MahirəNərimanqızı
Yüklə 2,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 141 141 141 Borxesin "Qum kitabı": sözdə dünya
www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 138 138 Ürək (Hekayə) Qadın sevmədiyinə görə onu atıb getmiş ərindən məktub aldı. Məktub onun gedişindən iki il sonra, uzaq diyardan gəlmişdi. O yazırdı: ―Uşağı topla oynamağa qoyma. Onun zərbələri gəlib mənə çatır və ürəyimə dəyir." O da doqquzyaşlı qızından rezin topu alıb gizlətdi. Ərindən yenə məkub gəldi. Çox uzaq bir diyardan göndərmişdi. ―Qoy qız, – o yazırdı, - dəri başmaq geyinib məktəbə getməsin. Ayaqlarının tappıltısı gəlib mənə çatır, mənə elə gəlir ki, ürəyimi tapdalayırlar...‖ O, dəri ayaqqabılar əvəzinə qızına zəif keçədən hazırlanmış yumşaq səndəllər verdi. Qız çox ağladı və axırda məktəbə getməyin daşını atdı. www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 139 139 139 İkinci məktubun ardınca bir ay keçəndən sonra əri birini də göndərdi. Xətti kələ-kötür idi, inamsız qocalara xas yazılmışdı. O yazırdı: ―Qızı çini kasada yeməyə qoyma. O, qabın cingiltisi gəlib mənə çatır və ürəyimi parçalayır...‖ Və o, üç yaşdakı uşaqlar kimi qızını taxta cubuqlarla yedizdirməyə başladı. Qızının üç yaşı olduğu vaxtlar yadına düşdü: əri də şad, özündən razı halda hələ onlarla birlikdə yaşayırdı. Bir dəfə qızı ona bir söz demədən dolaba yaxınlaşdı və öz kasasını götürdü... Ana tez-tələsik qızından çini kasanı dartıb aldı və bağa tulladı. Kasa daş döşənmiş cığıra dəyib çilikləndi. Ona elə gəldi ki, sanki ərinin ürəyi parça-parça oldu. Bəlkə doğrudan da indi onun qəlbi sındı. Nahar masasına əl atdı və o da bağa tərəf uçdu. Bax, bu oldu səs! O, kağızdan düzəldilmiş, açılıb- örtülən arakəsməyə tərəf atıldı, dəli kimi yumruqlarıyla onu döyəcləməyə başladı və bədəninin ağırlığından onu cıraraq döşəməyə yıxıldı. A-na! – qız hönkürərək ona tərəf qaçdı. A-na... A-na... O, ayağa qalxdı və qızın yanağına şillələdi. www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 140 140 - Bu səsi eşidirsən, eşidirsən, yaramaz qız?! Və yenə əri məktub göndərdi. Kağız lap uzaqdan - yeni bir diyardan ünvanlanmışdı. Əri yazırdı: ―Siz bundan sonra heç bir səs çıxartmamalısınız. Siz qapı və pəncərələri nə açmalı nə də bağlamalısınız, siz saatı qurmamalısınız ki, onun əqrəblərinin taqqıltısı eşidilməsin. Siz nəfəs almamalısınız‖... - Siz etməməlisiniz... siz etməməlisiniz, siz etməməlisiniz... Başqa sözlə, ana və qız öldü. Amma, nə qədər qəribə olsa da, balışın üstündə keçinmiş arvadın üzü ilə yanaşı, onun ölmüş ərinin uyuyan sifəti də görünürdü... “Ədəbiyyat qəzeti” www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 141 141 141 Borxesin "Qum kitabı": sözdə dünya ruhu XX əsr dünya ədəbiyyatında elə nəhəng mütəfəkkir yazıçılar var ki, onların həm öz zəmanəsində, həm də söz sənətinin sonrakı tarixində əhəmiyyətli dərəcədə təsirləri olub. Bu görkəmli imza sahiblərinin əksəriyyəti öz dövründə heç bir nüfuzlu ədəbi mükafata layiq görülməsə də, kitabları milyon tirajla nəşr olunub yayılmasa da, onlar əsl kreativ mayak kimi bəşəriyyətin estetik-fəlsəfi düşüncəsində, bədii-poetik fikrində mühum yerlər tutur, hər zaman nüfuzedici, istiqamətverici mövqeləri görünməkdədir. Elə mütəfəkkirlərin qələmindən çıxan hər bir əsər cild-cild kitablara, qalın romanlara, elmi monoqrafiyalara bərabər fəlsəfi-estetik yükə malikdir. Fəqət burada bir cəhəti də vurğulamaq lazımdır: belə dəyərli yazıçıların, şairlərin yaratmış olduqları sənət nümunələrinin hərtərəfli anlamını verməkdən ötrü araşdırıcılardan, ədəbiyyatşünaslardan, tənqidçilərdən unversal bilik, kulturoloji düşüncə tərzi, kreativ-analitik təfəkkür qabiliyyəti tələb olunur. Bu kulturoloji araşdırmada XX yüzillikdə dünya ədəbiyyatında öz zəngin, dəyərli yaradıcılığıyla məktəb www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 142 142 yaratmış, magik realizm, fəlsəfi-modern nəsr qolunu formalaşdırmış bir yazıçının - Luis Xorxe Borxesin qəribə bir hekayə-pritçasının bəzi maraqlı tərəfləri haqqında məlumat vermək fikrindəyik: ədəbiyyatın – mətnin öz içindən çıxış edib, hipertekstuallığın imkanları daxilində, ədəbi fikirlərimizi oxucularla bölüşməyə çalışacağıq. Dünya ədəbiyyatı tarixində L.X.Borxesə tay olan çox az sayda mütəfəkkir yazıçı tapmaq mümkündür: bu qəribə taleli, həyatının əksər hissəsini gözləri tutulmuş vəziyyətdə yaşamış ustad söz-fikir sənətkarının çoxşaxəli, mürəkkəb yaradıcılığı indiyə qədər də araşdırmaçılar arasında xüsusi diqqətlə öyrənilir. Ədəbiyyatda, sənətdə və həyatda kimlərinsə bütləşdirilməsi yolverilməzdir, o cümlədən Borxesin həyat və yaradıcılığından da əfsanələr yaratmaq lazım deyil. Amma əsrlər boyu dünya estetik fikrini bəşəriyyətin fəlsəfi- kulturoloji düşüncə səviyyəsinə qaldıran sənətkarlar var ki, onlar sevilməyə, təriflənməyə layiqdirlər. Belə böyük sənətkarlardan biri də XX əsr dünya ədəbiyyatının ustad sənətkarı, zəngin yaradıcılığıyla özündən əvvəl gələnlərlə zamandaşlarını və gələcək nəsillərin ruhunu birləşdirməyə nail olmuş sirli-sehrli Xorxe Luis Borxesdir. Kimisi ona şair deyir, kimisi esseist, biblioqraf, mifoloq, nasir, kitabxanaçı, kulturoloq, filoloq, filosof, tənqidçi, Yüklə 2,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|