Ularning malakasini oshirish hududiy markazi aniq va tabiiy fanlar metodikasi kafedrasi biologiya fanidan amaliy

LABORATORIYA MASHG`ULOTLARINI O`TKAZISHDAGI 

TEXNIKA HAVFSIZLIK QOIDALARI 
1. Ish bajarish tartibini puxta o’zlashtirmasdan va tajriba o’tkazish uchun 

asboblarning to’g’ri yig’ilganligiga ishonch hosil qilmasdan tajribani boshlamaslik

kerak.

2. Moddalarni bevosita hidlash, ushlash, ta'mini totish mutlaqo mumkin

emas.

3. Tajriba davomida termometr sinib qolsa, undagi simobni maxsus usullar

bilan tezda yig’ishtirib olish va simob to’kilgan joyga oltingugurt sepish kerak. 
4. Yonuvchan va uchuvchan moddalami tajriba stolida ortiqcha miqdorda
saqlamaslik, ularni elektr plita va ochiq alanga manbasidan uzoqda saqlash kerak. 
5. Qizdirish maqsadida imkon boricha usti berk isitgich asboblaridan
foydalanish lozim. 
6. Yong’in chiqqan taqdirda avvalo, o’t chiqishiga sabab bo’lgan manba
o’chiriladi, so’ngra qum sepiladi yoki yopqich yopiladi. Alanganing yoyilish xavfi 
bo’lsa o’t o’chirgichdan foydalanish kerak.
7. Probirka va boshqa shisha idishlarni ehtiyotlik bilan qizdirish va bunda 
ularning og’zi odam ishiamayotgan tomonga qaratilgan bo’lishi kerak.
8. Kislota va ishqorlar eritmalarini qizdirishda himoya vositalarini kiyib 
olish, maxsus ko’zoynak taqib olish zarur.
9. Reaksiya olib borilayotgan va qizdirilayotgan idishlarga engashib qarash 
mumkin emas.
10. Kislotalarni suyultirishda kislotani oz-ozdan idish devori bo’ylab suvga 
quyish kerak.
11. Konsentrlangan kislota va ishqorlarni kimyoviy pipetka bilan o’lchash 
man etiladi. Ularni faqat tomizgich yordamida o’lchab olish lozim.
12. Kislotalar saqlanadigan idishlarni to’kilmaydigan va sachramaydigan qilib 
ushlash kerak.

---

42 
13. Portlovchi aralashma hosil qilish xavfi bor moddalar bilan ishlashda alohi-

da ehtiyot choralarini ko’rish lozim.

14. Ehtiyotsizlik kiyim-kechaklarga, ko’zga, teriga zarar va jarohat yetkazishi 
mumkin. Shuning uchun nojo’ya harakatlar qilmaslik, moddalar bilan
hazillashmaslik lozim. 
15. Tajribalar tugagach, gaz, elektr va suv tarmoqlarini berkitish, asboblarni
o’chirish kerak. 
16. Ish joyining doimo toza va ozoda saqlanishini ta'minlash lozim.

---