Ularning malakasini oshirish hududiy markazi aniq va tabiiy fanlar metodikasi kafedrasi biologiya fanidan amaliy

Usul: og‘zaki, yozma, ko‘rgazmali taqdimot.

Baholash: reyting tizimida.

Uyga vazifa 
Keyingi o‘tiladigan dars mavzusiga tayyorlanish. 
Mavzuga doir adabiyotlar bilan tanishish
Biologiya fanidan laboratoriya mashg‘ulotlarini o‘tkazish metodikasi 
Ishdan
maqsad:

Tinglovchilarning

biologiya 
fanidan
laboratoriya 
mashg‘ulotlarini o‘tkazish, vaqtinchalik mikropreparatlar tayyorlash, biologiya

---

29 
o‘quv-laboratoriya xonalaridagi o‘quv jihozlari va o‘quv- laboratoriya asbob-

uskunalarini saqlash va ulardan samarali foydalanish ko‘nikmalarini rivojlantirish.

Bajarilishi lozim: 
1.
Biologiya o‘quv-laboratoriya jihozlarini saqlash va ulardan samarali 

foydalanish yuzasidan yo‘riqnoma bilan tanishish, uni tahlil qilish.

Umumta’lim maktablarining biologiya o‘quv-laboratoriya xonasi 
1.
Biologiya o‘quv - laboratoriya xonasidagi o‘quv jihozlari va o‘quv-

laboratoriya asbob-uskunalarini joylashish tartibi:

O‘quv-laboratoriya xonasi texnik hujjatlarining moslik sertifikati va 
sanitariya - gigiena sertifikati bo‘lgan, Davlat me’yorlariga mos maxsus mebellar
komplekti bilan jihozlangan bo‘lishi shart. 
Xonada: o‘qituvchi ish joyini tashkil etuvchi; o‘quvchi ish joyini tashkil
etuvchi; o‘quv-ko‘rgazmali qurollarni va o‘quv-laboratoriya asbob- uskunalarini 
saqlash imkonini beruvchi; texnik vositalarini saqlovchi mebel va jihozlar bo‘lishi
lozim.

Biologiya o‘quv-laboratoriya xonasi uchun berilgan shkaflar (4 ta) xonaning

orqa tomoniga joylashtiriladi, unga kolleksiyalar to‘plami, o‘quv - ko‘rgazmali 
qurollar, darsliklar va o‘quv metodik adabiyotlar, o‘quvchilar tomonidan
tayyorlangan materiallar qo‘yiladi. 2 ta maxsus shkaf laboratoriya xonasiga 
joylashtiriladi va unda zararsiz bo‘lgan kimyoviy moddalar, laboratoriya va amaliy
mashg‘ulotlarda foydalaniladigan asbob- uskunalar saqlanadi. 
O‘quv-laboratoriya xonasining doskaga qarama-qarshi tomonidagi devorga
biologiya fanining rivojlanishiga hissa qo‘shgan yirik olimlar portreti (3-5 ta) 
ularning faoliyatiga doir qisqacha ta’rif berilgan holda ilinishi tavsiya etiladi.
2.

Biologiya o‘quv-laboratoriya xonasiga mas’ul o‘qituvchi va laborantga

qo‘yilgan talablar:

2.1.

Ta’lim muassasasi rahbarining buyrug‘i bilan har bir biologiya o‘quv-
laboratoriya xonasi uchun olingan mebel, jihoz va o‘quv laboratoriya asbob - 
uskunalarining saqlanishi, soz holda tutilishi va ulardan samarali foydalanish
uchun javobgar shaxs etib tayinlanadi. 

---

30 
2.2. 

Biologiya o‘quv-laboratoriya xonasi bo‘yicha belgilangan me’yoriy

hujjatlarga asosan umumta’lim maktabiga (ro‘yxatlarda) etkazib berilgan hamda 
mavjud jihozlar va o‘quv-laboratoriya asbob-uskunalarini maktabning ichki
buyrug‘i bilan 1-shakldagi kirim-chiqim dalolatnomasi asosida qabul qilib oladi: 
1-shakl

Dalolatnoma namunasi 

T/r

Mahsulot 

nomi

Qayd 

raqami

Izoh

2.4.

O‘quv-laboratoriya xonasidagi jihozlarning (kimyoviy reaktivlar,
o‘simliklar urug‘lari to‘plamlari) hisobini olib borish, o‘rnini qayta to‘ldirish 
uchun mas’uldir (Mazkur belgilangan talablar asosida).
2.5.

Biologiya xonasiga ajratilgan barcha mebel, jihozlar va laboratoriya

asbob-uskunalarini tartib bilan raqamlanishini (inventar raqami) ta’minlaydi. 
Maktab rahbari

Maktabning xo‘jalik bo‘yicha 

direktor o‘rinbosari

Imzo

F.I.SH

Ota-onalar vakili

Imzo

F.I.SH

Biologiya fani o‘qituvchisi

Imzo

F.I.SH

Biologiya fani bo‘yicha laborant

Imzo

F.I.SH
Imzo

F.I.SH
Biologiya o ‘quv-laboartoriya xonasidagi barcha mebel, jihoz va o‘quv-

laboratoriya asbob- uskunalaridan samarali foydalanish, saqlash, ularni to ‘g ‘ri

joylashtirish va qayta to ‘ldirishga biologiya fani o ‘qituvchisi va laborant 
jabogardirlar.

---

31 
2.6. 

O‘qituvchi va laborant biologiya o‘quv-laboratoriya xonasi uchun

ajratilgan o‘quv-laboratoriya asbob-uskunalarini texnik pasporti asosida doimiy 
ishchi holatiga keltirish uchun mas’uldirlar.
2.7.

O‘qituvchi va o‘quvchilar amaliy va laboratoriya mashg‘ulotlarini

bajarish jarayonida oq yoki ko‘k rangdagi xalatda bo‘lishlari talab etiladi. 
2.8.
O‘qituvchi 

va
laborant 

tomonidan
amaliy

laboratoriya

mashg‘ulotlariga tayyorgarlik ko‘rish va o‘tkazish uchun biologiya o‘quv - 
laboratoriya xonasida oq yoki ko‘k rangdagi xalat doimiy ravishda tayyor bo‘lishi
lozim.

2.9.
Laborantning biologiya o‘quv - laboratoriya xonasida xalatsiz yurishi 

va o‘qituvchining amaliy mashg‘ulotlarni xalatsiz o‘tkazishi qat’iyan man etiladi.
2.10.

Jihozlar, o‘quv-laboratoriya asbob-uskunalari, kimyoviy moddalar

nomlari yozilgan ma’lumotlar daftari tutadi va unga sinf xonadagi barcha 
jihozlarning nomlarini inventar raqamlari bilan mos holda tartib asosida yozadi
hamda shu ro‘yxat asosida nazorat olib boradi. 
2.11.
Daftar uch qismdan iborat bo ‘ladi: 

1-
qism: Mebel va jihozlar (plakatlar, ko‘rgazmali va proeksion materiallar, 

barelef modellar va boshqalar);
2-

qism: o‘quv laboratoriya asbob-uskunalari;

1
va 2-qismlar uchun 4-shakldagi jadval asosida yuritiladi. 

3-
qism kimyoviy moddalar; 

4-
qism 2-shakldagi jadval asosida olib boriladi. 

2.12.
O‘quv-laboratoriya va laboratoriya xonasida mavjud mebel, jihozlar va 

o‘quv-laboratoriya asbob-uskunalari va kimyoviy moddalar 3-shakldagi sinf