informasiya tələbatını ödəmək üçün optimal şərait
yaradan,həmçinin
bu
sahədə
vətəndaşların
hüququnu həyata keçirən,təşkil edən sosial-iqtisadi
və elmi-texniki prosesdir. Cəmiyyətin bütün
təbəqələrini əhatə edən işlərin aparılması,onların bu
cəmiyyət haqqında dialoqa cəlb edilməsi bu
prosesin kütləvi xarakter alması üçün şərait yarada
bilər.Nəticədə
informasiyanı
qəbul
edib,onu
ötürməyi,ondan istifadə etməyi,bəhrələnməyi,öz
gündəlik
fəaliyyətinə,yaşayış
tərzinə,məişətinə
tətbiq edən,ondan bəhrələnən insanlar qrupu
formalaşır
ki,bu
da
informasiyalaşdırılmış
cəmiyyətin bünövrəsini qoya bilər.Bu,insanların və
cəmiyyətin çoxdan gözlədiyi bir dövrdür.Müasir
şəraitdə başlıca vəzifələrdən biri informasiya
texnologiyası,onun inkişafını tutur.İnformasiya
müasir,inkişaf
etmiş,təkmilləşmiş
elmi-texniki
tərəqqinin inkişafı ilə ayaqlaşan informasiya
texnologiyası olmadan,bütövlükdə informasiya işini
avtomatlaşdırmadan, kompüterləşdirmədən, yüksək
texnologiyaya
malik
informasiya
mərkəzi
yaratmadan, hər cür informasiyanın mərkəzi və
saxlayıcısı
olan
kitabxanaları
kompyuterləşdirmədən
informasiyalaşdırılmış
cəmiyyətdən danışmaq olmaz.
İnkişaf
etmiş
ölkələr
informasiya
cəmiyyətinə,onun əldə etmiş olduğu imkanlara
yüksək inkişaf etmiş cəmiyyətin əsas atributları
kimi baxır,iqtisadi,mədəni inkişafın açarı kimi qəbul
edir,XXI əsrin gələcəyini bu mühüm problemin
müvəffəqiyyətli həllində həllində görür.
Maddi-texniki Bazanın kitabxananın əsas
struktur elementlərindən biri olması haqqında elmi
fikirlər son zamanlar geniş yayılmışdır. BDU-nun
fəxri professoru, Əməkdar elm xadimi, Abuzər
Xələfovun
qeyd
etdiyi
kimi
dünya
kitabxanaşünaslığında bu məsələnin həllinnin
öyrənilməsinə xüsusi diqqət ayrılmışdır. Maddi-
texniki bazanın tərkibinə kitabxananın binası,
avadanlığı, kitab fondu, mebeli, kitabxanadaxili
nəqliyyat, kitabxana proseslərini avtomatlaşdırma
və
mexanikləşdirmə
vasitələri,
surətçıxarma,
çoxaldıcı texnika, enerji ehtiyat hissələri, rabitə
vasitələri, kompüter və s. daxildir. Kitabxana
sistemi
daxilində
kitabxana
fəaliyyətinin
optimallaşdırılması üçün maddi-texniki bazanı
funksiyalarına görə üş əsas qrupa bölmək olar:
1)
Kitabxana
proseslərinin
müntəzəm
aparıldığı kitabxana binası, otaqlar, qurğular;
2)
Kitabxana
fəaliyyətinin
müxtəlif
növlərini vahid prosesdə birləşdirən texniki vasitələr
və avadanlıqlar təchizatı.
Kitabxananın maddi-texniki bazasının əsas
hissəsini kitab fondu təşkil edir.Beş min ildən artıq
tarixi olan kitabxanalar bəşər mədəniyyətinin
formalaşmasında həmişə öncül cərgədə olmuş,
təhsilin, elmin, mədəniyyətin inkişafına böyük
töhfələr vermişdir. Məlumdur ki, kitabxananın
strukturunu təşkil edən 4 elementdən biri kitabdır
(sənəddir). Kitabsız kitabxananı düşünmək mümkün
deyildir. Kitabxana fondunun formalaşdırılmasının
əsas əlamətlərini, xüsusiyyətlərini ümumiləşdirən,
kitabxana fondu anlayışı, bilavasitə kitabxana-
informasiya kütləsinin formalaşması nəzəriyyəsinə
əsaslanaraq, olduqca mürəkkəb bir proses olan kitab
fondunun formalaşdırılmasının elmi əsaslarını,
kitabxana fondunun bütövlüyü, tamlığı prinsiplərini
və
perspektiv
inkişaf
istiqamətlərini
müəyyənləşdirir. C.Cabbarlı adına Respublika
Gənclər Kitabxanasının kitab fondunun əsas
hissəsini kitablar, kitabçalar, dövri nəşrlər və başqa
sənədlər
təşkil
edir.Kitabxana
kartoqrafiya
materialları, notlar, izoqrafik materiallar və s. ilə də
təchiz edilir. Həmin çap məhsullarının hər bir növü
öz növbəsində oxucu istiqamətinə, mətnin dilinə,
nəşr tərtibatına (çoxcildli, seriyalı və s. ) görə bir-
birindən fərqlənir. Oxucuların bu və ya digər
sənədlərdən səmərəli istifadə etməsi üçün fotosürəti
çıxarılır.
Audiovizual
sənədlərdən
texniki
vasitələrin köməyi ilə istifadə edilir.
Müstəqillik illərində Respublika Gənclər
Kitabxanasında aparılan quruculuq işləri qarşıya
qoyulan vəzifələrin yerinə yetirilməsinə tam
zəmanət verir. Belə ki, kitabxana 2003-cü ildə
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin göstərişi ilə tam
təmir olunmuş və bu məqsədlə son 5 ildə
kitabxanaya 90 milyon manat vəsait ayrılmışdır.
Kitabxananın girişi, sərgi salonu, dövri mətbuat
fondu və oxu zalları yüksək səviyyədə təmir
olunmuş, mebellərlə təchiz edilmiş və oxucuların
istifadəsinə verilmişdir. Son illərdə Mədəniyyət və
Turizm Nazirliyinin kitabxana işinə və onun
fondunun lazımi ədəbiyyatla müntəzəm şəkildə
komplektləşdirilməsi məsələlərinə xüsusi diqqət
verilməsinin nəticəsi olaraq kutabxananın fonduna
hər il təxminən 1000 nüsxədən çox ədəbiyyat daxil
olur. Ölkə Prezidenti İlham Əliyevin 12 yanvar
2004-cü il tarixli 56 saylı “Azərbaycan dilində latın
qrafikası ilə kütləvi nəşlərin həyata keçirilməsi
haqqında” sərəncamına müvafiq olaraq təkcə 2005-
ci ildə kitabxanaya 7 min nüsxə ədəbiyyat
alınmışdır. C.Cabbarlı adına Respublika Gənclər
Kitabxanası fondunun komplektləşdirilməsi üçün
ayrılan maliyyə vəsaiti ildən-ilə artır. Müqayisə
üçün qeyd edək ki, əgər 2001-ci ildə kitabxana
fondunun
komplektləşdirilməsi
üçün ayrılan
maliyyə vəsaiti 800 min manat idisə, 2005-ci ildə bu
Dostları ilə paylaş: |