VII. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ
70
Gökay, B. 1998. ‘’
Bolşevizm ve Emperyalizm Arasında Türkiye( 1918- 1922),’’
Sermet Yalçın(çev.), İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Aralık.
Işık, H. E. 1981. ‘’Atatürk- Uluslararası Düzen ve Dış Politika’’, Boğaziçi
Üniversitesi,
Atatürk
Devrimi
Araştırma
Enstitüsü,
Uluslararası
Atatürk
Konferansı’na Dış Politika Konusunda Sunulan Bildiri, 7- 13 Kasım.
Özgüldür, Y. 2006. “Atatürk ve Çağdaşlaşma”, Atatürk’ün Düşünce Yapısı ve
Türkiye, T.C. Genelkurmay Başkanlığı, Ankara.
Öke, M. K. 1995. ‘’ Musul- Kürdistan Sorunu (1918- 1926),’’ İstanbul, İz Yayıncılık.
Çelebi, M. 2005. “Atatürk Dönemi Dış Politikasında İtalya Faktörü (1923- 1938)” ,
Türkler, C. 16.
Dilan, H. B. 1998. ‘’Atatürk Dönemi Türkiye’nin Dış Politikası (1923- 1939)’’, Alfa
Yayınları, Kasım 1998, İstanbul.
Gönlübol, M. ve Sar, C. 1997. ‘’Atatürk ve Türkiye’nin Dış Politikası (1919- 1938)’’,
Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
Gönlübol, M. 1990. “Atatürk’ün Dış Politikası Amaçlar ve İlkeler” Tarih Gelişmeleri
İçinde Türkiye’nin Sorunları Sempozyumu’nda Sunulan Bildiri, Hacettepe
Üniversitesi Atatürk İlke ve İnkılâpları Tarihi Enstitüsü, Ankara, 8- 9 Mart.
Kurtcephe, İ. 2003. “Türk Dış Politikası’nda Musul Sorunu”, Stradigma.com Aylık
Strateji ve Analiz E- Dergisi, Sayı: 2, Mart 2003,
(23.12. 2008).
Kürkçüoğlu, Ö. 1978. ‘’Türk- İngiliz ilişkileri (1919- 1926)’’, Ankara Üniversitesi,
Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, No. 412, Ankara.
Keleş, Z. 2007. ” Musul Meselesi”, Türkler, Cilt 16.
Kaymaz, İ. Ş. 2007. “Geçmişten Geleceğe Musul”, Türkiye Günlüğü, Sayı, 91.
Ülman, H. ve Sander, O. 1972. “Türk Dış Politikasına Yöne Veren Etkenler (1923-
1968)”, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C. XXVII. , No.1,
Mart 1972, Ankara.
Sander, O. 1998. ‘’Siyasi Tarih (İlkçağlardan 1918’e)’’, 6. Baskı, Ankara.
Sander, O. 1998. ve Armaoğlu, F. 1992. ‘’20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1990)’’,
C.I, 8. Baskı, Ankara.
Sonyel, S. R. 2003. ‘’Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, C- II. , Türk Tarih
Kurumu Basımevi.
Toker, M. 2000. “Atatürk ve Barış”, Berna Türkdoğan (ed.), ‘’Atatürk Dönemi Türk
Dış Politikası’’, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
Türk Dış Politikası (1919–1980), (2001). C.I, Ed. Baskın Oran, İletişim Yay.,
İstanbul.
Yalçın, S. 2000. “Misak- ı Millî ve Lozan Barış Konferansı Belgelerinde Musul
Meselesi”, Berna Türkdoğan (ed.),
Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası, Atatürk
Araştırma Merkezi, Ankara.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.
Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, M. 2003. “Atatürk Dönemi Türk Dış Politikasının Temel Nitelikleri”, 2023,
Ekim sayı: 30.
Yurdakul, Ş. 1975. ‘’Musul Meselesi’’, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
Yurdusev, E. 2007. “ İstanbul’dan Lozan’a İngiltere’nin Boğazlar Politikası (1915-
1923)”,
Belleten, C. LXXI, Sayı 260.
VII. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ
71
HALİL İBRAHİM YURDSEVEN’İN YURD BİLGİSİ DERS DİZGELERİ KİTABININ
EĞİTİMSEL DEĞERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
(AN INVESTIGATION ON EDUCATIONAL VALUE OF HALİL İBRAHİM
YURDSEVEN'S YURD BILGISI COURSE BOOKS)
İsmail ÇELİK
Şemsettin ÇELİK**
ÖZET
Eğitim kademelerinin en fazla ihtiyaç duyduğu kaynaklardan biri ders
kitaplarıdır. Çünkü ders kitapları, kazandırılması istenen hedeflere yönelik olarak
planlı ve programlı bir şekilde hazırlanmış gerek öğretmen ve gerekse öğrencilerin
vazgeçilmez bilgi kaynakları olarak kabul edilmektedir. Ders kitapları hazırlanırken
öncelikle devletin ideolojisi ve eğitim politikası dikkate alınması gereken ilk unsur
olarak göze çarpmaktadır. Devletin ideolojisine ters düşmeyecek içeriğe sahip
kitapların daha sonra sahip olması gereken nitelikler ise dil, anlatım ve tasarım gibi
özellikleridir. Öğrencilerin daha iyi anlamalarını sağlayacak onların okurken
sıkılmayacakları akıcı bir dille yazılması ders kitabını daha etkili kılmaktadır.
Araştırma Cumhuriyet döneminde ilkokul 5. Sınıf öğrencileri için yazılmış olan Yurd
Bilgisi ders kitapları arasında farklı anlatım tarzıyla dikkat çeken Halil İbrahim
Yurdseven’in Yurd Bilgisi Ders Dizgeleri Kitabının Eğitimsel Değeri üzerine yapılan
bir incelemedir. Ders kitabı öğrencilerin daha çok benimsemeleri ve anlamaları için
şiir diliyle yazılmış olup 138 sayfadan ibarettir. Kitapta Kamutay, Cumhurbaşkanı,
Başbakan, Bütçe, askerlik ödevi vergi vermek ödevi gibi başlıklar yer almakta her
bir başlıkta basitten karmaşığa, somuttan soyuta, yakın çevreden uzak çevreye ve
birbirinin ön koşulu olacak şekilde 2 mısradan oluşan şiirlerle ele alındığı
görülmektedir. Devlet idaresinde yüksek mertebe sahibi insanlar tarafından
yazılmış olması ise şiir dilindeki coşku ve heyecanın daha da artırılması noktasında
bir etki bıraktığı değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Yurt Bilgisi, Öğretmen, Şiir, Öğretim, Halil İbrahim
Yurdseven
ABSTARCT
One of the most needed sources of education is textbooks, because,
textbooks are considered as indispensable sources of information for both teachers
and students who are prepared in a planned and programmed manner in order to
achieve their desired goals. While the textbooks are being prepared, the ideology
of the state and education policy are the first factors to be taken into consideration.
The qualities that books with content that do not contradict the ideology of the state
should possess later are characteristics such as language, expression and design.
Textbooks are more effective when it is written with fluent language, which will
provide students better understanding and will not bore in their reading. This is a
Yrd. Doç. Dr. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü,
Ağrı.
**
Yrd. Doç. Dr., Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü,
Bayburt.