Umumiy psixologiya

Insoniy munosabatlarni motivlashtirish modelini quyidagicha ifodalash mumkin:

Shuhrat topish

Ijro

Ishdan qoniqish

Ijroni yaxshilash

Ijtimoiy ehtiyojlarni qondirish

Bu modelning muallifi amerikalik ruhshunos Emirson Mayo bo’lib, uning negizida quyidagi g’oya yotadi: Ichki omillar: shuhrat topish, ijroni yaxshilash va ijtimoiy ehtiyojlarni qondirish ishdan qonikishga olib keladi. Ish­dan qoniqish esa mehnat unumdorligini oshiradi. Bunday yondashuv eng muhim tashqi omilni, ya’ni ish haqini inobatga olmaydi. Unga ko’ra "mamnun (ehtiyoji qondirilgan) kishi» — bu unumli (samarali ishlaydigan) kishidir.

O’z-o’zini mukammallashtirishni motivlashtirish modelini quyidagicha ifodalash mumkin.



Ichki omillar:

• 
  O`z-o`zini mukammallashtirish
  
• 
  javobgarlik
  
• 
  yutuqdar
  
• 
  tan olinish
  
• 
  ishga berilib ishlash
  

Ishdan qoniqish

Ijroni yaxshilash





Tashqi omillar:

• 
  Mukofotlash
  
• 
  Jazolash
  
• 
  

Bu model Maslou va Xetsberg yondashuvlariga asoslangan bo’lib, uzoq, muddatli motivlashtirishni ta’minlovchi omillar sifatida nafaqat ichki omillar, shuningdek, tashqi omillar ham muhim deb qaraladi.

Motivlashtirish strategiyasini tanlashda uchta yondashuv mavjud:
Rag’batlantirish va jazo strategiyasi, ya’ni, kishilar mukofot olish uchun ishlaydilar: kim ko’p va yaxshi ishlasa, unga yaxshi to’lanadi; kim undan ko’p ishlasa shunchalik ko’p to’lanadi; kim sifatsiz ishlasa, u jazolanadi.
Ish orqali motivlashtirish: o`quvchiga uni qoniqtiradigan ishni bersangiz bas, ijro etish sifati yuqori bo’ladi.