Uninig asosiy yo‘nalishlari. Xalq ta’limi tizimida psixologik xizmatning bugungi holati va

3-Mavzu.Individual va oilaviy psixologik konsultatsiya maslahat. Guruhiy konsultatsiya va psixoterapiya.Kognitiv-bixevioral psixoterapiya mazmuni tamoyillari.Ta’lim tizimida psixologik xizmat. Xalq ta’limi tizimida psixologik xizmatning bugungi holati va uninig asosiy yo‘nalishlari. Xalq ta’limi tizimida psixologik xizmatning bugungi holati va uninig asosiy yo‘nalishlari.


Reja;

3.1 Guruhiy shaklda ishlashning afzalliklari

3.2 Kognitiv-bixevioral psixoterapiya mazmuni tamoyillari
3.3 Ta’lim tizimida psixologik xizmat va uning asosiy yo‘nalishlari.
3.4 Xalq ta’limi tizimida psixologik xizmatning bugungi holati va uninig asosiy yo‘nalishlari.


Tayanch so’zlar:


Kognitiv, bixevioral, psixoterapiya, inqiroz, ilmiy psixologiya, neyrokognitivizm, realizm, ratsional yondoshuv, sun’iy intellekt, aql, plyuralizm, paradigma, integratsiya.


3.1. Guruhiy shaklda ishlashning afzalliklari.
Munozaraning qanday yakunlanishidan qati nazar, ya’ni unda fikrlar kesishmasligi ham mumkin yoki ularda ma’lum uyqunlik bo‘lishi kuzatiladi, bunda nima bo‘lgan-da ham bahsning mazmuni shaxsning ijgimoiy tasavvur-lari va qarashlarida musaqkam o‘rnashadi hamda xoti-rada qoladi.
Bahsli munozaraning predmeti yoki ob’ekti sifatida maxsus tarzda tanlab olingan muammo yoki amaliy fao-liyatda uchraydigan turli qodisalar va harama-harshi qoyalar qabul qilinishi mumkin. Masalan, 50 - yillarda ingliz shifokorlari Maykl va Enid Balintlar psixoterapevtlar seminarini tashkil etib, unda munozara va muqokamaning amaliy ahamiyatini isbotlashgan. Ular har kuni klinikadagi vrachlarning to‘planishlari va kundalik amaliyotlarida ro‘y bergan qodisalar, faktlar haqida ma’lumotlar berib, keyin bildirilgan fikrlar o‘zaro muqokama qilingan. Shu tufayli turli shifokorlar taj-ribasida tabiiy hisoblangan «o‘zbilarmonchilik»ning oldi olingan va hozirgacha saqlanib qolgan «5 daqiqalik» shifokorlar yig‘ini paydo bo‘lgan. Shifokorlar o‘zaro fikr almashinishlari tufayli ma’lum umumiy foydali qarorlarga kelishlari tibbiyot ilmi va amaliyo-tining rivojiga ijobiy ta’sir ko‘rsatgan.
Har qanday sharoitda ham shaxsning o‘z boshidan kechirganlarini o‘zgalarga ayta olishi va boshqa fikrlarni qabul qila olishi katga ijtimoiy ahamiyatga ega. O‘sha harb mamlakatlarida keng tarqalgan «T-guruh»lar meto-di ham aynan turli hayotiy kazuslarni taxlil qilish vo-sitasida fikrlar uyqunligiga erishish va shaxsni tar-biyalash imkoniyatini yaratadi.
Munozara metodlarining ijtimoiy psixologik aqa-miyati shundaki, ular har bir shaxsning o‘z nuqtai nazari-ni tahlil qilishga imkon yaratib, undagi tashabbuskor-liq muloqotdagi bilimdonlik hamda o‘z aqliy potensia-lidan to‘liq foydalanish imkoniyatini beradi. Ya’ni ush-bu turkum metodlarning vazifalari ham uning ahamiyatli maqsadlaridan kelib chiqadi: a) munozara qatnashchilari-ni real vaziyatlarni tahlil qilishga, asosiy, muhim nar-sani nomuhim narsadan ajratishga va muammoni anglashga o‘rgatadi; b) o‘zgalar fikri, gapirish maqoratini kuzatish va shu asosida ular bilan hamkorlikda ishlashga unday-di; v) muammoga taalluqli rang-barang qirralarni ajra-tish, ular mohiyatini anglash imkoniyatini yaratadi; g) muammoning turli muqobil yechimlari bo‘lishi mumkinli-gini namoyish qiladi.
Ayniqsa, axloqiy-ma’naviy mavzulardagi muammolarni qal qilishda munozaraning roli katta. Bunday sharoitda bahslashuvchilarning yetuklik darajalari, axloqiy qadriyatlarni anglash darajalari katta ahamiyatga egadir. Axloqiy-ma’naviy masapalar yuzasidan munozarani tashkil etuvchi shaxsga aloqida talablar qo‘y-ilishini ta’kidlash kerak. Chunki u bahslashuvchilarga qech qanday tazyiq ko‘rsatmasligi, har bir shaxsning erkin fikr bayon etishiga yo‘l qo‘ygan xolda ular fikrlarining tamoman zidlashib ketishiga yo‘l qo‘ymasligi, munozara-dan kelib chiqadigan xulosani va qarorni guruhning o‘zi-ga qavola qilish lozimligini unutmasligi zarur. Bu usul maktablarda, turli bilim maskanlarida, maqalla qo‘mi-talari ish faoliyatida, turli maslaqat shoqobchalari, o‘spirinlar tarbiyasi borasida keng qo‘llanishi mumkin.