Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 2-sinfi uchun darslik

3.
 Har bir likopchada nechtadan olma bo‘ladi?
5. 
Doiralarni  ranglari  bo‘yicha  guruhlarga  ajratsak,  har 
bir  guruhda  ularning  soni  teng  bo‘ladimi?
 

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
107
Bo‘lishga doir masalalar
17-dars
2.
  Jasur  28  ta  quyonni  4  ta  katakka  teng  taqsim -
ladi. Har bir katakda nechtadan quyon bor?
4.
  Shakllarni  ikkitadan  guruhga  ajratamiz  va  ularni  turli 
ranglarda  bo‘yaymiz.
5. 
Taqqoslaymiz.
 
1.
 Hisoblaymiz.
4 ÷ 2 = 2
_ ÷ _ = _
_ ÷ _ = _
_ ÷ _ = _
3.
  Do‘konga  necha  quti  sut  olib  kelingan?
Jami 
mahsulotlar
100  ta
?
50 ta ? ta,    dan 
5 marta kam
? ta,   dan 
5 ta ko‘p
14  ÷  7 
 
14  ÷  2
15  ÷  5 
 
15  ÷  3
21  ÷  3 
 
21  ÷  7
18  ÷  3 
 
18  ÷  2
24 ÷ 6    24 ÷ 3
30 ÷ 5    30 ÷ 6

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
108
Ko‘paytirish va bo‘lishga 
doir masalalar
18-dars
1.
 Rasm asosida bo‘sh kataklarni to‘ldiramiz.
4.
  Siniq  chiziq  uzunligi  kesma  uzunligidan  necha 
marta  katta?  Kesma  uzunligi  siniq  chiziq  uzunligidan 
necha marta kichik?
10  cm
10  cm
Guruhlar soni = 
3 + 3 + 3 = 
3 × 3 = 
4 × 6 = 
6 × 4 = 
24 ÷ 6 = 
24 ÷ 4 = 
2.
 Hisoblaymiz.
18
÷2
×2
?
÷3
×3
30
?
÷4
×4
36
?
3.
  12  cm  uzunlikda  kesma  chizamiz.  Uni  har  biri    4 
cm  uzunlikdagi  bo‘laklarga  bo‘lamiz.  Nechta  kesma 
hosil qildik? Natijani yozamiz.
5. 
Rasm asosida hisoblaymiz.
 
6 × 4
4 × 6
24 ÷ 4
24 ÷ 6

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
109
Ko‘paytirish va bo‘lishga 
doir masalalar
19-dars
3.
  Olmaxon  qo‘ziqoringa  da raxtgacha  bo‘lgan 
maso fadan necha marta kam sakrab yetib boradi?
4. 
Hisoblaymiz.
 
1.
 Rasmdan foydalanib hisoblashlarni bajaramiz.
2 ×   = 
10
10
 ÷   = 2
10
 ÷   = 5
3 ×   = 
18
18
 ÷    =  3
18
 ÷   = 6
2.
 Doiralarni necha xil 
usulda  guruhlarga  ajratish 
mumkin?
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10  11  12  13  14  15  16  17  18
53
+  12
53
−  12
67
+ 23
67
−  23
75
−  22
75
+ 22
5.
  20  nafar  o‘quvchi  muzeyga  chipta  olish  uchun  2 
qatorga  teng  bo‘linib  navbatga  turdi.  Har  bir  qatorda 
necha  nafardan  o‘quvchi  bor?

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
110
Ko‘paytirish va bo‘lish 
natijalarini tekshirish
20-dars
1.
 Namuna asosida natijalarni tekshiramiz.
3 × 4 = 
3  ×  4  =  12 
4 × 3 = 
12  ÷  4  = 
12  ÷  3  =  4 
2.
  Ko‘paytirish  bilan  tek-
shiramiz  va  yozamiz.
10  ÷ 
 = 5
  ×  5  =  10
4.
 Namuna asosida hisoblaymiz.
2  ×  4  =  8 
8÷2=4
8÷4=2
20 cm
12  cm
15  cm
25 cm
20 cm
6 × 7 = 42 
8  ×  7  =  ? 
5. 
Shakllar chizamiz va tomonlari uzunliklarini topamiz. 
 
3.
  Jadval  asosida  hisoblaymiz. 
Hayvon 
bolalari
Tarozi toshlari soni
Og‘irligi 
(kg)
2
4
1
?
1
?
2
11
?
2
3
17
2
1
5
2
1
5
2
1
5

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
111
Ko‘paytirish va bo‘lish 
natijalarini tekshirish
21-dars
1.
 Bo‘lishni ko‘paytirish bilan tekshiramiz.
3.
  Qutilarni  qanday  guruhlarga  ajratish  mumkin?
4.
 Namuna asosida hisoblaymiz.
2.
  Hisoblaymiz  va  har  bir  natijani  tushuntiramiz.
5. 
Hisoblaymiz. 
 
1 5 ÷ 5 = ? 
4 × 7 = 2 8
7 × 4 = 2 8
2 8 ÷ 7 = 4
2 8 ÷ 4 = 7
0  1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14 15
 
3
2
1
56  kg  kartoshka  omborga  olib 
kelindi.  Ular  8  ta  qopchaga 
qadoqlandi.  Qopchalarning  har 
biriga  necha  kilogrammdan 
kar toshka  solindi?
Omborda 8 ta qopchaga 7 
kilogrammdan  kartoshka 
solindi.  Jami  necha  ki lo-
gramm  kartoshka  qadoq-
landi?
24 +32
28
7 4
18
? 2
12
6 ?
21
7 ?
−28
−20
×2
÷4
+6
...
...
...
...
...
...

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
112
Uzunlik o‘lchov birligi – 
millimetr
22-dars
1.
 Tushuntiramiz.
Qisqacha mm ko‘rinishida yoziladi.
1  cm  =  10  mm              1  dm  =  100  mm
1  m  =  10  dm                  1  dm  =  10  cm
2 cm 3 mm = 
 mm
5 cm = 
  mm
8  cm  6  mm  = 
  mm
20 mm =    cm
6 cm 2 mm = 
  mm
40 mm =    cm
3 cm 70 mm = 
  mm
60 mm =    cm
7 cm 9 mm = 
  mm
 cm   mm = 
 mm
1 m
10
10
10
1 dm 1 cm 1 mm
1 cm
1 mm
0 
1  
2  
3  
4  
5 
6 
7 
8 
9 
0 
1  
2  
3   
0 
1  
2  
3  
4  
5 
6 
7 
8  
2.
  Kesmalarning  uzunligini  millimetrda  ifodalaymiz.
3.
  Natijalar  nimaga  teng?
4.
 Uchinchi 
vertolyot 
necha metr
balandlikda? 
64 m
26 m
27 m
? m
}
}
5. 
Hisoblaymiz. 
 
0 
1  
2  
3  
4  
5 
6 
7 
8 
9 
10
1 1
1 2 
13 
14 

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
113
Uzunlik o‘lchov birligi – 
millimetr
23-dars
1.
  Kesmani  chizg‘ich  yordamida  o‘lchaymiz  va  bo‘sh 
kataklarni to‘ldiramiz.
3.
  Narsalar  uzunligini  chamalab  topamiz  va  taqqos-
laymiz.  Qaysi  biri  eng  uzun?  Eng  qisqasi-chi?
20 cm
2 m
10  cm
1  m
2 cm
4 cm
7 cm 20 mm = 
  mm
1  dm  20  cm  = 
  cm
1  cm  1  mm  =  11 
mm
1 cm 8 mm = 
 mm
2 cm 3 mm = 
 mm
4 cm 5 mm = 
 mm
7 cm 8 mm = 
 mm
9 cm 4 mm = 
 mm
4  dm  10  mm  = 
  cm
2 dm 20 mm = 
  cm
 cm   mm = 
 mm
2.
 Hisoblaymiz.
5. 
Hisoblaymiz. 
 
0 
1  
2  
3  
4  
5 
6 
7 
8 
9 
10
1 1
1 2 
13 
14 
4.
  Uzunliklarni  millimetrlarda  ifodalaymiz  va  shakllar-
ning  perimetrini  topamiz.
2 cm
2 cm
2 cm
2 cm
2 cm
2 cm
3 cm
2 cm
4 cm

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
114
Uzunlik o‘lchov birligi – 
millimetr
24-dars
1.
  Qalamlarning 
uzunligini  chamalab 
topamiz.
   
1  
2  
3  
4  
5 
6 
7 
8 
9 
10
11   12   13 
14 
   
1  
2  
3  
4  
5 
6 
7
8 
9 
10
11   12   13 
14 
70 mm =    cm
100  mm  = 
  cm
12  mm  = 
  cm    mm
45 mm =    cm    mm
89  mm  = 
  cm    mm
92 mm =    cm    mm
1-tomon 
  mm
2-tomon 
  mm
3-tomon 
  mm
 × 5
 ÷ 2
 ÷ 3
  −  3
 × 4
 × 2
9 ÷ 3
  −  5
2.
 Hisoblaymiz.
3.
  Uchburchak  tomonlarini  o‘lchaymiz  va  millimetrlar-
da ifodalaymiz.
4.
  Ko‘rsatilgan  yo‘nalishda  hisoblashni  bajaramiz.
5. 
Namuna asosida
jadvalni  to‘ldiramiz. 
 
millimetr
santimetr
80
8
70
9
60

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
115
Katakli daftarga chizilgan 
shakllar yuzi
25-dars
2 × 3 =
3 × 2 =
3 × 4 =
4 × 3 =
4.
 Hisoblaymiz.
2.
 To‘g‘ri to‘rtburchaklar
nechta katakdan
iborat?  Sa naymiz 
va  yozamiz.
3. 
To‘g‘ri  to‘rt bur chak  yuzini  quyidagicha  hisoblash 
ham  mumkin:
 
5. 
Shakllarni chizib, 
bo‘yaymiz  va  yuzini 
hisoblaymiz. 
 
1.
  Shakllarni  kataklarni  sanash  orqali  chizamiz  va 
bo‘yaymiz.
To‘g‘ri  to‘rtburchakni  tashkil  qilgan 
kataklar  soni  uning  yuzini  ifodalaydi. 
÷
4
8
16
4
2
32
÷
3
6
12
4
2
24
÷
5
10
10
2
1
40

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
116
Katakli daftarga chizilgan 
shakllar yuzi
26-dars
1.
  To‘g‘ri  to‘rtburchaklar  yuzini  topamiz.
4  ×  7  −  16
8  ×  5  +  20
7 × 9   
65        37  +  31 
 
55  +  23      28  ÷  7 
 
18  ÷  6 
56  ÷  7  +  8
8  ×  8  −  49
24  ÷  6  −  4
70  ÷  7  −  9 
2.
 Hisoblaymiz.
3.
  Ajratilgan joylarning yuzini kataklarni sanab topamiz 
va  jadvalni  to‘ldiramiz. 
Ajratilgan joylar Yuzi (kataklarda)
Hovlidagi bog‘
Mehmonxona 
Yo‘lak
8  katak
Oshxona
 
Yotoqxona
Jami
 
4.
 Taqqoslaymiz. 
5. 
Robot rasmini
kataklarni bo‘yab
chizamiz. Jami 
kataklar nechta? 
 

---