Güney azərbaycan nəSRİ Başlanğıcdan bu günə qədər Antologiya
Yüklə 2,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
85 Bir gecənin son saatlarında Bir çox evlərdə qadınlar yasa batmışdı. Çünki onların ən yaxın adamlarının həyatı təhlükəyə düşmüşdü; iztirab çə- kirdilər. Tacirlərdən bir hissəsinin iltimasa getmək əzmində olması xə bəri necə olmuşdusa bütün şəhərə yayılmışdı. Qa- dınlar dillərdə gəzən və qapı-qapı dolanan bu xəbərləri ürək döyüntüsü ilə dinləyir və məhbuslara xeyir-dua göndərirdilər. Özlərini inandır mağa çalışırdılar ki, ağsaqqalların və tacirlə- rin iltimasına qələm çəkib, məhkumları əfv etməmək olmaz. Əslində, ümumi əfv barəsində yayılan şayiələrin mənası hamıya aydın idi. Əfv şayiəsinin məqsədi bu idi ki, əfv istə- yənlərin hamısı üzə çıxsın, onlar “xəyanətlərindən peşman adam lar kimi” qələmə verilsin və müqəddəs ideallar yolunda mübarizə aparanlar ləkələnsin. İndi bu məclisdə toplananlar necə olursa olsun, məh- kumları xilas etməyə çalışırdılar. Bu cinayəti bağışlamaq olmaz dı. Ümumi qırğınlardan sonra xalqın ən fədakar oğul- larından bir dəstəsinin bu cür açıqca ölümə məhkum edilməsi xalqın qəlbin də sonsuz bir kin yaranmasına səbəb olmuşdu. Hacı Məmməd ağa otaqdakılara müraciətlə dedi: – Əlahəzrəti hümayuninin bizi sərəfraz buyurub, Təbrizə təşrif gətirməsindən hörmətli ağaların xəbəri vardır. Onun hüzu runa şərəfyab olub, öz bəndəliyimizi izhar eləməli və il- timas et məliyik ki, məhkumların əfvini buyursun. Hacı Məmməd ağa ilə üzbəüz oturan Hacı ağa dedi: – Öz aramızdan bir neçə nümayəndə seçək, danışıq üçün əlahəzrəti hümayuninin hüzuruna göndərək. Başını təpədən qırxdırmış olan, əlindəki təsbehi çevirmək- də davam edən Kərbəlayi Qulam cır səslə dedi: – Ağalar azərbaycanlılardan kifayət qədər öldürdülər. İndi heç yol vermək olmaz ki, fars qardaşlarımızın da qanını Təb- riz torpağında axıtsınlar. Azərbay canlıların qeyrəti bunu qəbul elə məz...
86 Həmzə Fəthi Xoşginabi Kərbəlayi Qulamın səsi əsəbilikdən titrəyirdi. Başqa müla yim bir səs eşidildi: – Doğrudur, doğrudur! Əlahəzrət çox rəhmkönüldür. Yə- qin ki, bizim ərzimizə qulaq asar. Oturanlar çay içirdilər, cürbəcür şirniyyat yeyərək, bir sa- ata qədər götür-qoy etdilər. Nəhayət, tacirlər və ağsaqqallar ara sından beş nəfər nümayəndə seçildi ki, görüşə icazə almaq üçün əvvəlcə valinin yanına getsin. Hacı Məmməd ağa öz qonaqlarını həyət qapısına qədər yola saldı və fi kirli halda evə qayıtdı. * * *
Gecənin bu vaxtında qapının döyülməsindən təəccüb- lənən Hacı Məmməd ağa hərasan yuxudan qalxdı. Paltosunu çiyninə saldı. O, evdə nökər saxlamazdı və arvad-uşaq ayıl- masın deyə özü qapıya getdi. Gələn Zöhrə idi. Tacirlərin iclas etdiklərini, iltimasa gedə cəklərini o da eşitmişdi. Ancaq Zöhrə iclasın Hacı Məm- məd ağa gildə keçirilməsindən tamamilə xəbərsiz idi. Zöhrə əlacsızlıq üzün dən buraya gəlmişdi. Başqa qonşulara getməyə cəsarət et məmişdi. Hacı Məmməd ağanın azarsız bir adam ol- duğunu bilir di. – Bacı, qızım, kimsən, nə istəyirsən? – deyə Hacı Məm- məd ağa küçənin qaranlığında durmuş çadralı qıza müraciətlə dilləndi. – Gecənin bu vaxtında xeyir ola? – Mən sizin qonşunuzam, Hacı ağa. Sizi deyib qapınıza gəlmişəm. Hacı Məmməd ağa qızın nə istədiyini başa düşmədi və tə əc cüblə ona baxdı. Sonra dalanın elektrik çırağını keçirtdi. – Qızım, gəl içəri, – dedi. Evdə Zöhrə əhvalatı söylədi və dedi ki, onun dayı oğlusu evə gələrkən nizami hökumət məmurları ilə rastlaşmış, nahaq 87 Bir gecənin son saatlarında yerə dəjbana aparılmaqdan qorxduğundan onların əlindən qaç maq istəyəndə yaralanmışdır. – Hacı ağa, onu xilas etmək lazımdır, – deyə Zöhrə ümid dolu gözlərini ona dikdi. – Həkim olmazsa, yazıq tələf olar. – Gecənin bu vaxtı kimi tapmaq olar, qızım! Bir də özün deyirsən ki, nizami hökumət məmurları küçələri gəzirlər. Bəs onlar deməzlər ki, haraya gedirsən? Doğrudan da, gəl-get qadağan edildiyi bu şəraitdə haraya getmək olardı? Bunu indicə başa düşürmüş kimi Zöhrə çaşıb qaldı, qeyri-ixtiyari olaraq onun göz yaşları yanaqlarına axdı. Hacı Məmməd ağa dedi: – Tutaq ki, dedim gedirəm həkim dalınca, birdən onlar mənə inanmadılar və gəldilər sizə. Yaralını da gördülər. Bəs onda necə olsun? Bərk yaralanıb? – Bərk yaralanıb. Çox qan itirib. Huşsuz halda evdə uzat- mışam. Zöhrə yenə də ağlayırdı. O özünü saxlaya bilmədi: – Hacı ağa, qiyamət günü ətəyindən tutaram, – dedi. – Mən bilirəm ki, siz də nahaq qan tökülməsinə razı olmazsınız. Hər şey ondan, bu yaralıdan asılıdır. O, dilə gəlməsə, danış- masa, yersiz qanlar tökülə bilər. Zöhrə dediyinə peşman olmuş adam kimi birdən susdu. Əslində isə o doğru deyirdi, – Səiddən bir xəbər çıxmasay- dı, zindana hücum ola bilərdi. Bəlkə də hücum eləmək lazım deyildi. Onda bu biri fi rqəçilərin də həyatı təhlükəyə düşər- di. Bəlkə də hücum olunmalıdır. Onda fi rqəçilər hər şeydən xəbərsiz olduqları üçün hücum etməyə də bilərlər. Yenə işlər korlanar və məhbuslar həlak olarlar. Bütün bunları düşünən Zöhrə sarsıldı. O, yerə oturdu. Hacı Məmməd ağa otaqda gə- zinir və fi kirləşirdi. – Bir də ki, qızım, indi hansı həkimə inanmaq olar? – Siz Mehdinəjadı tanıyırsınız? Ona müraciət eləmək olar.
88 Həmzə Fəthi Xoşginabi – Tanıyıram, yaxşı həkimdir. Ancaq qorxuram ki, sizin yaralını... – Yox, yox, ona xəbər vermək mümkün olsaydı... Hacı Məmməd ağa bir qədər də otaqda var-gəl etdikdən sonra dedi: – Sakit ol, qızım! Allaha təvəkkül, mən gedirəm. Olmaz ki, bir adam bizim gözümüzə baxa-baxa ölsün. Ancaq sən biz- də qal. Birdən məmurlar mənə inanmasalar, bizə gələrlər. Sən özünü naxoşluğa vura bilərsən? Mən deyəcəyəm ki, sənin ürə- yin keçmişdi. Yaxşı, Mehdinəjadla açıq danışmaq olar? – Olar! Deyin ki, Səid yaralanıb. O özü hər şeyi başa düşər. Hacı ağa o biri otağa keçdi. Arvadını oyatdı. Dedi ki, “naxoşa” yataq düzəltsinlər. * * *
Səidin yaralanmasından heç kəsin xəbəri yox idi. Dalda küçələrdən birində olan bu evdəki adamlar çoxdan idi ki, onu gözləyirdilər. – Bəs bu Səidin başına nə gəldi? – Otağın yuxarı başın- da oturan adam dilləndi. Bu ortaboylu, arıq və üzünü çoxdan qırx dırmamış olan adamla üz-üzə oturan Kürd Həsən, əllərini qız dırmaq istəyirmiş kimi, manqalın üstündə tutduğu halda dedi:
– İbrahim, vaxtı fövtə vermək olmaz. Səhər yaxınlaşır. Hücum eləyək! – Sən də kürdlüyünə salma, – deyə başqa bir cavan oğlan zarafatla sözə qarışdı. – Nə olursa olsun, fəqət kürd dava-dö- yüşə çıxsın. – Kürd Həsən düz deyir, – arxasını divara söykəyib siqar çəkən ucaboylu, sağlam bədənli Mənuçöhr də İbrahimə müra- ciət etdi. – Oturub gözləməkdən bir şey çıxmaz. Biz onsuz da vəziyyətlə tanışıq. Məhbusların ümidi ancaq bizədir.
Yüklə 2,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|