725
max
/
/
1
max
/
/
.
.
.
126
,
0
f
f
oc
H
l
b
U
[V]
L
H
l
b
b
I
f
f
sc
/
.
.
.
10
.
26
,
1
max
/
/
1
6
max
/
/
[A]
Ardışık darbelerin (T
1
= 25 μs) oluşturduğu H
1/s
manyetik alanı tarafından endüklenen
gerilim ve akım aşağıdaki bağıntılardan elde edilir:
max
/
/
1
max
/
/
.
.
.
04
,
5
s
s
oc
H
l
b
U
[V]
L
H
l
b
I
s
s
sc
/
.
.
.
10
.
26
,
1
max
/
/
1
6
max
/
/
[A]
Burada:
H
1/f/max
İlk darbeden dolayı YKB 1 içinde oluşan manyetik alan şiddetinin en büyük
değeri [A/m],
H
1/s/max
Ardışık darbelerden dolayı YKB 1 içinde oluşan manyetik alan şiddetinin en
büyük değeri [A/m].
U.4.3 YKB 2 ve daha yüksek YKB’ler içindeki durum:
n ≥ 2 için YKB n içindeki H
n
manyetik alanın düzgün olduğu kabul edilmiştir (Madde
U.3.1.3).
Bu nedenle H
1
yerine H
n
konularak, aynı bağıntılar, endüklenen gerilimler ve akımlar
için uygulanır (Madde U.3.1.2)
Elektrik Mühendisleri Odası
726
Ek –V
Yapılarda elektronik sistemler için yıldırımın elektromanyetik darbesinden korunma
önlemlerinin uygulaması
V.1 Kontrol listesi:
Binalarda yıldırım etkilerine karşı uygun korunma önlemlerinin belirlenmesinde, yapı
ve mevcut elektrik ve elektronik sistemlerle ilgili olarak verilen yapı ve yapı koşulları göz
önüne alınmalıdır. Bir kontrol listesi kullanılarak risk analizi ve en uygun korunma
önlemlerinin seçimi sağlanır. Özellikle mevcut yapılarda, bölge oluşturma kavramı ile
topraklama, kuşaklama, hat güzergahını belirleme ve ekranlama için sistematik bir plan
hazırlanmalıdır.
Çizelge V.1 – Yapıya ve çevresine ilişkin özellikler
Madde Soru
1 Taş, tuğla, ahşap, betonarme, çelik kafes yapılar, metal cephe kaplaması?
2 Tek
bir
yapı veya genişleme ek yerleri ile birbirlerine bağlı bloklar?
3
Düz ve alçak veya yüksek yapılar (yapıların boyutları)?
4 Yapı boyunca elektriksel olarak bağlanan çelik donatılar?
5 Metal
çatı malzemelerinin cinsi, tipi ve kalitesi?
6 Kuşaklanan metal cephe kaplamaları?
7 Kuşaklanan pencere çerçeveleri?
8 Pencere
büyüklükleri?
9 Dış YKS ile donatılan yapı?
10
YKS tipi ve kalitesi?
11
Zemin malzemesi (kayalık, toprak)?
12 Yakın yapıların yüksekliği, uzaklığı ve topraklaması?
Not - Ayrıntılı bilgi için Bölüm 3’e bakılmalıdır.
Çizelge V.2 – Tesisata ilişkin özellikler
Madde Soru
1 Yapıya giren hizmet tesisatlarının tipi (yeraltı hattı veya hava hattı)?
2
Anten tipleri (antenler veya diğer dış elemanlar)?
3
Güç besleme tipi (yüksek gerilim, alçak gerilim, hava hattı veya yeraltı kablo hattı)?
4 Hat
güzergahı (Kablo kanallarının sayısı ve yeri)?
5 Kablo
kanallarının kullanımı?
6 Yapı içinde bağımsız olan elektronik donanım var mı?
7 Diğer yapılara giden metal iletkenler?
Not: Ayrıntılı bilgi için Bölüm 3’e bakılmalıdır.
Çizelge V.3 – Donanıma ilişkin özellikler
Madde Soru
1
Elektronik sistemlerin birbirlerine bağlantı tipi (ekranlı veya ekransız çok damarlı kablolar, eş eksenli kablolar,
analog ve/veya sayısal, dengeli veya dengesiz fiber optik kablolar) (Not 1)?
2
Belirtilen elektronik sistemin dayanım düzeyi? (Not 1 ve Not 2)
Not 1: Ayrıntılı bilgi için Bölüm 3’e bakılmalıdır.
Not 2: Ayrıntılı bilgi için ITU-T K.21, IEC 61000-4-5, IEC 61000-4-9 ve IEC 61000-4-10’a bakılmalıdır.
Çizelge V.4 – Korunma kavramı ile ilgili göz önüne alınması gereken diğer sorular
Madde Soru
1
TN (TN-S veya TN-C), TT veya IT bağlantısı?
2 Elektronik
donanımın yeri? (Ayrıntılı bilgi için Ek - U’ya bakılmalıdır)
3 Kuşaklama şebekesi olan elektronik sistemin fonksiyonel topraklama iletkenlerinin birbirlerine bağlantısı?
Elektrik Mühendisleri Odası