www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri
88
88
Bizdə
o
imkanlardan
yararlanırlarmı?!
Azərbaycan
muzeylərindəki köhnə iş sistemlərindən imtina etmək
lazımdır. Uşaq, yeniyetmə və gəncləri muzeylərə ziyarət
etməyə həvəsləndirməkdən ötrü oralarda lotareyalar oynamaq,
müxtəlif kreativ kampaniyalar təşkil etmək mümkündür. Bu
problemlərdə muzey işçilərinin ixtisas artırılmasına maraq
göstərməməsi, zamaın tələblərinə uyğun işlərini qura
bilməməsi də öz təsirini göstərir: onlardan innovativ, kreativ
fəaliyyət gözləmək çətindir...
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri
89
89
89
Azərbaycanın çağdaş ailə modeli: necə
olmalıdır?!
Milli dəyər sayılan ailə institutunu qorumaq və gələcəyə
sağlam ənənələrlə getmək üçün yeni modelin zəruriliyi
cəmiyyətimizdə son illər ən çox müzakirə olunan, ictimai
debatlar mövzusu olan məsələlərdən birinə çevrilib.
Ailə hər zaman xalqımızın yüksək mənəvi dəyərlərinin
qorunduğu, genofondumuzun saxlanıldığı ictimai-sosial
təsisat kimi sivilizasiya tariximizdə və milli inkişaf
yolumuzda mühüm rol oynayıb. Sirr deyil ki, hər bir sivil
cəmiyyətin və oturuşmuş dövlətin formalaşmasında,
demokratik dəyərlərin inkişafında ailə mühüm yer tutur. Fiziki
və mənəvi baxımdan sağlam ailə intellektual cəmiyyətin,
güclü dövlətin əsasını təşkil edir. Təəssüf ki, bu gün dünyada
gedən proseslər, qloballaşma, xalqların inteqrasiyası,
televiziya ilə İnternetin həyatımıza nüfuz etməsi, sosial
şəbəkələrin genişlənməsi, müxtəlif texnologiyaların inkişafı
kimi mühum amillərin zərbələri Azərbaycan ailəsindən də yan
keçməyib. Bu inkişaf bir tərəfdən müsbət yeniliklər gətiribsə,
digər tərəfdən milli-mənəvi dəyərlərin aşınmasına, ailə
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri
90
90
institutunun deformasiyaya uğramasına səbəb olmaqdadır.
Tarixən ailə hər zaman Azərbaycanda müqəddəs ocaq, kiçik
dövlət hesab olunub. Bəs günümüzdə bu mənada durum
necədir?
Azərbaycan
ailəsində
yaranan
problemlər
doğrudanmı dünyada gedən inkişafdan, tez-ytez dəyişən
zamandan qaynaqlanır?
Qlobal bir dünyada yaşadığımızdan artıq Azərbaycan ailəsi
anlayışı deyiləndə yalnız bu taylı Azərbaycanda yaşayan və 9
milyon 500 min insanı əhatə edən ailələri deyil, eyni zamanda
dünyanın müxtəlif yerlərinə səpələnmiş 50 milyondan çox
soydaşımız, həmçinin qarışıq nikahlardan doğulanların
sonralar yaratdıqları ailər də nəzərdə tutulur.
Son 10 ilin araşdırmaları göstərir ki, hər il ölkəmizdə dünyaya
göz açan 120 - 130 oğlana rəğmən, 100 qız uşağı doğulur.
Deməli, 10-15 ilin statistikası üst-üstə gələndə bəlli olur ki,
biz yaxın gələcəkdə oğlan uşaqlarımızı evləndirməyə qız
tapmayacağıq. Ona görə biz yaxın gələcəkdə qlobal ailə
tiplərini Azərbaycan ailəsi ilə müqayisə etməyə, yaxud da
milli ailəmizin yeni-yeni fərli formaları haqqında daha çox
danışmağa məcbur olacağıq...
Klassik Azərbaycan ailəsi və onun dəyərləri, o dəyərlərin
müasir dövrdə necə qorunması barədə sosioloqlar,
cəmiyyətşünaslar, siyasətçilər, kulturoloq və filosoflar
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri
91
91
91
arasında hələ ötən əsrdən üzü bu yana ciddi müzakirələr,
gərgin mübahisələr gedir. Düzdür, bütün dünyada aparılan bu
müzakirələr Azərbaycanda daha çox radio, televiziya və
İnteret saytlarında aparılır. Daha ciddi konfranslarda və
alimlərin əhatəsində bu problem ətrafında elmi, sosial, mədəni
müzakirələr formasında aparılmır, ya da məsələyə elə də ciddi
yanaşılmır. Yaxud bu istiqamətdə debatlar gedirsə belə, orada
iştirakçıların sayı az olur, ictimai rezonansa doğuran nəticələri
görmürük. Baxmayaraq ki, hər kəsə bəllidir: bu məsələ nəinki
bizim cəmiyyəti düşündürür, həm də müasir dövrün ən böyük
problemlərindən birinə çevrilib.
XX əsrə və İyirmi birinci yüzilliyin əvvəllərinə nəzər salanda,
Azərbaycan ailələrini əsasən iki qrupa bölmək mümkündür.
Birincisi, daha çox əyalətdə yaşayanlar və Şərq-müsəlman ailə
tipi, milli mentalitetə tam uyğun ailə forması. İkincisi isə daha
çox böyük şəhərlərdə, Bakıda və dünyanın müxtəlif
ölkələrində yaşayan ailələr. Bunların arasında müəyyən
fərqlər var və fərqlər get-gedə daha da kəskinləşməkdədir. Bu
fərqlər ətrafında mübahisələr edib, fikir söyləmək olar, amma
fakt budur ki, biz indiyəcən əsasən bu iki ailə tipi ilə
rastlaşırdıq və hətta bunların özlərinin də müxtəlif problemləri
meydana çıxırdı.
Dostları ilə paylaş: |