Gülnarə Həsənova
342
12. Воспитание как общение-диалог / Л.А. Петровская, А.С. Спиваковская.
2002 //Психология семьи: сборник статей /сост. Т.П. Гаврилова. М.: Вопросы
психологии, 2002. С. 3-8.
13. Захаров А.И. Неврозы у детей и подростков. Л.: Медицина, 1988, 248 с.
14. Мишина Т.М. Психологическое исследование супружеских отношений
при неврозах //Семейная психотерапия при нервных и психических
заболеваниях / Под ред. В.К. Мягер и Р.А. Зачепицкого. Л., 1987. С.13-20.
15. Панфилова М.А. Графическая методика «Кактус». Текст.: Обруч, 2005
№ 5, с. 30.
16. Рогов Е. И. Настольная книга практического психолога в 2 ч. Часть 2.
Работа психолога со взрослыми. М.: Издательство. Юрайт, 2012, 507 с.
17. Спиваковская А.С. Психотерапия: игра, детство, семья. Том 2. М.: ООО
Апрель Пресс, ЗАО Изд-во ЭКСМО-Пресс, 2000, 464 с.
18. Хоментаускас Г.Т. Методика «Рисунок семьи» //Общая психодиаг-
ностика / Под ред. А.А. Бодалева, В.В. Столина, М., 1987.
Kiçik yaşlı məktəblilərin emosional dəyişkənliyinin formalaşmasında ailənin rolu
343
XÜLASƏ
KİÇİK YAŞLI MƏKTƏBLİLƏRİN EMOSİONAL DƏYİŞKƏNLİYİNİN
FORMALAŞMASINDA AİLƏNİN ROLU
Gülnarə Həsənova
Məqalədə, ailə problemlərinə alimlərin nəzəri fikirləri, kiçik yaşlı məktəblilərdə
baş verən psixoloji problemlərin xüsusiyyətləri əks olunmuşdur. İbtidai sinif
şagirdlərində həyəcan, təcavüz, emosional qeyri-sabitliyin inkişafın əsas amili
valideynlər arasındakı əlaqələrin çətin olmasıdır. Tədqiqat zamanı test
metodikalarından istifadə edilmişdir: "Kaktus", "Qeyri-mövcud heyvan", "Ailənin
şəkli" və onların vasitəsilə məktəblilərdə təcavüz, həyəcan kimi hisslərin varlığı
aşkarlanmışdır. Sonrakı araşdırma valideyn münasibətlərinin (A.Y.Varga və
V.V.Stolinin test-sorğusu) müəyyənləşdirilməsinə yönəldilmişdir. Eksperimental
tədqiqatın nəticələrinə əsasən valideynlərlə korreksiya işi, mini seminarlar aparılaraq,
ailədəki gərginliyin dəf olunmasına, valideyn və uşaqlar arasında birgə əlaqələrin
qurulmasına şərait yaradılmışdır. Təkrar diaqnostika, tətbiq olunan proqramın effektiv
olduğunu göstərdi.
РЕЗЮМЕ
РОЛЬ СЕМЬИ В ФОРМИРОВАНИИ ЭМОЦИОНАЛЬНОЙ
НЕУРАВНОВЕШЕННОСТИ У МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ
Доц. Гасанова Г.А.
В статье нашли отражение теоретические воззрения ученых на проблему
семьи, рассмотрены особенности психологических проблем, возникающих в
младшем школьном возрасте. Основным фактором, способствующим развитию
у учащихся начальных классов тревожности, агрессии, эмоциональной
неустойчивости явились трудности во взаимоотношениях между родителями. В
работе были использованы тестовые методики: «Кактус», «Несуществующее
животное», «Рисунок семьи», которые позволили выявить наличие агрессии,
тревожности у школьников. Дальнейшее исследование было направлено на
выявление родительского отношения (тест-опросник А.Я.Варга и В.В.Столин).
По результатам экспериментального исследования была укомплектована
группа, состоящая из родителей, с которыми была проведена коррекционная
работа, мини семинары, способствующие снятию напряжения в семье,
Gülnarə Həsənova
344
налаживанию взаимоотношений между родителями и детьми. Повторная
диагностика свидетельствовала о результативности примененной программы.
SUMMARY
THE ROLE OF FAMILY IN THE FORMATION OF EMOTIONAL
IMBALANCE IN PRIMARY SCHOOL CHILDREN
Gulnara Hasanova
Ph.D. inPsychology, Associate Professor
The article reflects the views of the scientists on the theoretical problem of the
family, the features of psychological problems that originates in the early school years.
The main factor contributing to the development of primary school pupils` anxiety,
aggression, emotional instability were difficulties in the relationship between the
parents. In the work of this problem, some test methods were used as "Cactus", "Non-
existent animal", "Family Picture", which revealed the presence of aggression, anxiety
in schoolchildren. Further research was aimed at identifying the parental relationship
(test questionnaire A.Ya.Varga and V.V.Stolin). According to the results of an
experimental study has been completed by a group of parents, which was carried out
remedial work, mini seminars, contributing to the removal of tension in the family,
the establishment of relationships between parents and children. Repeated diagnostics
indicated about the effective application program.
Çapa tövsiyə etdi: f.e.d.,prof.E.M.Quliyeva, dosent Z.S.Məcidova
İnternet və psixi proseslər
345
İNTERNET VƏ PSİXİ PROSESLƏR
Mehdiyeva Mədinə Arif qızı
Azərbaycan Dövlət Universitetinin
Fəlsəfə və Sosial Elmlər kafedrasının müəllimi
Açar sözlər: İKT, Internet, insan şüuru, insan təfəkkürü, internet asılılıq.
Keywords: ICT, human reason, human consciousness, Internet addiction.
Ключевые слова: ИКТ, человеческий разум, человеческое сознание,
Интернет-зависимость.
Problemin aktuallığı.
Hal-hazırda informasiya-kommunikasiya
texnologiyalarının (İKT) inkişafı və bütövlükdə cəmiyyətin informasiyalaşdırılması
məsələsi çox vacibdir. Bu meyl müasir insanın ehtiyaclarını nəzərə aldığından və
sosial tələbata cavab verdiyindən, təhsil sahəsi də daxil olmaqla bir çox fəaliyyət
sahələrinə təsir göstərir. Yeni texnologiyalar, forma və təlim üsulları təhsil
hüququnun, təhsil sahəsində eksperimental və yenilikçi tədbirlərin tam həyata
keçirilməsi üçün şərait yaradır.
İcmalar yaradıcı prosesləri kollektiv və açıq şəkildə qiymətləndirə və inkişaf
etdirə bilərlər. Milton və Qalileyin iştirak etdiyi intellektual icmalarda musiqi, elmi,
ədəbi və fəlsəfi təcrübə həm dəyərləndirilir, həm də icma üzvləri tərəfindən yayılırdı.
Lakin anadangəlmə yaradıcılıq qabiliyyətinə, yaradıcılıq kompleksinə müxtəlif
texniki amillərin təsiri əsasən nəzərə alınmırdı [6].
Ancaq hər hansı bir sahədəki yaradıcılığı ilə sıx əlaqədə olan proseslər və
predmetlər icmaların iştirakına, eləcə də həmin icma tərəfindən qiymətləndirilən və
tələb olunan məlumatlarda əhəmiyyətli şəkildə əlaqələndirildikdə, onlar həm də
texnoloji və kommunikativ vasitələr, hesablaşma qurğuları və bu cəmiyyətin
resursları ilə də əlaqələndirilməlidir. Cəmiyyət ümumiyyətlə texnologiyaları hesaba
almadan, həm də onlarla bağlı olan bacarıq və qabiliyyətləri nəzərə almadan başa
düşülə bilməz. Rabitə texnologiyasından istifadə edilən bəzi icmalar əhəmiyyətli bir
şəkildə dəyişirdi. Məsələn, Galileo və Herşelin iştirak etdiyi texnoloji praktikalar
mənsub olduqları intellektual icmaların bilik və anlayışını əhəmiyyətli dərəcədə
dəyişdi. Texnologiya, cəmiyyətin formalaşması və inkişafı üçün mühüm bir fürsətdir
– onların dəyərləri, məqsədləri və fəaliyyətlərinin formalaşması işində bir təkandır.
Ona görə də insan fəaliyyətinin hər sahəsində, yaradıcılığın inkişafında mühüm rol
oynayır [6].
İnformasiya və kommunikasiya texnologiyalarının koqnitiv proseslərə təsiri
tədqiqatçılar tərəfindən son illərdə fəal şəkildə tədqiq edilir. Hal-hazırda bu problem
S. Grenfildin (Oxford University’s Institute for the Future of the Mind) rəhbərliyi
Dostları ilə paylaş: |