bileşen veya malzeme kullanılmalı ve sadece doğru bileşenlerin kullanılması sağlanmalıdır Baca eteklerinin mahallinde imal edildiği durumlarda tasarım ve uygulama, çatı ve baca tasarımı ile uyumlu olmalıdır.
Yağmurun bacaya nüfus ettiği yerlerde donma-çözülme şartları dikkate alınarak hava şartlarına karşı koruma için yüzey ile uyumlu ve tasarıma göre kaplama, sıva veya boyama işlemleri kullanılabilir.
Hava şartlarına karşı dayanıklılık, dış duvar yüzey sıcaklığına uygun bir sıcaklık yeterliliğine sahip malzemeler ile sağlanmalıdır.
Not - Dış yüzey sıcaklığı imalatçının ürün bilgilerinden elde edilebilir veya EK L’de kullanılan eşitliklerden biri ile hesaplanabilir.
Baca gösteriminin kurum tutuşması olduğu durumda hava şartlarına karşı dayanıklılık malzemesi yanmaz olmalıdır.
Hava şartlarına karşı dayanıklılık malzemesinin baca yapısından daha yüksek bir hava buharı difüzyonu direncine sahip olduğu durumlarda, baca dış duvarı ile hava şartlarına karşı dayanıklılık yapısı arasında havalandırma gerekli olabilir.
Sistemin veya tasarımın takviye havalandırmayı gerektirdiği durumlarda, hava şartlarına karşı dayanıklılık takviye havalandırmada bir kısıtlamaya neden olmamalıdır.
Baca bölümlerinin boyanması gerekiyorsa, boya sistemi sürülen bölgenin alt katmanı ile uyumlu olmalıdır.

4.3.20 Yıldırımdan korunma

Bina için yıldırım korumasının gerektiği hallerde bacanın da ayrı olarak veya bina ile birlikte bir yıldırım korumasına sahip olması gereklidir.

4.3.21 Baca sistemlerinin topraklanması

Metal bacaların topraklama ile korunmasına önem verilmelidir. Ulusal mevzuat veya ulusça kabul görmüş kurallar dikkate alınmalıdır.

4.3.22 Susturucu

Bir susturucunun gerekli olduğu durumlarda, basınç kaybı karakteristiği ve sistem kapasitesine etkisi, duman yolu boyutlarının hesaplanmasına dâhil edilmelidir (Madde 4.3.4’e bakılmalıdır). Susturucu kendi yapısal desteğine sahip olmalı ve montajı susturucu imalatçısının talimatları doğrultusunda yapılmalıdır.

4.3.23 Yoğuşma ürünleri boşaltma sistemi

Yoğuşma ürünlerinin tahliyesine gerekli önem verilmelidir.
Yoğuşma ürünlerin tahliyesi şehir kanalizasyon sistemine verildiğinde, ulusal mevzuat geçerlidir. uygulanmalıdır.
Not - Ulusal mevzuat, şehir kanalizasyon sistemine giren yoğuşma ürünü kalitesini, örneğin bir nötürleştirme sistemi kullanarak, belirleyebilir.
Duman yolu gazından kaynaklanan yoğunlaşmanın beklendiği ve bu yoğuşma ürünlerinin ısıtma cihazı yoğuşma ürünleri boşalma sistemi aracılığıyla tahliyesinin sağlanmadığı hallerde, ayrı bir baca yoğuşma ürünleri boşaltma sistemi yerleştirilmelidir.
Pozitif basınçlı sistemlerde yoğuşma ürünlerinin tahliyesi, bacadaki pozitif basıncın en az iki katı bir basınç direncine sahip olmalıdır. Bu basınç direnci, örneğin bir yoğuşma kapanı montajı ile elde edilebilir. Herhangi bir boru bağlantısı, tahliye sistemi içerisinde asgari 12 mm çapta olmalıdır. Donma gerçekleşmesinin muhtemel olduğu yerlerde donmaya karşı koruma sağlanmalıdır.

4.3.24 Yağmur başlığı

Ulusal mevzuatın gerektirdiği durumlar hariç olmak üzere yağmur suyunun bacaya girebildiği ve başka bir yolla tahliye edilemediği yerlerde bir yağmur başlığı (Madde 4.3.25’e bakılmalıdır) bulundurulabilir. Yağmur başlığı bir terminal ile birleştirilebilir. Yağmur başlığı bacanın temizlenmesini engellememelidir. Buz oluşumunun bir risk olduğu durumlarda (örneğin, yoğunlaşma uygulamalarında) buz oluşumunu engelleyen terminaller kullanılmalıdır (örneğin, EN 14989-1’e uygun).
Bir yağmur başlığı yerleştirildiğinde basınç kaybı karakteristiği ve bu başlığın sistem kapasitesine etkisi baca boyutu hesaplanmalarına dâhil edilmelidir.

4.3.25 Yağmur suyunun boşaltılması

Yağmur suyunun baca sisteminde veya ısıtma cihazı içerisinde birikebileceği durumlarda yağmur suyu tahliye sistemi tavsiye edilir. Bu, yoğuşma ürünleri tahliye sistemi olabilir.

4.3.26 Terminaller

Terminaller, baca gösterimine uygun sıcaklık sınıfına, yoğuşma direnç sınıfına, korozyon direnç sınıfına ve kurum tutuşması direnç sınıfına sahip olacak şekilde seçilmelidir. Bunlara ek olarak, aşağıda belirtilen özelliklere uygun olabilir:

• 
  Aşağı doğru çekiş direnci,
  
• 
  Buz/yağmur direnci,
  
• 
  Donma-çözülme direnci ve
  
• 
  Çıkış konumu için uygun herhangi bir aerodinamik özelliği (Madde 4.3.17’ye bakılmalıdır).