Moisey Kalankatuklu Albaniya tarixi
Yüklə 6,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ON DOQQUZUNCU FƏSİL Albaniya sipəhsaları Cavanşir haqqında və onun iranlılar üzərindəki qələbələri. Yezdəgirdin ölümü.
198 möminliyin şərəfli bəhrəsi” 1 sözləri necə də özünü doğrultdu! Cavanşir şahın əlindən bu qədər mükafat alandan sonra daha da şöhrətləndi. Midiyada və Həmədanda iki İran sərkərdəsi bir – biri ilə uzun vaxt döyüşürdülər. Cavanşir hamının gözü qabağında onlardan birini yerə yıxdı və qaçmağa məcbur etdi və müdrik bir adam kimi onları barışdırdı. Elə buna görə də Xorazad adlı sərkərdə ona böyük hörmət bəsləyir, onu həmişə təmtəraqla qarşılayırdı. Yezdəgird şahın hakimiyyətinin səkkizinci ilində ərəblər ikinci dəfə iranlıların üzərinə hücuma etdilər və şahın özünü Mədain şəhərində altı ay ərzində mühasirədə saxladılar. 130 Elə bu vaxt Xorazad və Albaniya sipəhsaları Cavanşir öz qoşunları ilə düşmən üzərinə hücum etdilər. O, gözlərini göylərə qaldırıb dua etdi və üç min döyüşçü ilə düşmən üzərinə hücum edib onları geri oturtdu və təqib edərək Dəclə çayının o biri sahilinə keçməyə məcbur etdi. Bundan sonra o, altı ay ərzində ərəblərə Dəclənin yenidən keçməyə imkan vermədi. Bundan sonra o, şahı götürüb böyük Dastakertə getdi. Bu vaxt düşmən böyük qüvvə toplayıb Cavanşirin üzərinə hücum etdi. O isə şahı götürüb Beklala 131
apardı. Həcərin oğulları isə ( ərəblər) tufanlı dənizin ləpələritək onu təqib edirdilər. Bütün bu günlər ərzində Albaniyanın sipəhsaları dayanmadan düşmənlərə zərbələrini endirir və hamıya öz şəxsi şücaətini göstərərək dəfələrlə 1 İncil. Havari Pavelin yəhudilərə göndərdiyi risaləsi, XII. 11. 199 şahın ayaqları altına vurduğu düşmənlərin kəllələrini tullayırdı. Bundan sonra hər iki tərəf qoşunlarını düzüb döyüşə hazırlıq gördü. Elə bu vaxt İran ordularına Allah –təalanın qəzəbi tutdu və onlar dəhşətli məğlubiyyətə uğradılar. Səmalardan endirilən buyruğa görə İran şahlığının son saatı vuruldu. 132 Yeddi il dalbadal cəsur Cavanşir bu ağır döyüşlərdə iştirak edib, on bir dəfə ağır yaralar almışdı. Bundan sonra o, iranlılarla vidalaşıb Atropatenaya getdi. Burada şan – şöhrətli ada malik olan Cavanşiri yerli İran sərkərdəsi gördü və təkidlə ona öz bacısını vermək istədi. Lakin Cavanşir bütpərəst arvad almaq istəmədi və öz vətəninə qayıtdı. Sevimli oğlunu görən atası Rəhilədən olan və xiffətini çəkdiyi birinci oğlunu görüb sevinən ulu babamız Yaqub kimi 133
həddindən artıq sevindi. Cavanşirin saçları ağarmış atası Yaqub kimi öz oğlunu bağrına basıb ağladı.
İran müharibələrindən şöhrətlə qayıdan Cavanşir çarın sərəncamı ilə Albaniyanın bütün işlərinə rəhbərlik edirdi. O, 200 qoşununu götürüb atası ilə birlikdə Bərdə şəhərindən çıxaraq şimal tərəfə çəkildi. Cavanşirin üsyanı haqda xəbər iranlılara çatanda onların qoşunları bizim ölkəyə soxuldular. Düşmən qoşunlarının ön dəstələri tezliklə bu vilayətin cənub dairələrinə girən zaman Cavanşir yaxşı silahlanmış dəstəsilə sürətlə iranlıların qabağına çıxıb öz əlilə onların Dəyləm mənşəli başçılarını vurdu. Cavanşir və onun döyüşçüləri onlardan çoxlarını qılıncdan keçirib bir qismini də əsir aldılar. Onlar böyük qənimətlər, o cümlədən at və qatırlar ələ keçirərək geriyə döndülər. Lakin buna baxmayaraq İran qoşunları onları təqib etməkdən əl çəkmədi. Onlarla ikinci döyüş dağlıq yerdə baş verdi. O günü də Cavanşir qələbə qazandı və o, Allahın köməyilə düşməni darmadağın etdi. Amma elə bu vaxt ona xəbər çatdı ki, iranlılar Bərdəyə daxil olub onun anasını və qardaşlarını əsir aldılar. Mən 1
balalarını itirmiş dişi ayı kimi çox qəzəbləndi və hiddətləndi. O, qəmli – qəmli tezliklə Kambeçan vilayətində və Kürün o biri sahilində yerləşən öz ata – baba mülkünə gəldi. Burada o, iranlıların qüvvələrinə laqeydlik göstərməyərək onlarla döyüşə hazırlıq gördü və qoşunlarını düşmənlə üzbəüz çox düzgün yerləşdirdi. O, çox qızğın döyüşdə başından yaralandı. Lakin Allahın köməyi ilə yenə özünə gəldi və düşmənlə o vaxtadək vuruşdu ki, onlardan heç biri sağ qalmadı. Bundan sonra o, şan – şöhrətlə Gürcüstan tərəfə getdi. Qaldığı yerdə onun yanına ölkənin knyazı Adarnarseh öz əllərilə 1 Yəni müəllif. 201 Cavanşirin yaralarını sarıdı və onun qələbələrilə fəxr etdi. Burada onlar sarsılmaz sülh sazişi bağladılar, bunlardan sonra Cavanşir gürcü qoşununun köməyilə tezliklə Uti vilayətinə yüyürdü və orada rastlaşdığı bütün iranlıları qılıncdan keçirdi. O, iranlıların hamısını öz qış iqamətgahı olan Bərdə şəhəri alanda da qırdı. O, şəhəri alaraq öz anasını və qan qardaşlarını da azad etdi. Bundan sonra Atropatenadan onun ölkəsinə tez – tez çoxsaylı iranlı dəstələri soxuldu. Lakin Cavanşir onlardan qorxmurdu, çünki o, azsaylı düşmən dəstələrindən daha çox böyük qoşun dəstələrilə döyüşməyi xoşlayırdı. Belə ki, o, Şakaşen vilayətində iki döyüşdə əlində qılıncı çoxlu iran dəstələrini qırıb məhv etdi və bunların içində döyüşçüləri ilə birlikdə bir neçə minbaşını da öldürdü. Lakin Cavanşirin əlində qılıncı başqa döyüşlərdə nə qədər düşməni öldürməsi haqqında danışmağımız burada artıq olar və buna heç ehtiyac da yoxdur. Cavanşirin qələbələrini görüb eşidən Erməniyyə və Gürcüstan əyanları onun üçün öz nəsillərindən qız seçib onunla qohum olmaq istədilər Lakin o, Sünik vilayəti knyazının Aruncan nəslindən özünə seçib onunla evləndi və bununla da süniklilərin hamısını çox sevindirdi. İran sərkərdəsinə gəldikdə o, Cavanşirin əlindən öz dəhşətli məğlubiyyətini və qoşunlarının məhv olmasını gördükdə üzünü sülhə və məhəbbətə çevirməli oldu. O, Cavanşirə Sünikin böyük knyazı vasitəsilə məktubla müraciət edərək and içdi ki, onunla ittifaq
Yüklə 6,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|