Voleybo L musobaqa qoidalari,ularni tashkil etish va o‘tkazish

II bo‘lim. HAKAMLAR, ULARNING VAZIFALARI VA RASMIY SIGNALLAR
60
23. Hakamlar va ularning ish faoliyati				60
23.1.	Tarkibi		60
23.2.	Hakamlar ish faoliyati		60
24. Birinchi hakam				61
24.1.	Birinchi hakam joyi		61
24.2.	Birinchi hakamning vakolati		61
24.3.	Burchlari.		61
25. Ikkinchi hakam				62
25.1.	Hakamlik qilish joyi		62
25.2.	Vakolatlari		62
25.3.	Burchlari		63
26. Kotib				64
26.1.	Hakamlik qilish joyi		64
26.2.	Vazifalari		64
27. Chiziqlardagi hakamlar				66
27.1.	Hakamlik qilish joyi		66
27.2.	Burchlari.		66
28. Rasmiy signallar				67
28.1.	Hakamlar ishoralari		67
28.2.	Chiziqdagi hakamlarning bayroq bilan ishora qilishi		68
III-bo‘lim. SXEMALAR				69
HAKAMLARNING IMO IShORALARI				76
Glossariy				84
Foydalanilgan adabiyotlar				85

Qo`l to`pi va o`yinini musobaqalashtirish va tashkil qilib o`tqazadi
Reja:

1. 
   Musobaqani ochilish va yopilish marosimlari
   
2. 
   Musobaqaning yopilish marosimi
   
3. 
   Musobaqa Nizomi
   

Sport amaliyotida musobaqa tushunchasi sportchilarni muayyan tayyorgarlik bosqichida belgilangan taqvim rejasi, musobaqa nizomi va rasmiy qoidalarga muvofiq keskin raqobat ostida yuksak natijalari o‘zaro yakkama-yakka yoki jamoa tarkibida olib boradigan kurash jarayonini anglatadi.

Zamonaviy voleybolda o‘tkaziladigan musobaqa turlari xilma-xil nomlar bilan atalishi rasman qabul qilingan: Chempionat, Olimpiada va Osiyo o‘yinlari, Jahon Ligasi, Kubok va saralash musobaqalari, O‘zbekistonda “Umid nihollari”, “Barkamol avlod”, “Universiada” va h.
Barcha turdagi musobaqalarni tashkil qilish va o‘tkazish samaradorligi nafaqat hakamlarning bilimi va kasbiy mahorati bilan belgilanadi, balki har bir sportchi va trenerning rasmiy qoidalarga asoslangan funksional faoliyati, madaniyati va ma’naviyati xamda odob-ahloqiga ham asoslanadi.
Alohida ta’kidlash joizki, musobaqani madaniy-ma’rifiy va estetik jihatlardan yuksak saviyada o‘tkazish Federatsiyalar, musobaqa rahbariyati, tashkilotchilar va texnik hodimlar faoliyatiga ham bog’liqdir.Bu borada albatta musobaqaning tantanali ochilishi va yopilishi, o‘yin jarayonini zamonaviy information vositalar yordamida talqin qilib borishi tomoshabinlarda zavq uyg’otadi, ushbu jarayon salohiyatini yanada yuksaltiradi.
Tan olish lozimki, yurtimiz hududlarida o‘tkazilayotgan aksariyat musobaqalar yuqorida qayd etilgan tartib-qoidalarga javob beradi deb bo‘lmaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 3 iyundagi “Jismoniy tarbiya va ommaviy sportni yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g’risida”gi PK-3031-sonli qaroridan kelib chiqqan holda shunga urg’u berish lozimki, joylarda o‘tkaziladigan har bir musobaqa, uning miqyosidan qat’iy nazar, yuksak madaniy-ma’naviy, tashkiliy, information va professional jihatdan yuksak salohiyat me’yorlariga loyiq bo‘lishi darkor.
Musobaqalarni o‘tkazishga shunday tartibda yondoshish jismoniy tarbiya va sportni yanada ommalashishiga turtki beradi.
Mazkur qo‘llanma aynan ana shu masalalarni jonlantirish mamlakatimiz hududlarida voleybol bo‘yicha faoliyat yuritayotgan mutaxassislar shu jumladan hakamlar, trenerlar, sportchilar, jismoniy tarbiya va sportga ixtisoslashtirilgan barcha ta’lim muassasalarida ta’lim oluvchi o‘quvchi-talaba yoshlar xamda malaka oshirish maskanlari tinglovchilarini musobaqa tashkil qilish va o‘tkazish tartib-qoidalari bilan yaqindan tanishtirish, ularning bilimi va amaliy ko‘nikmalarini shakllantirish maqsadida taqdim etilyapti.