Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi

74
Dyer ve diğerleri (1990) asimetrik olarak ayağa kalkmak için 
gerekli olan denge, gövde rotasyonu ve lateral fleksiyonun göreceli 
olarak geç gerçekleştirildiğini göstermişlerdir. Bu durum genel 
olarak, hipotoni ve eklemlerin hipermobilitesi ile kombine olmuş 
postür denetimi problemlerine atfedilmektedir. Lauteslager (1995) 
ayağa kalkmanın esas olarak simetrik bir tarzda 
gerçekleştirildiğini, genellikle vücut rotasyonu olmadığını ve 
el-ayaklardan maksimum destek alındığını belirtmiştir. Denge 
kaybı olabildiğince önlenmeye çalışılmıştır. Yazar bunları, 
yetersiz ko-kontraksiyonlar ve hipotoninin ışığında yorumlamış ve 
sonuç olarak yetersiz stabilitenin gelişmiş olabileceğini belirtmiştir; 
postüral denetim eksikliği görülmüştür. Özetle; iki yazardan biri, 
kalitatif motor durumun gerekli olduğu asimetrik olarak ayağa 
kalkmanın göreceli olarak geç geliştiğini belirtmiştir. Diğer yazar 
ayağa kalkmanın, gövde rotasyonu olmadan ve olabildiğince 
maksimum destekle, telafi edici simetrik hareketlerle karakterize 
olduğunu belirtmiştir. Gösterilen sebepler, postüral denetim 
problemleri (denge ve ko-kontraksiyon eksikliği), eklem 
hipermobilitesi ve hipotonidir. 
Parker, Bronks ve Synder (1986), 5 yaşındaki 10 DS’lu çocuğun 
film materyallerinin bilgisayar analizlerini kullanarak, DS’lu 
çocukların yürüme paternleri ile ilgili bilgi sağlamışlardır. Bilgi 
hareket eğrileri, ritim, adım boyu ile ayakta durma ve salınma 
evreleri ile ilgili toplanmıştır. Bu veri, engelsiz çocuklardan alınan 
materyal ile karşılaştırılmıştır. Yazarlar yürüme paternlerinde 
önemli ölçüde farklılıklar olduğunu belirtmişlerdir. Daha küçük 
bacak boyu anlamına gelen küçük averajlı adım boyu olduğunu 
rapor etmişlerdir. Genel postür, instabiliteyi telafi etmek için 
göreceli olarak daha fazla fleksiyon (gövde, kalça ve diz) 
göstermiştir. Bilek hareketleri sırasında, azalmış eklem kontrolünü 
ifade eden dalgalanmalar gözlenmiş ve kasların güçsüzlüğü ya da 
anormal bir nöromüsküler kontrol olduğu önerilmiştir. 
Ulrich ve diğerleri (1992), yürüme bandına konan 11 aylık 7 DS’lu 
çocuğun kayış postüründe birbiri ardı sıra adım paternlerinin 
ortaya çıkışını incelemişlerdir. Bu verileri engelsiz çocukların 
bilgileriyle karşılaştırmışlardır. Test yapıldığı zaman, çocuklar 
yürüyemiyorlardı. Yazarlar; DS’lu çocukların yürüme bandı 
stimülasyonuna, engelli olmayan küçük çocuklarınkine benzer 
4.2.8 Ayağa kalkma
4.2.9  Yürüme

---

75
şekilde tepki verdiklerini bulmuşlardır. Yazarların görüşüne göre, 
adımlama paternini gerçekleştiren nöromüsküler beceri, yeterli 
şekilde yürümek için gerekli olan diğer esaslı öğelerden daha önce 
gelişmektedir. Engelsiz çocuklarla ilgili olarak, Ulrich ve diğerleri burada 
güç ve postüral kontrol yokluğuna atıfta bulunmuşlardır. DS’lu 
çocuklarla ilgili olarak gecikmiş postür reaksiyonları, eklem 
hipermobilitesi, ekstra kilo, kas stabilitesi yokluğu ve daha az aktif keşif 
gibi ilave faktörlere de gönderme yapmaktadırlar. Dyer ve diğerlerinin 
araştırmasından (1990), Bayley Bebek Gelişimi Ölçeği’ndeki 
motor beceride, yürüme ile ilgili öğelerin gelişim açısından 
göreceli olarak geciktiği sonucu çıkarılmaktadır. Bu da postüral kontrol 
eksikliği, hipotoni ve eklem hipermobilitesine bağlanmaktadır. Lydic ve 
Steele (1979), 104 çocuğun %34.7’sinin açık bacakla ve Duchenne 
yürüyüşü ile yürümekte olduğunu ve bunun yanında göreceli büyük 
miktarda kalça dış rotasyonu ve anormal kol pozisyonu bulunduğunu 
belirtmişlerdir. Çocukların %29’u ise henüz yürümemektedir. Onların 
bakış açısına göre özellikle yeterli gövde rotasyonu bulunmamaktadır. 
Akerström ve Sanner (1993) yürürken dizlerde aşırı ekstansiyon ve 
yürüyen beş çocuktan ikisinde ayakta eversiyon gözlenmiştir. Yazarlar 
tarafından belirtilen sebep müsküler hipotoni ile bağ gevşekliğinin 
kombinasyonudur. Lauteslager (1995) hipotonik bacak aksiyonuna, 
denge problemlerine (34 ila 46 aylık), eksorote ve abdükte kalçalarla 
gövde rotasyonsuz açık bacaklı yürümeye işaret etmiştir (34 aylık). 
Gösterilen sebep, hipotoniye bağlı olarak yetersiz postüral kontrol, 
yetersiz gövde rotasyonu ve denge gelişimi sonucunda 
ko-kontraksiyonların stabilizasyonunun yokluğudur. Özetle; yedi 
yazardan ikisi kalçaların dış rotasyonda olduğu açık bacaklı yürüyüş, 
gövde rotasyonu yokluğu ve ayak-bileklerde koordinasyon problemi 
olduğunu tanımlamışlardır. Bununla birlikte, daha küçük çocukların aşırı 
ekstansiyonda dizler ile yürüdüğünü belirtmişler; ama DS’lu çocukların 
bu yaşı takip eden beş yaşta kalçalarda, dizlerde ve gövdede engelsiz 
çocuklara oranla daha fazla fleksiyon ile yürüdüğüne işaret etmişlerdir. 
Bayley Bebek Gelişimi Ölçeği ile ölçülen yürüme, gelişimde geri 
kalmıştır. Birkaç yazar aynı zamanda yürümede denge problemleri 
olduğunu belirtmiştir. Buna ek olarak azalmış adım uzunluğu, daha kısa 
ayakta durma safhası, Duchenne yürüyüşü, anormal kol pozisyonu ve 
hipotonik bacak aksiyonu da not edilmiştir. Adımlama paternlerini 
üretmek için nöromüsküler mekanizmaların, yürümeyi mümkün 
kılabilmek için güç ve postüral kontrolden daha önce meydana geldiği 
ortaya çıkmıştır. Tanımlanan sebepler ise şöyledir: Postüral kontrol 
yokluğu, hipotoni, eklem hipermobilitesi, müsküler stabilite yokluğu, 
obezite ve zihinsel engelden kaynaklanan daha az aktif keşif... 

---

76
Gözden geçirilen 11 makale DS’lu çocukların motor problemlerinin, 
rudimenter hareketlerin gelişmesi periyodunda olduğunu işaret 
eder. Spesifik postür ve hareket paternlerinin tanımlama ve analizi, 
DS’lu çocukların motor bozukluklarını düzenlemek için motor 
davranışlarını nasıl adapte ettiklerine açıklık getirmektedir. Bu 
adapte edilmiş motor davranışın yorumu, bir hipotezin oluşumunu 
stimüle etmektedir. Tablo 4.1, her yazarın spesifik motor 
davranışın ortaya çıkışı için açıklayıcı bir model sağladığını 
göstermektedir. Bunun bir kısmı kuramsaldır, yazarlar tanımlanan 
motor problem için varsayılmış bir açıklama öne sürerler. Öte 
yandan Cowie (1970), Rast ve diğerleri (1985), Shumway-Cook 
ve diğerleri (1985), Haley (1986), Dyer ve diğerleri (1990) bilimsel 
bazlı öğeleri formüle edilecek teorik sistemin bir parçası olarak 
sunarlar. Rats ve diğerlerinin (1985) bulgularının, Shumway-Cook 
ve diğerleri (1985) ile Haley’in bulgularını (1986) desteklemesi 
ilginçtir. Bu yazarlar DS’lu çocuklarda yetersiz postüral 
reaksiyonlar olduğu yönünde birleşmişlerdir. Haley (1986), 
Rast ve diğerleri (1985), yeterli postüral reaksiyonların normal 
postür ve hareket paterni gelişiminde önemli bir koşul olduğunu 
belirtmişlerdir. Bu koşul DS’lu çocuklar tarafından yerine 
getirilmez. Bu sonuçlar, Dyer ve diğerlerinin (1990) bulgularıyla 
örtüşmektedir ki, postüral endişelerle ilgili olan Bayley Bebek 
Gelişimi Ölçeği’ndeki öğelerin DS’lu çocukların gelişiminde, 
engelsiz çocuklara oranla daha gecikmiş olduğunu gösterdiği 
ortadadır. 11 yazar postür sağlamaktaki problemleri 
tanımladıklarında da bunun şekli çizilecektir. Yetersiz postüral 
kontrolün önemli bir öğesinin de yetersiz denge reaksiyonlarından 
kaynaklandığı söylenebilir. Bobath (1982) tonusun uygun 
denetiminin ve postür / hareket paternlerinin gelişimi için yeterli 
ko-kontraksiyonların önemini vurgular. Cowie (1970), DS’lu küçük 
çocuğun azalmış kas tonusunu net bir biçimde ispatlar. Bu azalmış 
kas tonusunun, DS’lu çocuğun postür ve hareket paternlerinin 
gelişimi üzerinde dezavantajlı etkileri olacaktır. Bu hipotezin teorik 
bir sisteme yerleştirilmesi gereklidir.
Akerström ve diğerleri tarafından öne sürülen; hipotonus ile 
serebellum ve beyin sapının nöroanatomik bozuklukları arasında 
bağlantı olduğu varsayımına daha fazla önem verilmelidir. 
11 çalışmanın 3’ünde hipermobiliteden (Dyer ve diğerleri, 1990; 
Ulrich ve diğerleri, 1992; Akerström ve diğerleri, 1993); 
3 çalışmada ise eklem instabilitesinden (Parker ve diğerleri 1986; 
4.3 Teorik sistem 

---