Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 2-sinfi uchun darslik

7
8 × 8 = 64
8 × 9 = 72
8 × 10=80
8
9
 × 
9 = 81
9
 × 
10=90
9
10×10=100
10

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
84
Bir xonali sonlarning 
ko‘paytirish jadvali
15-dars
1.
 Kim tez hisoblaydi?
×4
3
5
6
7
4
2
9
8
×8
5
4
9
7
2
3
6
8
×7
3
8
2
9
5
7
6
4
3.
  Gilamning  perimetrini  topamiz.
5.
 Bo‘sh kataklarni to‘ldiramiz.
2. 
Natijalar qanday hosil bo‘ldi? 
5 × 6 = 30
2 × 6 = 12
3 × 6 = 18
4
4
3 = 16
7
6
11 = 12
2
2
4 = 8
4
3
3 = 13
2
2
4= 16
10
3
5 = 35
Uzunligi
Eni
Perimetri
10  m
5 m
?
4.
  To‘g‘ri  tenglik  hosil  qilish  uchun  amal  belgilarini  
qo‘yamiz.
×
1
4
8
5
20
6
6
× 5
6
10
9
10
60

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
85
2.
 Hisoblaymiz.
2  ×  5  −  10              7  ×  4  +  12            6  ×  9  −  38
9  ×  5  +  45              5  ×  8  −  9              7  ×  10  −  57
6  ×  5  −  18
5  ×  4  −  20
4  ×  3  −  8
8  ×  4  −  26
4.
 Natijalarni taqqoslaymiz.
3 ×
=
3 × 9 = 27
3 ×
=
3 ×
=
3 × 3 = 9
3 ×
=
3 ×
5
=
3 × 6 = 18
3 ×
7
=
0
2
4
6
8
10
12
14
16
0
3
6
9
12
15
18
0
2
4
6
8
10
12
14
16
0
3
6
9
12
15
18
5.
  Hisoblaymiz.
3. 
Ikkala  traktorga  necha  o‘ram  somon  yuklangan?  
1. 
Yosh  futbolchilar  maktabiga  nechta  koptok  berildi?  
Ko‘paytirishga doir masalalar
16-dars
Har bir qopda
Berildi
Jami
–  ?  ta
3 o‘ram 
?, 3 marta ko‘p
?

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
86
Ko‘paytirishga doir masalalar
17-dars
2.
 Avtodo‘kon  sotuvga  birinchi  kuni  10  ta,  ikkinchi  kuni 
undan 2 marta ko‘p yengil mashina jo‘natdi. Avtodo‘kon 
2  kunda  sotuvga  nechta  yengil  mashina  jo‘natdi?
1. 
Har  bir  guruhda  nechtadan  meva  bor?   
+
+
=
6 × 3 =
+
=
×
=
4.
 Birinchi son ikkinchisidan nechta ortiq yoki kam?
16  va  12          67  va  98          87  va  93          75  va  25
6.
  Hisoblaymiz.  Natijalar  nima  uchun  teng?
5. 
Guruhlarda pishiriqlar soni nechta? Taqqoslaymiz.  
3.
 Natijalar qanday hosil bo‘ldi?
2 × 10=
6 × 10=
8 × 10=
6 × 10=
3 × 10=
9 × 10=
9 × 10=
1 × 10=
10 × 10=
5 × 4
4 × 5
6 × 7
 × 
5  ×  8
 × 
9 × 3
 × 

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
87
1. 
Namuna asosida hisoblaymiz.
Ko‘paytirishga doir 
masalalar (takrorlash)
18-dars
7  +  7  +  4  +  7  =  3  ×  7  +  4  =  21  +  4  =  25   
7 + 7 + 4 + 7
6 + 6 + 6 + 6
3 + 3 + 3
8 + 8 + 8 + 8 − 8
3.
  1  kg  undan  4  dona  patir  non  yopilsa,  7  kg  undan 
necha dona patir non yopiladi?
4. 
Namunadagidek  bajaramiz  va  taqqoslaymiz. 
5.
 
Qutilar  soni  nechta?  Jami  tuxumlar  soni-chi?
2.
 Natijalarni taqqoslaymiz.
2 + 9
3 × 6 − 5
7 × 3
3 × 7
5 × 4
4 × 5
×
=
8 × 4
4 × 8
1 + 8
2 × 8 − 7
3 + 8
3 × 5 − 4
7
×
3
= 7 + 7 + 7 =
3
×
7
= 3 + 3 + 3 + 3 + 3 + 3 + 3 =

---

SONLARNI BO‘LISH
5-BOB

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
89
Teng guruhlarga bo‘lish
1-dars
1.  
O‘yinchoqlarni  teng  taqsimlaymiz 
va  modelda  ko‘rsatamiz:
O‘yinchoqlar  nechta  guruhga  ajratildi? 
Har  bir  guruhdagi  o‘yinchoqlar  soni 
tengmi?  Ularning  sonini  sanaymiz.
2.
  16  ta  kitobni  2  tadan  ajratsak,  nechta  sinfga 
tar qatish mumkin? Chizma asosida hisoblaymiz.
16  −  2  − 
 
− 
 
− 
 
− 
 
− 
 
− 
 
− 
  = 0
3.
  Shirinliklar  nechta  teng  guruhga  bo‘lingan?
0
2
4
6
8 10 12 14 16 18 20
2
–

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
90
4. 
Stullarni  sanaymiz  va  teng  guruhlarga  ajratamiz.
1.  
Nechta  guruh  bo‘ldi?  Har  bir  guruhda  nechtadan  stul  bor?
5.
  Olmalarni  sanaymiz  va 
ularni  idishlarga  teng  bo‘lib 
joylashtiramiz.  Olmalar  nech-
ta  guruhga  ajratildi?
20  − 
 
− 
 
− 
 
− 
  = 0
Teng guruhlarga bo‘lish
2-dars
18  ta  sabzini  3  tadan  qilib 
teng  guruhlarga  ajratamiz. 
Nechta  guruh  hosil  bo‘ldi?
Sabzilarni  uchta  guruhga 
ajratsak,  har  bir  guruhda 
nechtadan sabzi bo‘ladi?
2  tadan  qilib  ajratsak-chi? 
2. 
Kvadratlarni  beshtadan  qilib  guruhlarga  ajratamiz 
va  yozamiz.
 

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
91
5.
  O‘rdaklarni  to‘rtta  guruhga  ajratsak,  nechtadan 
bo‘ladi?  Sakkizta  guruhga  ajratsak-chi?
Sonlarni bo‘lish
3-dars
1.
  Qulupnaylarni  ikkita  teng  guruhga  ajratamiz.
3.
  “?”  belgisi  o‘rnida  qaysi  shakl  bo‘lishi  kerak?
4.  
2  ta  savatda  jami  18  ta  olma  bor.  Agar  1-savatda 
6  ta  olma  bo‘lsa,  2-savatda  nechta  olma  bor?
Har  bir  guruhdagi  qulupnaylar  soni 
tengmi?  Ularning  sonini  sanaymiz 
va  quyidagicha  yozamiz: 
8 ÷ 2 = 4
O‘qilishi: 
sakkiz  bilan  ikkining 
bo‘linmasi  4  ga  teng.
6
18
?

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
92
5.
  Narsalarni  4  ta  teng  guruhga  ajratamiz  va 
ifo dalaymiz.
2. 
Doirachalar  nechta?  Nechta  guruhga  ajratilgan?  Har 
bir  guruhda  nechtadan  doiracha  bor? 
 
4.  
Jami  mevalar  soni  nechta?  Ular  idishlarda   
nech tadan  joylashtirilgan? 
 
18 ÷ 3 = ?
3.
 Toq sonlarni o‘sib borish tartibida, juft sonlarni 
kamayib  borish  tartibida  guruhlarga  ajratamiz.
27
3
8
15
23
12
11
6
9
26
21
28
30
17
24
18
  ÷    = 
8 – 2 = ___

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
93
2.
  Mevalar  nechta  guruhga 
ajratilgan?  Ayirish  va  bo‘-
lish bilan ifodalaymiz.
Sonlarni bo‘lish
4-dars
SO‘M
100
-
+
=
=
=
-
=
-
SO‘M
100
1.
  Mashinalarni  teng  guruhlarga  ajratamiz  va 
ifo da laymiz. 
  ÷    = 
  ÷    = ?
 
− 
 
− 
 
− 
  = 0
3.
  Bo‘sh  joylarga  qanday  shakllar  mos  keladi?
4. 
Bo‘sh  kataklarga  mos  sonlarni  topib  yozamiz.   
 
5.
  Doirachalarni  teng  guruhlarga  ajratamiz.  Ularni 
bo‘lish bilan ifodalaymiz.
  ÷    = 

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
94
12 ÷ __ = __
2+2+2+2+2+2=12
12 ÷ 2 =
12  −  2  =      6  −  2  =
10  −  2  =      4  −  2  =
  8  −  2  =      2  −  2  =
1.
  12  ta  daftarni  2  tadan  qilib  nechta  o‘quvchiga 
tarqatish mumkin? 
4.
 Bo‘sh kataklarni to‘ldiramiz. 
3. 
Hisoblaymiz.  
 
Sonni 2 ga bo‘lish
5-dars
8 ÷ 2 = ?
10 ÷ 2 = ?
2.  
1) 8 ta olmani 2 guruhga 
bo‘lamiz.  Har  bir  guruhdagi 
olmalar soni nechta?
2) 10 ta nokni 2 tadan qilib 
guruhlarga  bo‘lsak,  nechta 
guruh  hosil  bo‘ladi?
4  ÷  2              6  ÷  2              14  ÷  2              18  ÷  2                  
8 10 2 4 6 7 9 3 1 5
16
× 2 =
16 12 40 36 28 32 8 24 4 20
8
16
9
÷ 2 =

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
95
5.
 Konfetlar qanday taqsimlanadi? Bo‘lish amalida 
ifo
 
 dalaymiz.
Sonni 2 ga bo‘lish
6-dars
1.
 
2 ÷ 2 
4 ÷ 2 
6 ÷ 2 
8  ÷  2 
10  ÷  2 
12  ÷  2 
14  ÷  2 
16  ÷  2 
18  ÷  2 
20 ÷ 2 
3. 
Rasm  asosida  tushuntiramiz:  sonlar  nimani 
bildiradi? Hisoblab, natijani topamiz.
  ÷    = ?
5 ×
2 = 10  – 
jami daraxtlar soni.
1 0 ÷ 2 = 5  – 
har  bir  qatordagi 
daraxtlar soni.
2.  
Har bir qatordagi doirachalarni ikki guruhga bo‘lamiz.  
 
1 + 1 + 1 + 1
4 + 4
4 × 2
2 + 2 + 2 + 2

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
96
1. 
18  ta  tugmani  nechta  kiyimga  3  tadan  qadash 
 mumkin?
Sonni 3 ga bo‘lish
7-dars
6.
  Shakllarning  bo‘laklarini  ikkitadan  qilib  guruhlarga 
ajra tamiz  va  har  bir  guruhni  turli  ranglarda  bo‘yaymiz.
4. 
Tushirib  qoldirilgan  sonlarni  topamiz.
5. 
Hisoblaymiz.  
 
2 ÷ 2
6 ÷ 2
14  ÷  2
10  ÷  2
16  ÷  2
20 ÷ 2
18 − 3 − 3 − 3 − 3 − 3 − 3 = 0
18  ÷  3  =  6
2. 
Namunadagidek  bajaramiz.
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
3
3
3
9
3
3
3
9