www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri
100
100
redaktorumuz Ayaz Vəfalı ilə polemikalarımız, redaksiya
işçiləri ilə fikir mübadiləsi, çox zamansa qızğın
diskussiyalarımız gündəlik narahat işimi daha maraqlı, canlı
edirdi. Heyif o vaxtlardan, həmin zamanlarda publisist-şair
Davud Nəsib və Kamilə Nemət hələ sağ idi, gələnlərin
əksəriyyəti də onların dost-tanışlarıydı. Xalq şairləri, yazıçılar,
alimlərlə görüşlərin bir ayrı ləzzəti vardı...
Belə qaynar mətbuat günlərinin birində redaksiyamıza
ortaboylu, simasında gülüş, dilində zarafat əskik olmayan bir
müəllif təşrif buyurdu. ―Ədəbiyyat qəzeti‖nin şöbə müdiri,
gözəl şair Davud Nəsibin - ―Qağa, yaxından tanış ol, siz
cənubluları haçana qədər mən qazaxlı dostlaşdıraram!?‖ -
zarafatından sonra bu müsbət auralı şəxsin məhz tanınmış
yazıçı-publisist, gözəl insan, ağsaqqallığı və ziyalılığı ilə bu
sarsaq, get-gedə də xarablaşan, zayı çıxan dünyada köhnə
kişilərin son nümayəndələrindən birinə oxşatdığım Ağəddin
Mansurzadə olduğunu bildim.
Ağəddin Mansurzadə - bu maraqlı yaradıcılıq imkanlarına
malik imza sahibi ilə dövri mətbuatda və kitablardan tanış
olsam da, ilk dəfə idi ki, onunla real həyatda görüşürdüm.
İndilərdə artıq cavanlıq dövrünə qədəm qoymuş ―Gənclər
şəhəri‖ Sumqayıtda yaşayan – və əksər bölgə yaradıcı
adamlarının ―bəxtsiz‖ taleyini bölüşən – mənimlə eyni
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri
101
101
101
bölgədən olan bu ağsaqqal eloğlumun hələ üstəlik də vaxtilə
―Ədəbiyyat qəzeti‖ndə çalışdığını biləndə, XX əsr mədəniyyət
və bədii-poetik, ictimai-elmi düşüncəmizin canlı şahidi ilə
görüşdüyümü elə ilk söhbətimizdən anladım. Geniş
söhbətimiz əsnasında onun ailəsində bir neçə şairin olduğunu
öyrənəndə, kiçik qardaşı Fəxrəddin Ziya ilə dostluq
əlaqəqələri saxlayandan sonra, Ağəddin müəllimin nədənsə
mənə bir köynək daha yaxın olduğunu qəbul etməyə
başladım...
Ağəddin Mansurzadə XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatında,
publisistikasında, jurnalistikasında öz sözünü deyən milli, özü
də xüsusi çəkisi olan yaradıcı şəxslərimizdəndir. ―Öz sözü‖
ifadəsi burada sadə, səmimi, xalqın ulu yaddaşından süzülüb
gələn, əsrlərin-nəsillərin hikmətindən su içən, zəmanəsində,
vaxtında-vədəsində deyilən fikirlər sahibinin düşüncələrini –
yazılı əsərlərini və indilərdə hamımızın xoş xatirələrinə
çevrilmiş sifahi hekayətlərini nəzərdə tuturam. Ağəddin
Mansurzadənin bədii-publisist yaradıcılığı ortabab, ya da əsl
sənət tələblərinə cavab verən bir ədəbi hadisə ola bilər, kimsə
onu bəyənə, yaxud zövqünə uyğun olaraq qəbul etməyə bilər,
fəqət bu düşüncə məhsulları məhz ona məxsusdur, onun
ədəbiyyatla çırpınmış səmimi ürəyindən - qələmindən çıxan
düşüncə nümunələridir.
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri
102
102
Təəssüflər olsun ki, son zamanlar ədəbiyyatda səmimi sözə,
ürəkdən gələn, müdrikliyin əlaməti sayılan sadə-saf fikirlərə
çox nadir hallarda rast gəlirik: hətta bu anlam mənasında
yazılanların alt qatında ruhsuzluğu apaydın hiss edirik. Böyük
sözün isə fəlsəfi qatında belə bir sadə ruh, özü də yazarın
mənsub olduğu etnosun milli-kulturoloji, estetik-bədii
dəyərləri durmursa, eyni zamanda yaşadığın zəmanənin nəbzi
görünmürsə, deməli müəllif həm özünü, həm də ədəbiyyatı
aldatmış olur. Amma Ağəddin Mansurzadənin əsərlərindəki
sözündə, bədii-publisistik fikrində ziyalı bir ağsaqqal yazarın
cəmiyyətimizi qayğılandıran məsələlərə sadə, həyati-xəlqi
münasibət görmək mümkündür. Onun istər əvvəllər, istərsə də
son illərdə qələmə aldığı ictimai-mədəni məqalələri, nəşr
olunan kitabları, işıq üzü görən xatirələrini davamlı izləmək
bəs edir ki, son 40-50 ilin ədəbi-mədəni proseslərinin
panoramatik cizgiləri gözümüzün qarşısında çoxçalarlığıyla
canlansın...
Yeniyetmə ikən bu tanınmış yazıçının qələmə aldığı əsərlərdə
həvəslə oxuduğum, Ağəddin Mansurzadənin uşaqlar üçün
yazdığı nağıl, hekayə və povetlərdə, eləcə də oçerk, xarici
səfərlərdəki qeydlər, portret məqalələrdə sezdiyim bir cəhət
onun bütün yaradıcılığına şamil etmək istəyirəm: həyat
reallığına sadiqlik. Göylərdən, mücərrəd məsələlərdən deyil,
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri
103
103
103
məhz yerdəkilərdən, ətraf mühitdə gördüyü gerçək hadisələrə
işıqlı münasibət yazıçının yaradıcılığında düz xətt kimi keçir.
Söz yox, bir sıra yazarlar kimi Ağəddin Mansurzadə də ailə
həyatındakı problemlərin, gündəlik işlərin, xüsusən də
jurnalistlik, sonralar həm də naşirlik fəaliyyəti onun bədii
yaradıcılıq imkanlarının qarşısında böyük sədd kimi dururdu.
Eləcə də yazıçının yaradıcılığının ən məhsuldar dövrü
zəmanənin çox ağrılı, mürəkkəb, problemli dövrünə, milli-
azadlıq hərəkatının qızğın çağlarına təsadüf etdiyini də
unutmaq olmaz. Bu elə vaxtlar idi ki, bədii söz, obrazlı
təhkiyə öz yerini pubisistik düşüncəyə, vətəndaş mövqeyinə,
bir sözlə realistik ifadəyə verməyə məcbur idi. Belə çağlarda –
ötən əsrin 80-ci illərin ikinci yarısından başlayaraq Ağəddin
Mansurzadənin yaradıcılığında da yeni mərhələ başladı.
Ədibin bu dövrdə qələmə aldığı yazıların əksəriyyəti
publisistika məhsuları idi və əgər çağdaş milli publisistikanın
dəyərli nümunələrindən ibarət antologiya hazırlansa, Ağəddin
Mansurzadənin bir sıra yazıları mütləq orada özünəlayiq yer
tuta bilər.
Vətəndaşlıq mövqeyi, ziyalı sözü, vicdanlı ictimai fikri, ədəbi-
estetik düşüncəsi ilə xüsusi fərqlənən bu məqalələri oxuyan
hər kəsdə işıqlı, nurani, intellektual, ağsaqqal,
ümumiləşdirilmiş fikirlə ifadə etsək, ciddi yaradıcılıq
Dostları ilə paylaş: |