Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi

64
Böyle bir sistemin oluşturulması önemlidir. DS’lu çocuklar için 
hedefe yönelik, hastalıkla ilintili bir temel üzerine kurulmuş motor 
müdahale olmalıdır (Lauteslager, Vermeer &Helders, 1995; 1996).
DS’lu çocukların gelişimsel testlerinin değeri hakkındaki en son 
tartışmalar, böyle bir sentez için bir başlama noktası 
olabilir. Sağlıklı çocuklar için standardize edilmiş psikometrik 
testlerin kullanımı, bir çok yazarın görüşüne göre tavsiye 
edilebilir değildir (Henderson, 1985; Sharav&Shlomo 1986; Piper 
ve diğerleri, 1986). DS’lu çocukların motor gelişimi kendi spesifik 
gelişim rotasını göstermekte ve normal gelişim referans alınarak 
ispatlanamamaktadır. Bu, Dyer ve diğerlerinin çalışmalarıyla 
(1990) doğrulanmıştır. Onlar, DS’lu çocukların motor gelişimini 
ölçmek için Bayley Bebek Gelişimi Ölçeği’nin kullanılabilirliğini 
(BSID) incelemişlerdir. BSID’de, evde bakılan 229 DS’lu çocuk 
ile kaydedilmiş 707 skoru analiz etmişlerdir. Bu analizin sonucu, 
doğrulanmış spesifik motor gelişim eğrisidir. Bu eğri  kabul edilmiş 
şekilde gecikmelidir; ama engelli çocuklarla karşılaştırıldığında 
benzer bir ilerlemeyi işaret eder. Ancak, DS’lu çocuklar tarafından 
gösterilen gelişimsel becerilerin sırası açıkça sapmaktadır. 
Postüral kontrole dayalı beceriler daha geç gerçekleşir. DS’lu 
çocuk gecikmiş ama değişmez bir motor gelişime sahiptir ancak 
ulaşılan gelişimsel evrelerin sırası postüral yönetimin yokluğundan 
etkilenmektedir.  BSID gibi psikometrik testlerin sonuçlarının test 
çıkarımlarına bir yorum sağlamadığı gerçeğinden yola çıkarak 
bakıldığında, Dyer ve diğerlerinin sonuçları (1990) iki soruya yol 
açar. İlk soru DS’lu çocuklarda hangi motor becerilerin kalitatif 
olarak geliştiğiyle ilgilidir. İkincisi ise denge, ko-kontraksiyonlar ve 
kas tonusu gibi postür düzenleyici faktörlerin DS’lu çocukların 
motor gelişimi üzerindeki etkisiyle ilgilidir. 
Gallahue ve Ozmun (1994) normal motor gelişimi dört evreye 
ayırır: Refleksif hareketler evresi (prenatal ve hayatın ilk yılı); 
rudimenter hareketler evresi (hayatın ilk iki yılı); fundemental 
hareketler evresi (iki yaştan yedi yaşa kadar ) ve uzmanlaşmış 
hareketler evresi (10 yaş ve sonrası)... Literatürde, DS’lu 
çocukların rudimenter hareket evresindeki postür ve hareketlerinin 
kalitatif taraflarını yorumlayan ve tarif eden 11 tane yazar vardır 
(tablo 4.1) Bu yazarlar, rudimenter hareketler evresinde 9 temel 
motor beceri belirlemişlerdir: Yüzüstü ve sırtüstü pozisyonlarda 
4.1 Literatür

---

65
motor beceriler, dönme, zemin üzerinde öne doğru hareket 
etme, oturma, otururken mobilite, ayakta durma, ayağa kalkma 
ve yürüme...Yazının takip eden kısmında 11 yazar tarafından 
tanımlanan, motor davranışların postüral ve kalitatif tarafları, 
aşağıda belirtilen dokuz temel motor beceri altında bir araya 
getirilmiştir. Yazarların sunduğu bilgiler, teorik açıklamalar ve 
mevcut araştırma materyali ile DS’lu çocukların motor 
problemleriyle ilgili teorik bir sistem oluşturulması için girişimde 
bulunulacaktır. Tablo 4.1 tartışılan çalışmalar hakkındaki 
arkaplan bilgisinin bir sinopsisini vermektedir. Teorik bir 
sistemin geliştirilmesi amacıyla, yazarlar tarafından sunulan teorik 
açıklamalar da aynı zamanda kaydedilmiştir.

---

66
Yazar    
 
 
Denekler:  sayı ve yaş 
 
 
    
    Deneysel 
 
  
Kontrol 
 
Akerström&Sanner 1993   
s= 14 (DS)
 
 
 
 
3 h – 74 a
Cowie, 1970 
 
 
s= 97 (DS)
 
 
 
 
0-46 a
Dyer,Gunn,Rauh &Berry,1990 
s=229 (DS), 1-83 a
Haley, 1986 
 
 
s= 20 (DS) 
 
 
s= 40 (EO)
 
 
 
 
2-24 a
Kugel, 1970 
 
 
s=7 (DS)
 
 
 
 
4-17 a
 
 
 
 
Ortalama 9.8 a
Lauteslager, 1995  
 
s=5 (DS)
 
 
 
 
4-46 a
Lydic&Steele, 1979 
 
s=104 (DS)
 
 
 
 
1-3 y
 
 
 
 
(nüfusun %52’si)
Parker,Bronks&Snyder, 1986 
s= 10 (DS) 
 
 
s= 9 (EO)
 
 
 
 
Ortalama 5 y 
 
 
ortalama 5 y
Rast&Harris, 1985 
 
s= 15 (DS) 
 
 
s= 15 (EO)
 
 
 
 
3.5-4.5 a  
 
 
3.5-4.5 a
Shumway-Cook&Woollacott 
s= 6 (DS) 
 
 
s= 11 (EO)
1985 
 
 
 
22 a- 6 y  
 
 
15 a-6 y
Ulrich, Ulrich&Collier , 1992 
s= 7 (DS) 
 
 
s= ? (EO)
 
 
 
 
11 a 
 
 
 
1-10 a
Tablo 4.1. Deneklerin detayları, ölçüm araçları ve teorik açıklamalar.  

---

67
Ölçüm Aracı 
 
 
 
Motor Problemler için açıklama
Denetim altında olan gözlem 
 
Nöroanatomik bozukluklar, hipotoni,  
 
 
 
 
 
postüral reaksiyonların yetersiz ve 
 
 
 
 
 
gecikmiş gelişimi, koordinasyonda 
 
 
 
 
 
bozukluk, eklemlerde hipermobilite
Nörolojik değerlendirme,    
 
Bayley Bebek Gelişimi Ölçeği 
 
Bayley Bebek Gelişimi Ölçeği 
 
Hipotoni, yetersiz propriyoseptif  
 
 
(motor ölçek) 
 
 
geri bildirim, eklemlerde hipermobilite, 
 
 
 
 
 
geri kalmış denge reaksiyonları
 
Bayley Bebek Gelişimi Ölçeği  
 
Yeterli postüral reaksiyonlar  
 
Çocukların Hareket Değerlendirmesi 
(kendi kendine doğrulma
 
 
 
 
 
denge ve antipatori reaksiyonlar) motor  
 
 
 
 
 
beceri aşamalarının temellerini oluşturur.
Gesell Gelişimsel Ölçekler  
 
Hipotoni, koordinasyonda bozukluklar
Denetim altında olan gözlem 
 
Sendroma özel motor problemleri doğuran  
 
 
 
 
 
hipotoniden kaynaklanan yetersiz 
 
 
 
 
 
ko-kontraksiyonlar
Soru anketi 
 
 
 
Motor gelişim için beden rotasyonunun önemi
Film çekiminin bilgisayar analizi 
 
İnstabilite, yetersiz nöromüsküler kontrol
Çocukların Hareket Değerlendirmesi 
Normal motor gelişimin şartları olarak  
 
 
 
 
 
yeterli postüral reaksiyonlar
Elektromiyografik Araştırma 
 
yetersiz postüral reaksiyonlar
Koşu bandı stimülasyonunun kaydedilmesi  Yetersiz postüral reaksiyonlar, araştırmaya  
 
 
 
 
 
karşı azalmış ihtiyaç, eklemlerde 
 
 
 
 
 
hipermobilite, fazla kilo, yetersiz kas 
 
 
 
 
 
stabilite ve kuvveti
    
Kullanılan Kısaltmalar
s  Sayı
h  Hafta
a  Ay
y  Yıl
EO  Engelli Olmayan
DS  Down Sendromu
kendi başına doğrulma  ve  
 
postüral kontrol yokluğu    
 
ile ilişkili hipotoni

---